Ngất xỉu bất ngờ, vì sao?

PN - Thưa bác sĩ, chóng mặt bất ngờ, ngất xỉu là do đâu? Tôi sẽ phải làm gì khi người thân gặp phải tình trạng này?

Trần Văn Cường (Q.7, TP.HCM)

TS-BS Nguyễn Huy Thắng - Trưởng khoa Bệnh lý mạch máu não (BV Nhân dân 115) trả lời:

Rất nhiều nguyên nhân gây chóng mặt, ngất, đặc biệt do các bệnh lý về tim mạch hoặc nội thần kinh. Đây là một ca cấp cứu, cần đưa bệnh nhân (BN) đến bệnh viện ngay lập tức. Choáng váng hay chóng mặt có thể lành tính, nhưng cũng có thể là những biểu hiện cần phải điều trị, khi đi kèm với các dấu hiệu: nhức đầu, mờ mắt, giảm khả năng nghe hoặc điếc, suy giảm khả năng nói, đi bộ khó khăn. Ngất xỉu hay còn gọi là đột quỵ cần một quá trình diễn tiến từ từ. Riêng về đột quỵ, BN hay có những cơn thoáng thiếu máu não. BN gặp những cơn yếu tay chân thoáng qua, tự nhiên hồi phục nhanh sau 5 - 10 phút hoặc một-hai giờ, nhiều người nghĩ chỉ là do cảm cúm, hoặc trúng gió đơn giản, rồi bỏ qua. Với những BN này, trong vòng 30 ngày sau đó, khoảng 15% trường hợp sẽ bị liệt thật sự.

Chóng mặt cũng có thể là do hạ đường huyết. Tình trạng này thường xảy ra ở BN tiểu đường đang chích insulin, hoặc làm việc quá sức nhưng nhịn đói, cơ thể mất nước. BN toát mồ hôi lạnh, bủn rủn tay chân; hoặc lơ mơ, trả lời đáp ứng chậm hay lâm vào cảnh mê man, đôi khi yếu liệt tay chân. Ngay lập tức phải cho BN uống nước đường, sữa.

Rối loạn tiền đình cũng khiến người bệnh bị các triệu chứng như chóng mặt, buồn nôn, người chòng chành, đầu đau nhức, mệt mỏi... Người bệnh cần hạn chế di chuyển vì có thể bị té ngã. Để sơ cứu các “tai nạn” bất ngờ, trước hết, BN phải được nằm ở tư thế thoải mái, tránh bị nghẹn đường thở. Nếu BN còn tỉnh táo, có thể dùng nước đường hoặc khoáng chất để giảm các triệu chứng buồn nôn. Nếu BN bị mất mạch, phải thực hiện ngay động tác ép tim ngoài lồng ngực, hô hấp thổi ngạt; và lập tức gọi xe cấp cứu đưa BN đến bệnh viện, điều trị triệt để.