13 năm lẩn trốn của trùm ma túy khét tiếng thế giới

Trùm ma túy bị truy nã gắt gao Joaquin "El Chapo" Guzman từng có tên trong danh sách những người quyền lực nhất thế giới, đứng thứ 67, và trong danh sách tỷ phú của tạp chí Forbes. Ảnh: AFP

Chẳng ai nghĩ rằng một ông trùm ma túy bị truy nã gắt gao nhất thế giới lại lẩn trốn ở một tòa chung cư đơn giản nằm bên bờ biển Mexico. Tuy nhiên, đó lại chính là nơi các nhà chức trách bắt được Joaquin "El Chapo" Guzman cuối tuần qua.

Biệt danh của y, có nghĩa là "gã lùn", trái ngược với những "thành tích" bất hảo mà y có được trong những năm gần đây nhờ vào khả năng chạy trốn cảnh sát. Y lọt lưới nhờ vào các khoản hối lộ, những hang ổ an toàn và một đội quân hùng hậu gồm những kẻ tham gia tập đoàn tội phạm Sinaloa, tổ chức buôn ma túy lớn nhất ở quốc gia Trung Mỹ.

Lần theo tin đồn

Guzman từng bị bắt ở Guatemala năm 1993, nhưng sau đó y đã trốn thoát khỏi một nhà tù có an ninh nghiêm ngặt ở Mexico vào năm 2001 bằng cách hối lộ các cai ngục và trốn trong một xe chở đồ giặt là. Kể từ đó, cuộc truy lùng Guzman trở thành tâm điểm của mọi sự chú ý, với nhiều đồn đoán về nơi y lẩn trốn.

Năm 2009, tổng giám mục của bang Durago, Mexico, nói với các phóng viên rằng Guzman đang ẩn nấp ở gần thị trấn trên núi Guanacevi. "Mọi người đều biết điều đó, trừ chính quyền", ông nói.

Những ngày sau đó, các nhà điều tra phát hiện thi thể hai trung tá quân đội bị giết trên vùng núi thuộc Durago, kèm một dòng tin nhắn "Không ai hết, cả chính quyền lẫn các linh mục có thể bắt được El Chapo".

Một năm sau, khi được các phóng viên hỏi lại về nơi ẩn nấp của Guzman, vị tổng giám mục trên nói: "Hắn ta có mặt ở khắp nơi, ở mọi nơi".

Năm 2012, một quan chức Mexico cho biết các nhà chức trách đã gần bắt được Guzman trong một cuộc đột kích vào dinh thự ven biển ở Cabo San Lucas, Mexico, chỉ một ngày sau khi Ngoại trưởng Mỹ khi đó Hillary Clinton có cuộc gặp với những người đồng cấp quốc tế trong cùng thành phố này.

Năm ngoái, giới chức Guatemala lại cho hay họ phát hiện một người đàn ông giống Guzman thiệt mạng trong một vụ nã súng. Sau đó, họ lại thay đổi câu chuyện này và nói rằng Guzman chưa chết, vụ nã súng cũng chưa bao giờ xảy ra.

Truy bắt người thân 

Trong khi Guzman khiến giới chức, các đối thủ và giới truyền thông đau đầu vì không biết y đang ở đâu, thì các thành viên trong gia đình y lại không may mắn như thế.

Anh trai của y là "El Pollo" bị bắt ở Mexico City năm 2001. Ba năm sau, người này bị một bạn tù bắn chết.

Đối thủ của Guzman ở một tổ chức buôn bán ma túy khác cũng bắn chết Edgar Beltran Guzman, một trong những con trai của y, tại một trung tâm thương mại Mexico hồi năm 2008. Cảnh sát tìm thấy 500 vỏ đạn tại hiện trường.

Năm ngoái, giới chức bắt bố vợ của Guzman với các tội danh liên quan đến ma túy.

Có tin đồn cho rằng Guzman từng bị bắt ở thủ đô của Mexico, theo một cuốn sách về cuộc truy đuổi trùm ma túy này của tác giả Malcolm Beith. "Tại đồn cảnh sát, y lấy ra một vali và đặt lên bàn của giám đốc cảnh sát thành phố", Beith viết. "Bên trong đó là 50.000 USD tiền mặt, và trong vòng vài phút, Chapo đã biến mất".

Moi tin và nghe lén

Trùm ma túy Joaquin "El Chapo" Guzman xuất hiện trước giới truyền thông ở Mexico City sau khi bị bắt hôm 22/2. Ảnh: AFP

Các chiến dịch điều tra dù chưa thành công nhưng cũng mang lại cho giới chức nhiều thông tin tình báo quan trọng, giúp giới chức Mexico và Cục Phòng chống Ma túy Mỹ (DEA) tin tưởng rằng họ có thể bắt được y. 

