Đào Thất Thốn: “Củi khô” giá hàng chục triệu đồng

Một loại đào rất hiếm và khó gặp tại các vườn đào ở Hà Nội, cái tên đào Thất Thốn được người dân biết đến như những cây củi khô, rất khó chơi, nhưng ẩn chứa nhiều nét độc đáo.

Xấu nhưng nhiều người thích

Đào Thất Thốn, một trong những loại đào hiếm và nổi tiếng lại kén người chơi, nhưng một nghịch lý là ai đến xem đào thì đều mê mẩn, thích thú.

Được nghe tên đào Thất Thốn đã lâu, nhưng đến nay chúng tôi mới có dịp đi “săn” để xem hình thù ra sao mà nhiều người đồn thổi như cây “củi khô” lại có giá hàng chục triệu đồng.

Một người đàn ông dẫn chúng tôi vào một vườn đào Nhật Tân, khác với những vườn  đào chúng tôi ghé thăm trước, vườn đào này (được cho là vườn đào Thất Thốn) toàn là những cây đào khô cộc, trằn trụi, thấp nhỏ…

Hoa đào Thất Thốn đẹp lung linh.

Nhìn từ xa, khi thấy những cây đào này chúng tôi cũng chả còn hứng thú gì nữa. Trước mắt chúng tôi như những cây củi khô, không lá, ít hoa…Nhưng rồi được người đàn ông đi cùng chỉ dẫn, khi lại gần, nhìn kỹ mới thấy được sự độc đáo, nét đẹp của loại cây “củi khô” này.

Chúng tôi tìm gặp ông Lê Hàm, được mệnh danh là một nghệ nhân “sáng tác” ra những dáng đào đẹp mà còn là người duy nhất nắm giữ được "bí kíp" ép đào Thất Thốn ra hoa đúng mùa, lúc này ông đang chăm chút cho từng “con cưng” của mình, khi thấy phóng viên ông Hàm vui vẻ mời khách vào tiếp chuyện.

Ông Hàm chia sẻ: Cứ đến thời điểm giáp Tết, không chỉ riêng mình ông mà người dân làng đào Nhật Tân lại vất vả hơn mọi người. Và bản thân những người trồng đào Thất Thốn không những vất vả mà còn lo lắng hơn nhiều.

Cây đào Thất Thốn giống như cây "củi khô"

"Những người đến đây thuê đào Thất Thốn về chơi, tôi cũng phải phân vân rất lâu mới quyết định cho thuê hay không. Thứ nhất, việc chăm sóc đào Thất Thốn đòi hỏi người phải am hiểu sâu sắc về các loại đào. Thứ hai, những người ưa hình thức, nhìn đào chỉ để đẹp mắt thì chơi đào Thất Thốn cũng như không. Có những hành động ép đào ra hoa một cách "thô thiển" như dùng đèn sưởi thì đào sẽ hỏng ngay lập tức. Ví người trồng đào được ví là một nghệ nhân thì người chơi đào cũng phải là một nghệ sĩ" - ông Hàm tâm sự.

Ông Hàm nhớ lại Tết Nguyên đán năm 2011, vườn ông Hàm có một cây đào Thất Thốn trổ 3 chiếc nụ, có một vị khách từ xa đến ra giá thuê 30 triệu đồng, gần gấp đôi so với giá mà ông Hàm đã cho thuê nhưng ông nhất quyết không đồng ý. Ông Hàm bảo: "Nhìn phong thái, cách nói chuyện của người này chỉ chứng tỏ một điều là ông ta có tiền chứ không hợp để chơi đào Thất Thốn".

Cũng theo ông Hàm, mặc dù đào Thất Thốn có một sự khác biệt như vậy nhưng khi người chơi đã một lần “dính” vào thì rất khó để buông ra. Ngoài thói quen thì đó là sự đam mê, cảm thấy được vẻ đẹp của loại đào này.

Trồng đào khó hơn nuôi con

Chia sẻ về những kinh nghiệm, cách trồng đào Thất Thốn, nghệ nhân này cho hay: Đến nay đã 25 năm bước vào nghề trồng đào Thất Thốn, từ bàn tay không với một ý tưởng táo bạo là đi trồng đào Thất Thốn, một loại đào cần phải có thời gian, phải biết chăm sóc, chịu khó và phải biết chờ đợi khi đó mới biết được thành công. Nhưng dù sao ông Hàm vẫn chọn, đến bây giờ dù chưa khá giả nhưng nghĩ lại bước đầu, đây là một lối đi nước bước đúng đắn.

Đào Thất Thốn được xây rào chắn cẩn thận.

Khác với đào thường, đào Thất Thốn cần phải có nhiều năm hơn, quá trình chăm sóc cực kỳ khó khăn, từ uốn nắn, để ra hoa, chăm sóc. Nói chung khi bắt tay vào trồng đào Thất Thốn thì xác định đó như những đứa con của mình, thậm chí khó nuôi hơn.

Khi chúng tôi tò mò về cách gọi tên đào Thất Thốn, chính bản thân ông Hàm cũng là người mà 25 năm nay chưa định nghĩa được một cách chính xác về ý nghĩa của cái tên này.

Ông Hàm nói, có rất nhiều cách lí giải cho việc gọi tên Đào Thất Thốn và chưa có một sự thống nhất. Có người hiểu, Đào Thất Thốn nghĩa là 7 thốn. Thốn là đơn vị đo chiều dài của y học phương đông cổ xưa. Mỗi thốn có chiều dài khoảng 1 đốt ngón tay gập.

Lá đào dài 7 thốn, cây phát triển cứ đến 7 thốn thì lại chia cành một lần. 1 thốn có 7 bông hoa. Cũng có người giải thích rằng, Đào Thất Thốn là thân cây cao 7 tấc (chừng hơn 1m so với mặt đất) và 7 năm mới ra hoa kép 7 tầng, mỗi tầng hoa có 7 cánh...

Hoa của đào Thất Thốn khác với đào thường, từ màu sắc, hoa đỏ thắm tươi, nhụy vàng nổi bật...

Chỉ tay vào gốc một cây Thất Thốn trên 30 năm tuổi, ông Hàm bảo: "Nhìn gốc đào nhiều chỗ mục nát như thế này nhiều người bảo cây đã chết. Không lá, không hoa, không chồi lộc, nụ hoa màu đen sì sì như đã bị thối... Tuy nhiên, 2 năm nay những nụ hoa này nó vẫn như vậy, không thay đổi một chút nào cả. Và theo tính toán của tôi, khoảng 27 - 29 Tết, những nụ hoa này sẽ bung nở. Nó đã "ủ" nụ 2 năm rồi, một khi đã nở thì hoa rất to và đỏ thắm.

Hoa của đào Thất Thốn khác với đào thường, từ màu sắc, hoa đỏ thắm tươi, nhụy vàng nổi bật và đặc biệt là ra hoa kép, số lượng cánh hoa trên một bông đào Thất Thốn có thể nhiều gấp đôi ba lần các loại đào thường. Đây chính là cái đặc biệt của đào Thất Thốn”.