Nghèo nàn bữa ăn công nhân

Một vấn đề gây bức xúc hiện nay trong đời sống công nhân lao động chính là chất lượng bữa ăn cho công nhân còn rất thấp. Từ suất ăn giữa ca tại các nhà máy cho đến những bữa ăn tại nhà vì giá trị dinh dưỡng "nghèo nàn", tiềm ẩn nhiều nguy cơ ngộ độc thực phẩm, không đảm bảo tái tạo sức lao động.

Một vấn đề gây bức xúc hiện nay trong đời sống công nhân lao động chính là chất lượng bữa ăn cho công nhân còn rất thấp. Từ suất ăn giữa ca tại các nhà máy cho đến những bữa ăn tại nhà vì giá trị dinh dưỡng “nghèo nàn”, tiềm ẩn nhiều nguy cơ ngộ độc thực phẩm, không đảm bảo tái tạo sức lao động.

Đoàn kiểm tra của Chi cục An toàn vệ sinh thực phẩm Đồng Nai kiểm tra một bếp ăn tập thể ở Khu công nghiệp Long Bình (TP.Biên Hòa). Ảnh: N.Thư.

Ngay trong Tháng hành động vì an toàn vệ sinh thực phẩm năm 2016, trên địa bàn tỉnh đã xảy ra một vụ ngộ độc tập thể khiến 12 công nhân của Công ty TNHH Fashion Garments 2 (Khu công nghiệp Biên Hòa 2) phải đi cấp cứu sau bữa ăn chiều để chuẩn bị tăng ca tối. Nguyên nhân được cơ quan chức năng xác định là do thức ăn bị nhiễm khuẩn.

* “Còm cõi” bữa ăn ca

Chị Phan Thị Mỹ Vân, công nhân Công ty TNHH Fashion Garments 2, cho biết hôm đó (ngày 13-4), thức ăn bữa tối, gồm: trứng, rau muống luộc và canh bắp cải. Tuy nhiên, trứng luộc giống như bị ung, lòng trắng toàn nước, còn lòng đỏ nhão nhoẹt nhưng đói quá phải ráng ăn để lấy sức làm. Sau khi ăn 15 phút, một số người có dấu hiệu: nôn ói, chóng mặt, tay chân bủn rủn, mệt không thể đi nổi nên được đưa đi cấp cứu.

Theo thông tin từ Chi cục An toàn vệ sinh thực phẩm Đồng Nai, đây là một vụ ngộ độc thực phẩm nhẹ do trứng và rau có nhiễm vi khuẩn Coliforms và E.coli ở mức thấp. Qua kiểm tra bếp ăn tập thể tại công ty này, điều kiện cơ sở vật chất, trang thiết bị đảm bảo an toàn thực phẩm, nhưng chưa xác định được hồ sơ nguồn gốc thực phẩm. “Nếu nhiễm vi khuẩn E.coli phải 6 giờ sau khi ăn mới phát bệnh nhưng chỉ 15 phút sau ăn tối, 12/70 công nhân ăn đã phát bệnh nên ngoài yếu tố thức ăn nhiễm khuẩn, còn có khả năng những công nhân này có sức đề kháng kém, lại phải tăng ca mệt mỏi nên dễ bị ngộ độc hơn” - ông Nguyễn Văn Hữu, Chi cục trưởng Chi cục An toàn vệ sinh thực phẩm Đồng Nai, nhận định.

Kiểm tra của các cơ quan chức năng của tỉnh cho thấy, trung bình suất ăn công nghiệp trên địa bàn tỉnh có giá khoảng 15 ngàn đồng. Tuy nhiên, tại bếp ăn một số khu công nghiệp trên địa bàn tỉnh, như: Khu công nghiệp Tam Phước (TP.Biên Hòa), Khu công nghiệp Hố Nai (huyện Trảng Bom) vẫn còn có những suất ăn công nghiệp có giá trị thấp, chỉ từ 12-14 ngàn đồng. Không ít doanh nghiệp còn giao khoán chất lượng bữa ăn của người lao động cho các nhà thầu và cơ sở chế biến suất ăn sẵn bên ngoài. Với giá trị bữa ăn quá thấp sẽ đồng nghĩa với việc sử dụng thực phẩm giá rẻ, không rõ nguồn gốc, nguy cơ ngộ độc thực phẩm rất cao ảnh hưởng đến sức khỏe và tính mạng của người lao động.

