PN - Thời tiết nắng nóng, tăng thân nhiệt là dấu hiệu sức khỏe thường gặp ở mọi người, đặc biệt là người cao tuổi. Hai hình thức bệnh lý phổ biến do tăng thân nhiệt là kiệt sức
Các yếu tố nguy cơ gây tăng thân nhiệt
Nhiệt độ cao không phải là yếu tố nguy cơ duy nhất làm tăng thân nhiệt ở người già. Sự kết hợp giữa các yếu tố bệnh lý, điều kiện sinh hoạt và lối sống ở người cao tuổi cũng có thể góp phần làm gia tăng các bệnh liên quan đến nhiệt.
Các yếu tố này bao gồm:
- Quá trình tuần hoàn máu kém, tuyến mồ hôi hoạt động không hiệu quả và những thay đổi trên da gây ra bởi quá trình lão hóa.
- Mắc các bệnh liên quan đến nhiệt, phổi, thận hoặc các chứng bệnh có thể gây suy yếu cơ thể.
- Cao huyết áp hoặc các bệnh lý khác đòi hỏi phải ăn kiêng. Ví dụ, những người phải kiêng muối, kiêng đường nghiêm ngặt
- Cơ thể không có khả năng bài tiết mồ hôi do uống các loại thuốc lợi tiểu, an thần, thuốc trị bệnh tim hoặc các loại thuốc ổn định huyết áp.
- Uống nhiều loại thuốc trị nhiều bệnh cùng lúc.
- Thừa cân hoặc thiếu cân quá mức.
- Uống các loại thức uống chứa cồn.
- Mặc quần áo quá nhiều. Thông thường, người già không có cảm giác nóng nên có thể không ăn mặc phù hợp trong những ngày thời tiết oi bức.
- Người già thường không cảm nhận rõ sự thay đổi của thời tiết. Để khắc phục, các thành viên trong gia đình cần nhắc nhở những người già, đặc biệt là những người có nguy cơ cao mắc các bệnh liên quan đến nhiệt nên ở trong nhà vào những ngày nóng và ẩm gay gắt.
Nhận biết việc tăng thân nhiệt?
Một người đột nhiên xuất hiện các triệu chứng đau đầu, buồn nôn và mệt mỏi sau khi tiếp xúc với ánh nắng mặt trời hoặc nhiệt độ cao, có thể là dấu hiệu cảnh báo bệnh liên quan đến nhiệt. Điều quan trọng là cần phải nhận biết sự khác biệt giữa tình trạng ĐQN với các bệnh khác liên quan đến nhiệt để có hướng xử lý phù hợp.
Dưới đây là sáu vấn đề sức khỏe liên quan đến nhiệt thường gặp ở người già:
Căng thẳng do nhiệt xảy ra khi nạn nhân cảm thấy bức bối sau khi tiếp xúc với nhiệt độ cao.
Mệt mỏi do nhiệt xuất hiện sau khi đi ngoài trời nắng gắt. Các triệu chứng đi kèm bao gồm da mát, ẩm và mạch yếu.
Ngất do nhiệt là tình trạng bị chóng mặt đột ngột và ngất khi hoạt động ở nơi có nhiệt độ cao. Triệu chứng đi kèm bao gồm da nhợt nhạt, ẩm và mát, mạch yếu, nhịp tim nhanh, thân nhiệt bình thường.
Chuột rút do nhiệt là hiện tượng các cơ bắp bị co thắt gây đau, đặc biệt là các cơ bắp ở vùng bụng, cánh tay, hay chân trong khi thực hiện các hoạt động vất vả ngoài trời nắng. Các triệu chứng đi kèm bao gồm: da ẩm và mát, mạch bình thường hoặc tăng nhẹ, thân nhiệt bình thường. Chuột rút do nhiệt thường gây ra bởi tình trạng cơ thể thiếu muối. Tuy nhiên, việc bổ sung muối cần phải tham khảo ý kiến bác sĩ, đặc biệt đối với những người mắc các bệnh lý cần kiêng muối.
Kiệt sức do nhiệt xảy ra khi nạn nhân tiếp xúc với nhiệt độ cao. Người bị kiệt sức do nhiệt thường có các triệu chứng như khát, yếu ớt, thiếu sự phối hợp giữa các cử động, buồn nôn, đổ mồ hôi đầm đìa, da lạnh, thân nhiệt và mạch bình thường. Mặc dù kiệt sức do nhiệt cũng thường gây ra bởi cơ thể mất nước và muối, song việc bổ sung muối chỉ nên được thực hiện sau khi có sự chỉ định của bác sĩ.
Đột quỵ do nhiệt có thể đe dọa tính mạng. Nạn nhân bị ĐQN hầu hết tử vong nếu không được chăm sóc y tế ngay lập tức. Người bị ĐQN thường có các triệu chứng như thân nhiệt cao trên 400C, rối loạn tâm trạng, có hành động kỳ lạ, choáng váng, ảo giác, mạch nhanh, da khô và ửng đỏ, có thể mê sảng hoặc hôn mê.
Biện pháp sơ cứu người bị Đột quỵ nhiệt
Người chung quanh cần tìm kiếm sự hỗ trợ khẩn cấp ngay lập tức. Nếu không có biện pháp sơ cứu y tế kịp thời, ĐQN dễ gây tử vong, đặc biệt đối với những người già.
Các bước sơ cứu cho người bị ĐQN trong lúc chờ xe cấp cứu bao gồm:
- Đưa nạn nhân vào nơi râm mát và thoáng đãng, tốt nhất là phòng có điều hòa nhiệt độ.
- Cho nạn nhân uống nhiều nước nhưng cần tránh các loại thức uống chứa cồn và cà phê. Nước trái cây và nước ép rau quả là tốt nhất.
- Lau bằng khăn ướt làm mát cơ thể nạn nhân.
NGUYỄN NIỆM
(Theo Medicinenet)
người già, người cao tuổi, mùa nắng, bệnh mùa nóng, chăm sóc người già