TTO - 'Đỉnh cao' của tin giả là biến một nhà hàng hoàn toàn không tồn tại trở thành địa điểm ẩm thực hàng top tại London, xếp đầu trên trang web TripAdvisor. Quá trình 'chế biến' tin giả này như thế nào?
Vườn sau nhà là "bối cảnh" để Butler làm nhà hàng ảo The Shed at Dulwich mang phong cách hoài cổ - Ảnh: VICE
Địa điểm thật, thức ăn giả, đánh giá nguỵ tạo, hình ảnh vay mượn, thông tin toàn bốc phét, The Shed at Dulwich - một nhà hàng phong cách rất dân dã một cách thời thượng - đã xuất hiện trên TripAdvisor và leo từ từ lên hàng top như địa điểm được thèm muốn nhất tại làng Dulwich, phía nam thành phố London.
Toàn bộ câu chuyện này được Oobah Butler, một tác giả quen thuộc trước đây của chính TripAdvisor, kể lại trên trang tin VICE (Mỹ).
Mọi thứ bắt nguồn từ việc Butler phát hiện ra rằng, bản thân từng nhận 10 USD để viết đánh giá giả mạo cho các địa điểm ăn uống trên TripAdvisor, dù chưa một lần đặt chân đến nơi ấy.
Cuộc chạy đua điên cuồng của thế giới tiếp thị trên mạng xã hội đã tạo ra một vở kịch bi hài mang tên The Shed, như Butler kể: "Sau đó, vào một ngày, ngồi dưới mái hiên nơi mình ở, tôi giác ngộ một thứ: với bối cảnh thông tin nhiễu loạn như hiện nay, và xã hội sẵn sàng tin vào những thứ vớ vẩn, lẽ nào một nhà hàng giả là điều khả dĩ?".
Butler bắt đầu tạo ra đủ những yếu tố cần thiết cho một "nhà hàng" trong không gian ảo. Dĩ nhiên, cần 10 USD cho một tay viết đánh giá chuyên nghiệp nào đó. Và rồi số điện thoại, rồi địa chỉ trang web của nhà hàng.
Và thêm chút ranh mãnh để né ánh mắt những người tiêu dùng hoài nghi, Butler đề dòng chữ: "Chỉ tiếp những khách đặt chỗ". Và khi bạn gọi tới đặt chỗ, luôn nhận được câu trả lời rằng "Đã hết chỗ". Chính điều này càng làm "uy tín" nhà hàng tăng cao.
Tiếp đến là đầu tư về hình ảnh. Butler may mắn ở chỗ, trong giai đoạn rất nhiều nhà hàng lấy phong cách cũ kỹ, giàu hoài niệm làm mô hình, thì khu vườn tàn tạ nhà anh cũng đã thừa sức đáp ứng.
Hấp dẫn nhất là phần món ăn. Những chiếc bánh kem đẹp mê hồn theo phong cách thời thượng mà Butler đăng tải lên, hóa ra cũng toàn những thứ không ăn được (đã làm giả thì làm giả cho tới!). Có khi, phần "kem" là bọt của sản phẩm kem cạo râu Gillette. Có lúc, phần "thịt" bên dưới miếng trứng là... cẳng chân của "chủ nhà hàng".
Không một ai phát hiện ra.
Nhưng quán có rồi, thì phải có người đánh giá. Không thể chỉ sử dụng những tờ 10 USD để "leo hạng" trên TripAdvisor dễ dàng vậy. Thế là Butler đi nhờ bạn bè và cả những người có chút tiếng tăm.
Chiến thuật của Butler là nhờ bạn bè, người xung quanh đi ăn uống ở chỗ sang trọng và chụp hình lại gửi riêng cho mình. Kho hình phong phú ấy kèm theo những đánh giá rất "thật" đã phát huy tác dụng.
Từ chỗ xếp hạng 18.149, vị trí nhà hàng tệ nhất London, The Shed at Dulwich đã thăng tiến không ngừng mà chẳng phục vụ một thực khách nào.
Tổng cộng, The Shed at Dulwich đã đứng đầu bảng xếp hạng trong hai tuần, trước khi mọi thứ vượt quá xa và Butler quyết định dừng lại.
Điểm cốt yếu ở đây là, như Butler nói, không ai nghi ngờ về việc tạo ra một nhà hàng "ảo" với động cơ gần như... không có.
Khi không tìm thấy lý do tại sao người ta phải đầu tư kỳ công như vậy, rõ ràng nhiều người có xu hướng tin rằng nhà hàng là có thật.
Như một báo cáo năm 2015 cho thấy, hơn 93% người đọc trên TripAdvisor nói rằng họ trải nghiệm được các địa điểm đúng y như phần đánh giá.