Suýt mất răng vì đi chỉnh răng

Khoa Răng hàm mặt (Bệnh viện Nhi Đồng 1, TP HCM) vừa tiếp nhận một bệnh nhi với tổn thương răng cửa vĩnh viễn gần rớt ra ngoài.

Nguyên nhân là do bố mẹ thấy hai răng cửa của con gái mọc cách xa nhau nên cho con đi chỉnh lại răng. Nào ngờ, răng không khít lại với nhau được mà bé lại còn suýt bị rụng mất răng.

Vì muốn răng khít, suýt làm hại con

Nạn nhân là một bé gái 7 tuổi, ngụ tại quận 1, TP HCM. Khi nhập viện, cô bé bị sưng đau hai răng cửa giữa vĩnh viễn hàm trên, hai răng này lung lay nhiều theo chiều dọc và theo chiều ngang, nặng nhất là răng cửa hàm trên bên trái gần như sắp rớt ra ngoài.

Mẹ bé cho biết, cách đây gần một tháng, người nhà thấy hai răng cửa hàm trên mới mọc của bé bị thưa kẽ nên dẫn bé đến phòng khám nha khoa gần nhà để chỉnh răng. Tại đây, bé được choàng thun vào cổ răng của hai răng cửa để kéo khít khe hở. Được gần 2 tuần, khe hở có giảm nhưng bé không ăn nhai được, răng đau nhức dữ dội, nướu răng sưng đỏ, sờ chạm dễ chảy máu. Các bác sĩ sau khi khám lâm sàng cho biết, tình trạng bé là bị gai nướu răng cửa hàm trên sưng đỏ, hai răng cửa hàm trên bên phải lung lay độ 3, răng cửa hàm trên bên trái lung lay độ 4, cả hai răng này tụt nướu nhiều, lộ cổ răng 1/3mm. Tiêu xương nhiều ở vùng cổ răng, răng cửa hàm trên bên trái trồi khỏi ổ răng 1/3 chiều dài chân răng.

Ngay sau đó, bệnh nhi này đã được gây tê tại chỗ, sau đó nắn chỉnh đưa hai răng cửa hàm trên về đúng vị trí ban đầu và cố định hai răng này theo cung răng hàm trên. Sau một tuần, răng bé bớt lung lay nhiều và bé có thể ăn uống bình thường. Sau 2 tuần, răng bé cứng chắc hoàn toàn, nướu răng hồng hào và hết sưng đỏ. Tuy nhiên, phần cổ răng vẫn còn bị lộ ra do dây chằng nha chu bị đứt không phục hồi được nên nhìn răng bé vẫn hơi dài so với bình thường.

Phim X quang trước điều trị cho thấy hai răng của bé gái bị trồi ra khỏi xương ổ răng, nếu để thêm một thời gian nữa thì bé sẽ bị rụng mất răng. Ảnh: M.S

Có nên cho bé chỉnh răng khi còn quá nhỏ?

Lý giải về vấn đề này, BS CKII Nguyễn Văn Đẩu, Trưởng khoa Răng hàm mặt cho biết, trường hợp suýt mất răng do chỉnh răng sai quy cách như bệnh nhi trên không hiếm, bệnh viện đã từng tiếp nhận những trường hợp khác tương tự. Lý do thứ nhất là, dùng thun cột hai răng cửa với lực quá mạnh sẽ làm tiêu xương theo hướng lực kéo, phần khoảng trống còn lại không kịp tạo xương để bù đắp nên làm cho răng lung lay và đau nhức nhiều. Lý do thứ hai là, do hình dạng răng thon nhỏ về phía cổ răng nên thun cột có khuynh hướng co trượt về phía cổ răng gây đứt dây chằng nha chu, gây tiêu xương quanh cổ răng và làm răng trồi về phía mặt nhai. Nếu để muộn hơn, hai răng của bé sẽ tự văng ra khỏi xương hàm, bé sẽ vĩnh viễn mất hai răng này.

Ở trẻ em, khi bé khoảng 7 đến 8 tuổi, bé sẽ mọc hai răng cửa vĩnh viễn đầu tiên và thông thường có thể xuất hiện khe hở sinh lý giữa hai răng này, khoảng rộng của khe này sẽ giảm dần khi bé mọc tiếp hai răng cửa bên lúc 9 tuổi. Đặc biệt khe này sẽ tự đóng kín khi bé mọc hai răng nanh vĩnh viễn vào lúc 11 đến 12 tuổi. Trong một số ít trường hợp bệnh lý, khe hở này có thể không tự đóng được do một số nguyên nhân như: Có một răng dư nằm chen vào giữa 2 răng cửa, bé có thắng môi trên dày và bám thấp xen vào giữa hai răng, do răng bé có kích thước nhỏ so vói kích thước xương hàm... tùy từng trường hợp mà sẽ có cách xử trí khác nhau. Do vậy, việc kéo để đóng kín khe hở cho bé gái 7 tuổi như trên là không cần thiết.

Nói về kỹ thuật chỉnh nha, BS CKII Nguyễn Văn Đẩu cũng cho rằng, giả sử cần kéo khít hai răng này, phải sử dụng thiết bị chuyên dụng là khâu hoặc mắc cài được dán dính chặt vào thân răng, một dây cung kim loại và thun kéo khít răng được gắn gián tiếp trên các khâu và mắc cài này để tạo lực di chuyển răng có hướng dẫn, đồng thời bảo vệ được cấu trúc của mô nha chu răng. Công việc này phải được thực hiện bởi các bác sĩ răng hàm mặt đã có kinh nghiệm qua đào tạo về chuyên khoa chỉnh nha.

“Các bậc phụ huynh nên lưu ý, khi phát hiện bé nhà mình có khe hở răng giống trường hợp trên nên đưa bé đến khám tại các bệnh viện có chuyên khoa răng hàm mặt, để được khám, tư vấn, chụp phim X-quang; qua đó các bác sĩ sẽ đánh giá khe hở là sinh lý hay bất thường để lên kế hoạch điều trị đúng phương pháp, tránh tình trạng suýt mất răng vì chỉnh răng sai qui cách”.

BS CKII Nguyễn Văn Đẩu