Hà Nội những ngày đầu đông, trong lúc những người dân phố thị đang chìm vào giấc ngủ say thì nhiều chị em phụ nữ đã bắt đầu một ngày mới, với cuộc mưu sinh...
Hà Nội đang trải qua những ngày rét lạnh kèm mưa nặng hạt đầu đông. Lẫn trong dòng người hối hả về nhà trốn rét, thì họ, những người phụ nữ lao động nghèo, vẫn phải vật lộn với cuộc mưu sinh. Tuy thế, điểm chung ở những gương mặt mà chúng tôi đã gặp là dù vất vả, trên môi họ luôn ấm áp những nụ cười.
Đã gần 10 năm nay, chợ Long Biên trở thành ngôi nhà thứ hai của chị Lương Thị Hằng (Nam Định). Chị Hằng kể gia đình chị nghèo khó, chồng bỏ đi, để lại sau lưng chị hai đứa con gái nhỏ bé và ngôi nhà tồi tàn, vài chiếc nồi cũ kỹ. Bao nhiêu năm qua ngôi nhà dường như vẫn chẳng có gì thay đổi, chị cũng chưa có điều kiện để sửa sang lại nhà cửa. Dẫu biết rằng, mình là người chưa đầy đủ nhưng với chị, được sống vui vẻ, hạnh phúc bên hai con là điều quá tuyệt vời rồi. Thêm vào đó, niềm vui trong công việc hiện tại khiến chị coi đó là một nguồn động lực sống của mình. Chị Hằng tâm sự: "Khi mọi người đang ngủ say trong chăn ấm thì mình bắt đầu công việc lúc nửa đêm tới sáng. Cũng mệt, nhưng làm lâu nên mình quen rồi. Chỉ tiếc là thời gian gặp các con không nhiều, lúc con ngủ thì mẹ đi làm, mẹ về thì con đi học rồi".
Đêm về khuya, phố xá càng vắng vẻ, trời càng lạnh hơn nhưng những khu chợ trời này vẫn đông như mắc cửi với người, hàng và xe cộ cứ nườm nượp ra vào, nhiều người trong số họ là phụ nữ.
Chị Hằng không phải là người phụ nữ duy nhất như thế. Những vất vả, nhọc nhằn vẫn theo chân các bà, các mẹ, các chị trên mỗi chặng đường mưu sinh. Nhưng dường như với họ được sống vì gia đình và ước mơ giản dị, chân thành về một cuộc sống ấm no, hạnh phúc đã khiến họ quên đi tất cả những vất vả gian nan.
Không khí chợ nhộn nhịp suốt từ lúc nửa đêm cho đến sáng.
Trên môi họ luôn thường trực nụ cười hồn nhiên, tinh thần lạc quan, tin yêu vào cuộc sống, đó là nét đẹp rất riêng, đặc trưng, quyến rũ khó quên về hình ảnh người phụ nữ ở những khu chợ Long Biên, chợ hoa Quảng Bá.
Cô Cù Thị Thảo – người bán hoa tại chợ hoa Quảng Bá cho hay, thời tiết càng rét, hoa bán khó chạy bằng những ngày ấm áp trong năm. Những ngày bình thường, mọi người còn cố dậy sớm đi mua cho gia đình, bàn làm việc của mình một bó hoa thơm, nhưng nếu vào những ngày lạnh thì ít ai có đủ dũng khí dạy sớm. Tuy nhiên, nếu chịu khó và may mắn, mỗi ngày chị vẫn có thể bán được hàng trăm bông hoa, cũng có đồng ra đồng vào. “Mấy hôm nay trời trở rét, tôi mặc hai, ba lớp áo, đi găng, đội mũ cẩn thận mà vẫn thấy rét. Tôi nhiều tuổi rồi nên sức khỏe cũng không còn tốt nhưng nếu nghỉ ở nhà thì tiếc lắm...".
Cách mà những người phụ nữ này vận dụng để chống chọi với thời tiết lạnh giá là: đi đường họ bịt kín mặt mũi, mặc thật nhiều áo, nhiều chị em tận dụng những chiếc áo mưa mỏng hoặc liên tục vận động cho nóng người...
Đều đặn mỗi ngày, chị Sắn (Phủ Lý) đi xe từ nhà đến chợ Long Biên, chị thường bán rau quả quê, có lúc là củ đậu, bó rau ngồng cải, cà chua, bí đỏ, có hôm vài mớ cải xanh, bắp cải, khoai lang... Cứ 9 giờ tối, chị tay xách nách mang lên đường vào thành phố và 6 giờ sáng trở về. Sau đó, chị lại tiếp tục với việc ra vườn nhặt thêm rau, rửa cà chua cho đêm nay “hành quân” tiếp. Chồng chị là thương binh nghỉ mất sức, những ngày ấm áp anh còn giúp chị được ít nhiều. Còn những ngày lạnh, vết thương trong cơ thể anh tái phát khiến anh đau yếu và khó có thể giúp được mình, chứ chưa nói đến giúp vợ con việc gia đình. Có hai con nhỏ và bố mẹ già nên dường như chị trở thành trụ cột chính. Tuy vậy, chị vẫn lạc quan: “Mình vất vả một chút nhưng bù lại gia đình hạnh phúc là điều quá may mắn rồi. Thêm vào đó, anh em trong khu chợ cũng giúp đỡ nên mình không quá vất vả”.
Dưới đây là một số hình ảnh được ghi lại:
Nghĩ đến tiết trời giá lạnh, phải đi ra đường, hầu như ai cũng ngại, nhưng với những người chạy chợ, ai nấy đều vui vẻ với công việc của mình vì đó là công việc hàng ngày của họ
Để có được mẻ mực tươi như thế này, chị Thủy đã phải mua từ rất sớm từ những người bán buôn mang từ biển ra. Cá hay mực được phân loại, xếp vào từng chậu khác nhau để tiện việc định giá, cân đo...
Người phụ nữ này vui mừng khi vừa mua được một mẻ hải sản lớn và hớn hở mời khách mua
Những người nghèo không có tiền đi buôn thì làm nghề gánh thuê.
Để sống được với nghề phải có sức khỏe và sự chịu đựng dẻo dai
Chị Phượng ở Hà Tây (cũ) với lịch trình "chạy chợ" đều đặn từ 9 giờ tối đến 9 giờ sáng hàng ngày.
Các loại hoa thông thường bán ở chợ Quảng Bá như hoa hồng, cúc, hoa phăng, đồng tiền… chủ yếu được lấy từ Mê Linh, Tây Mỗ, Liêm Mạc
Những lúc vắng khách, người bán hàng này tranh thủ ngủ lấy sức
Những dãy hàng ở chợ hoa Quảng Bá - xe hoa cao ngất xếp thành dãy... và đằng sau mỗi xe hoa, hầu như là gương mặt của những người phụ nữ
Cô Bích đều đặn hàng ngày với mẹt xôi đi bán từ đêm tới sáng - phục vụ chị em buôn bán ở chợ hoa.