Trong những tháng gần đây, các nhà điều tra tập trung vào 5 đường dây nghe lén điện thoại, thu thập được nhiều thông tin tình báo quan trọng. Tuy nhiên, dường như đánh hơi được việc bị cảnh sát theo dõi, Guzman và đồng bọn đã ngừng sử dụng điện thoại cố định. Trong những ngày gần đây, 4 đường dây nghe lén đã bị cắt đứt, chỉ còn một đường dây hoạt động.

Một chiếc máy bay không người lái của Mỹ cũng được huy động tham gia nhiệm vụ truy lùng Guzman trong vòng hai tuần, từ giữa tháng một đến đầu tháng hai.

Nhờ vào những thông tin thu thập được, lực lượng liên bang Mexico đã bắt giữ nhiều đồng bọn cộm cán của Guzman trong Sinaloa, trong đó có hai kẻ phụ trách việc đảm bảo an toàn cho các ông trùm trong tổ chức.

Tháng 11 năm ngoái, giới chức Mỹ tóm được Serafin Zambada-Ortiz, con trai của cộng sự thân cận nhất với Guzman, Ismael "El Mayo" Zambada, người có khả năng tiếp quản ngôi vị thủ lĩnh của Sinaloa.

Các vụ bắt giữ được tăng cường trong những tháng gần đây, mở ra những kho dữ liệu điện thoại mới, giúp các nhà chức trách xác định được các đồng minh thân cận hơn với Guzman.

Một trong những kẻ bị bắt là Mario Hidalgo Arguello, một liên lạc viên. Y đã tiết lộ với các nhà điều tra về 7 ngôi nhà an toàn của Guzman ở thành phố tấp nập Culiacan, bang Sinaloa, Mexico. Mỗi nhà có các cánh cửa thép được gia cố kỳ công và các lối thoát dẫn đến những đường hầm bí mật nối liền với hệ thống thoát nước của thành phố. 

Khi giới chức đột nhập vào một trong các đường hầm tuần trước, họ phát hiện đây hóa ra là hang ổ của Guzman ở thành phố Culiacan. Các nhà điều tra đã gần như bắt được Guzman vào lúc đó, Bộ trưởng Tư Pháp Mexico Jesus Murillo Karam, cho biết, nhưng các cánh cửa thép quá kiên cố đã khiến họ gặp khó khăn.

"Chúng tôi mất vài phút để mở cửa và hắn ta đã kịp bỏ trốn vào những đường hầm thông qua một lối dẫn bí mật ở phía dưới bồn tắm", ông Murillo nói. "Tuy nhiên, do đã điều tra kỹ lưỡng nên chúng tôi vẫn tiếp tục".

Giới chức hy vọng Guzman sẽ bỏ trốn đến một vùng nông thôn hẻo lánh và rộng rãi. Tuy nhiên, trái với dự đoán, y lại chạy đến thành phố nghỉ dưỡng Mazatlan, cũng thuộc bang Sinaloa, khiến giới chức ngạc nhiên. 

Ba ngày sau, vào sáng sớm 22/2, một đơn vị thủy quân lục chiến tinh nhuệ của Mexico ập vào tầng 4 của một tòa chung cư bên bờ biển và tóm gọn Guzman. Khi đó, bên cạnh y chỉ có một vệ sĩ và một phụ nữ được tin là người vợ 25 tuổi của y, người từng một nữ hoàng sắc đẹp của Mexico, Emma Coronel.

Guzman sau đó bị áp giải về Mexico City và lên trực thăng cảnh sát để đưa về một nhà tù được canh gác cẩn mật nhất.

Việc trùm ma túy khét tiếng này bị bắt đã đặt dấu chấm hết cho cuộc săn lùng kéo dài 13 năm qua. Nó đã khiến các nhà điều tra của Mỹ và Mexico tốn nhiều công sức. Đây là vụ việc liên quan đến ma túy lớn nhất mà chính quyền của Tổng thống Mexico Enrique Pena Nieto thực hiện trong 14 tháng qua. Ông Nieto đã ca ngợi lực lượng an ninh trên Twitter và "chúc mừng tất cả mọi người". 

Bộ trưởng Tư pháp Mỹ, Eric Holder, coi việc bắt giữ trùm ma túy "là thành tựu mang tính bước ngoặt, là chiến thắng cho cả người dân Mỹ cũng như Mexico".

Anh Ngọc (theo CNN)