* Đạm bạc bữa cơm nhà

Để tiết kiệm chi phí, phần lớn công nhân đều chọn mua thực phẩm ở những chợ tự phát gần các khu công nghiệp, nhiều công nhân đi chợ chỉ dám chi 20-30 ngàn đồng/ngày cho một bữa cơm. Chị Nguyễn Thị Hóa, công nhân Công ty TNHH Chang Shin Việt Nam (xã Thạnh Phú, huyện Vĩnh Cửu), cho hay dù biết chất lượng thực phẩm ở các chợ này không đảm bảo an toàn thực phẩm, nhưng chị không còn lựa chọn nào khác do giá cả ở đây rẻ hơn nhiều so với ở siêu thị, phù hợp với những người thu nhập thấp như chị.

Tương tự, vợ chồng chị Ngô Thị Quỳnh Trang, cùng làm công nhân Công ty TNHH Hossack Việt Nam (Khu công nghiệp Amata), chia sẻ tổng thu nhập của vợ chồng chị gần 9 triệu đồng/tháng nên dè sẻn lắm mới đủ sống vì chỉ tính riêng chi phí gửi 2 con nhỏ, thuê nhà, tiền sữa đã hết ngót ngét 5 triệu đồng/tháng. Vì vậy, tiền ăn của cả nhà chỉ còn 40-50 ngàn đồng/bữa tối, thường thì chỉ có đậu hũ, cá, rau luộc. “Tháng nào con bệnh hay có nhiều đám tiệc lại phải vay mượn. Do đó, ăn uống phải tiết kiệm mới không mắc nợ” - chị Trang tâm sự.

Trước thực trạng đi làm thì “ăn cho có” không biết ngon là gì, về nhà thì “ăn qua loa”, người lao động đang phải đối diện với nhiều vấn đề về sức khỏe, cũng như nguy cơ bệnh nghề nghiệp rất cao. Tuy nhiên, nhiều doanh nghiệp chỉ mới thấy cái lợi trước mắt trong việc siết chặt chi phí cho suất ăn công nghiệp, nhưng chưa thấy cái hại lâu dài là sức khỏe của công nhân không đảm bảo, ảnh hưởng trực tiếp đến năng suất, chất lượng lao động. Do đó, nâng cao đời sống của công nhân lao động bắt đầu từ nâng chất bữa ăn giữa ca đang là vấn đề được các ngành, các cấp đặc biệt quan tâm trong thời gian tới.    

Nâng chất bữa ăn công nhân Bếp ăn tập thể ở một doanh nghiệp trong Khu công nghiệp Hố Nai chuẩn bị bữa ăn giữa ca cho công nhân. Tại buổi gặp gỡ mới đây giữa Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Xuân Phúc với khoảng 3 ngàn công nhân ở 8 tỉnh Đông Nam bộ, trong đó có Đồng Nai, chất lượng bữa ăn cũng là một trong những vấn đề được các công nhân đặc biệt quan tâm kiến nghị lên Thủ tướng. Theo đó, Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Xuân Phúc cho rằng để làm tốt việc này phải có sự phối hợp của chính quyền địa phương và tổ chức Công đoàn. Việc đầu tiên, Công đoàn cơ sở phải giám sát thực đơn, giá cả từng bữa ăn của công nhân tại nhà máy. Dù bữa ăn 10 ngàn hay 15 ngàn đồng cũng phải công khai; quyết không để thất thoát từng cân thịt, ký gạo, không để bữa ăn công nhân bị bớt xén. Để tìm được nguồn thực phẩm sạch, trước hết phải công bố nguồn gốc thực phẩm mà bếp ăn của doanh nghiệp sử dụng: mua ở đâu, chợ nào, siêu thị nào để nếu xảy ra ngộ độc thì lãnh đạo xã, phường, chủ siêu thị phải chịu trách nhiệm. Tại Đồng Nai, trong năm 2016 Chi cục An toàn vệ sinh thực phẩm tỉnh Đồng Nai đã tăng cường kiểm tra các bếp ăn tập thể. Trung bình mỗi tuần đoàn kiểm tra 6 bếp ăn tập thể. Từ đầu năm 2016 đến nay, đoàn kiểm tra đã xử phạt 6 cơ sở với mức phạt gần 22 triệu đồng với các lỗi, như: cơ sở vật chất không đảm bảo, không có giấy chứng nhận cơ sở đủ điều kiện an toàn thực phẩm, người làm bếp không có giấy xác nhận kiến thức về an toàn thực phẩm, không khám sức khỏe cho người nấu ăn và phục vụ bếp... Trong thời gian tới, bên cạnh việc tăng cường thanh tra, kiểm tra đột xuất các bếp ăn tập thể, chi cục sẽ tiếp tục công khai tên các cơ sở vi phạm lên website của chi cục.

Ngọc Thư