Ở Nevada mua súng dễ hơn mua rau

TTO - Vụ thảm sát Las Vegas hướng sự chú ý của dư luận vào luật súng đạn "có cũng như không" của Nevada - bang được mệnh danh "thủ đô súng ống" và có tỉ lệ người chết vì súng đứng thứ 14 tại Mỹ.

Súng trưng bày trong một triển lãm ở thành phố Las Vegas - Ảnh: AFP

Một người thích súng nếu sống ở Nevada sẽ có được những tự do sau, theo Hiệp hội Súng trường quốc gia Mỹ (NRA):

- Mua súng không cần giấy phép, bất kể là súng ngắn, súng trường hay súng shotgun (súng bắn đạn ghém);.

- Súng không cần phải đăng ký;

- Mang súng theo người một cách công khai và không cần giấy phép (nhưng sẽ là bất hợp pháp nếu cất giấu!);

- Không có quy định cấp bang về kiểm soát vũ khí tự động;

- Không cần phải chờ đợi kiểm tra các thủ tục để mua súng;

- Băng đạn không bị giới hạn số lượng viên đạn;

- Không có quy định cấm bán các loại phụ tùng hỗ trợ, trong đó bao gồm thiết bị "chuyển đổi" giúp súng bán tự động bắn như súng tự động.

Loại súng bán tự động AR-15 được phép bán cho người dân tại Mỹ - Ảnh: AFP

Một lịch sử tranh đấu

Trong 4 năm qua, bang Nevada ít nhất đã hai lần suýt thông qua được luật bắt buộc kiểm tra nhân thân toàn diện đối với người mua súng. Tuy nhiên, do yếu tố "quan liêu" của chính quyền - theo cách gọi của một số tờ báo Mỹ, lỗ hổng trong luật súng đạn ở Nevada vẫn còn.

Trên giấy tờ, người có tiền sử dùng ma túy, bạo hành gia đình, bệnh tâm thần... sẽ không được phép mua súng. Nhưng dân Nevada chỉ phải kiểm tra nhân thân khi họ mua súng từ các tiệm vũ khí có giấy phép, không ai quản lý nếu súng được sang tay giữa các cá nhân, bao gồm cả giao dịch qua mạng.

Năm 2013, Cơ quan lập pháp Nevada thông qua dự luật bắt buộc kiểm tra nhân thân đối với tất cả giao dịch súng, nhưng ông thống đốc Brian Dandoval phủ quyết với lý do rằng "dự luật áp đặt gánh nặng và hình phạt vô lý lên những cư dân Nevada mẫu mực, trong khi không hiệu quả mấy trong việc ngăn chặn tội phạm mua súng".

"Triển lãm súng diễn ra gần như mỗi tuần ở Nevada. Anh có thể ghé qua gian hàng súng vào bất cứ ngày cuối tuần nào ở Las Vegas, Reno và những nơi khác" - cựu thượng nghị sĩ Justin Jones, người bảo trợ dự luật kiểm soát súng ở Nevada, thông tin.

Khách tham quan tại một triển lãm súng ở Mỹ - Ảnh: REUTERS

Ba năm sau, tức tháng 11-2016, dân Nevada bỏ phiếu ủng hộ mở rộng kiểm soát súng đạn với tỉ lệ sít sao 50,45% - 49,55%. Nhưng qua tháng sau, văn phòng tổng chưởng lý Nevada tuyên bố biện pháp mới "không thể thực hiện" vì Cục Điều tra Liên bang (FBI) không chịu thực hiện khâu kiểm tra nhân thân, đẩy trách nhiệm này qua cho chính quyền bang Nevada.

Ông Don Turner, người đứng đầu Liên minh vũ khí Nevada, nhận xét chính quyền bang "không quá khắt khe" trong luật súng đạn và có quan điểm "tự do" đối với việc sở hữu súng. Bình luận vụ thảm sát Las Vagas, ông này nói: "Với một gã thần kinh như vậy, anh có đưa ra luật nào cũng vô ích (!)".

Tuy nhiên, phe ủng hộ kiểm soát súng ở Nevada vẫn chưa bỏ cuộc, họ đang cân nhắc các biện pháp như đâm đơn kiện, bầu ra một tổng chưởng lý Dân chủ trong cuộc bầu cử 2018...

Ông Jones, người từng gắng thông qua dự luật kiểm soát súng năm 2013, nói ông không hi vọng các nhà lập pháp Nevada sẽ động đậy sau vụ thảm sát Las Vegas, nhất là khi cơ quan lập pháp bang này không có kế hoạch họp nào cho đến tận tháng 2-2019.