Trào ngược dạ dày thực quản

PN - Trào ngược dạ dày thực quản (TNDDTQ) là tình trạng trào ngược từng lúc hay thường xuyên của dịch dạ dày lên thực quản. Bệnh gây ra nhiều biến chứng nguy hiểm.

ThS-BS Lê Thị Tuyết Phượng - Trưởng khoa Nội tiêu hóa, BV Nhân dân 115 cho biết, người bệnh TNDDTQ có nguy cơ bị ung thư thanh quản, viêm mũi xoang mạn, viêm tai giữa tiết dịch, viêm thực quản trào ngược, loét hoặc xuất huyết thực quản, hẹp thực quản, ung thư thực quản, thậm chí còn đột tử nếu gặp ở trẻ nhỏ.

Nguyên nhân gây bệnh là do tính kích thích của các chất trong dạ dày như HIC, pep-sine, dịch mật… với niêm mạc thực quản, gây ra các triệu chứng và biến chứng: loét, hẹp, xuất huyết, ung thư. Xơ gan chính là một trong các yếu tố thuận lợi khiến bệnh nhân mắc thêm TNDDTQ. Ngoài ra còn do các yếu tố khác như bia rượu, thuốc lá; các bệnh nội khoa: đái tháo đường, béo phì, rối loạn chuyển hóa…; chế độ làm việc căng thẳng, ăn uống không hợp lý; phụ nữ có thai hoặc do một vài loại thuốc.

Chỉ 14-20% triệu chứng của bệnh có tính điển hình như nóng rát, trào ngược, khó nuốt, viêm thực quản. Khoảng 80-86% triệu chứng còn lại đều không điển hình, dễ bị nhầm lẫn với một số bệnh khác, đó là suyễn, ho mạn tính, tăng tiết đàm nhầy, viêm phổi, đau ngực không do tim, khàn tiếng, vướng đàm, ngứa vòm họng, nuốt khó, nuốt đau, rối loạn phát âm, đau tai, tiết dịch tai giữa, hư men răng, viêm nướu, loét miệng, hôi miệng, tăng tiết nước bọt…

Theo ThS-BS Lê Thị Tuyết Phượng, hiện có ba phương pháp điều trị là không dùng thuốc, dùng thuốc và phẫu thuật. Mục tiêu điều trị là giúp bệnh nhân hết triệu chứng, hồi phục tổn thương và biến chứng, chống tái phát bệnh. Tuy nhiên, với TNDDTQ ở người bệnh gan, các bước điều trị sẽ khó hơn vì phải điều trị thêm bệnh xơ gan. Xơ gan gây ra nhiều biến chứng nguy hiểm như xuất huyết tiêu hóa do dãn vỡ tĩnh mạch thực quản, giảm sức đề kháng, hôn mê gan. Do đó, chỉ khi bệnh nhân tuân thủ nghiêm ngặt việc điều trị bệnh gan, để bệnh không gây biến chứng thì khả năng tái phát và nguy cơ gây biến chứng của bệnh TNDDTQ mới giảm.

Với phương pháp không dùng thuốc, bệnh nhân cần tự thay đổi lối sống. Trước hết cần tránh ăn những thức ăn giàu chất béo, đồ chiên, sôcôla, cà chua, chanh, gia vị chua cay quá mức, rượu bia, nước giải khát có gas, cà phê. Tránh ăn trước giờ đi ngủ khoảng ba giờ. Trong lúc ngồi ăn, cần giữ thẳng người, tránh cúi người ra trước. Không được ăn quá no mà nên ăn nhiều bữa trong ngày. Không nằm hoặc đi ngủ ngay sau khi ăn. Khi nằm cần kê đầu cao từ 15-20cm. Tránh mặc quần áo quá chật. Thường xuyên luyện tập thể dục để giữ cân nặng hợp lý. Tránh dùng một số thuốc: thuốc kháng viêm giảm đau Aspirin, thuốc an thần, thuốc ức chế canxi (amlor), thuốc ngừa thai (progesteron)… vì các thuốc này làm dãn cơ vòng thực quản dưới.

Phẫu thuật được chỉ định khi trong những ca không đáp ứng hoặc đáp ứng kém với điều trị nội khoa. Những ca bị biến chứng hẹp thực quản có thể được nong thực quản qua nội soi.

 Thanh Hoa