Thuốc cũng… chê béo phì

PN - Phần nhiều các loại thuốc kháng sinh dùng để điều trị cho người lớn thường được “thiết kế” liều dùng với cùng một “size”.

Ảnh minh họa: internet

Điều này có nghĩa, những người được phân loại là béo phì nếu mắc phải các bệnh nhiễm trùng đòi hỏi phải được trị liệu bằng kháng sinh chỉ được nhận khoảng nửa liều mà họ cần. Hậu quả nghiêm trọng là thuốc không những không hiệu quả mà cơ thể BN có thể phát triển các yếu tố gây ra sự đề kháng kháng sinh. Đa số các bệnh truyền nhiễm, nhiễm trùng thường đe dọa mạng sống, vì vậy việc cung cấp cho BN những loại kháng sinh không đúng liều là vô cùng nguy hiểm.

Gần đây, các hãng bào chế dược phẩm bắt đầu “ngộ” ra vấn đề và đang tiến hành thử nghiệm những liều lượng thuốc thích hợp hơn. Nhưng cũng thật không may, đối với những loại thuốc “đời cũ”, cũng là những loại kháng sinh được sử dụng phổ biến nhất, thì lại không có bất kỳ thông tin nào cho việc hiệu chỉnh liều dùng.

Theo một bản đánh giá của Tổ chức Y tế Thế giới (The World Health Organization -WHO) thì trong năm 2005 đã có 400 triệu người béo phì và trước năm 2015, số người béo phì nhảy lên con số “khủng” là 700 triệu.

Việc kê thuốc kháng sinh đúng liều cho người béo phì thật sự không đơn giản, bởi không phải chỉ tăng liều một cách máy móc dựa vào trọng lượng cơ thể. Thuốc được phân bố trong cơ thể còn phụ thuộc vào nhiều yếu tố khác như tuổi tác, thể trọng, chức năng thận, các bệnh mạn tính khác, các loại dược phẩm khác đang được sử dụng và ngay cả từng loại kháng sinh mà BN đang dùng.

Khối lượng và thể tích mỡ trong cơ thể đóng một vai trò vô cùng quan trọng để cơ thể phản ứng với thuốc. Mỡ giúp cơ thể hấp thu rất tốt một số loại thuốc này nhưng lại “kín cổng cao tường” đối với một số loại thuốc khác. Chỉ cần một thay đổi nhẹ, dù là tăng hoặc giảm liều thuốc, cũng có thể gây ra những tác động lớn. Thay vì thuốc có hiệu quả thì chúng lại trở thành chất độc nếu chỉ tăng một ít liều hoặc mất hoàn toàn tác dụng khi giảm một ít liều.

Từ lâu, việc kê thuốc cho trẻ em thường được căn cứ theo trọng lượng của trẻ. Thầy thuốc không thể kê toa cho một trẻ hai tuổi giống như toa của một trẻ sáu tuổi. Tiếc thay, ở người lớn lại thường bị bỏ sót về trọng lượng cơ thể. Vì vậy, các nhà cung cấp thuốc đã đưa ra khuyến cáo, nếu BN là người béo phì, nên “nhắc nhở” BS về điều này, bởi nếu không BS sẽ kê thuốc như là một BN người lớn bình thường. Khi được kê toa, dược sĩ tại nhà thuốc sẽ có nhiệm vụ tính toán liều lượng thích hợp với trọng lượng của BN. Vai trò của dược sĩ tại nhà thuốc vô cùng quan trọng vì họ phải chịu trách nhiệm cho dù BS có kê sai liều dùng. Đó cũng là lý do vì sao ở các nước văn minh, không bao giờ họ để BS kiêm việc bán thuốc và nhà thuốc bắt buộc phải luôn có mặt dược sĩ.

 DS NGUYỄN BÁ HUY CƯỜNG (Australia)