Trổ tài với gạo nếp

PNCN - Bánh chưng, bánh tét hay xôi thường không thể thiếu trong mâm cơm ngày Tết. Xin giới thiệu ba món ăn làm từ gạo nếp đến từ ba miền, với cách làm đơn giản

Bánh tét

Nguyên liệu

Hai chén nếp, vo sạch, ngâm với nước nóng qua hai giờ, sau đó vớt ra để ráo, trộn với ít muối.

1/3 chén đậu xanh cà, ngâm nước nóng qua hai giờ, vớt ra để ráo, xào sơ với dầu ăn, muối   và tiêu.

200g thịt nọng heo, cắt thành miếng 2x2cm rồi tẩm với muối, tiêu, trong khoảng 30 phút   cho thấm.

Lá chuối rọc bỏ cuống, cắt thành miếng khoảng 30cm, rửa sạch, để ráo trong mát cho   lá mềm.

Cách làm

Xếp ba lần lá chồng lên nhau, trải dài ra khoảng 35-37cm. Để lột bánh dễ, hai lớp ngoài để dọc thớ, lớp sau cùng để ngang thớ.

Trải nếp lên lá.

Trải đậu vào giữa lớp nếp rồi đặt một-hai miếng thịt nối nhau lên mặt đậu. Cuốn tròn mí lá từ ngoài vào trong, giữ thành hình tròn có đường kính khoảng 8-10cm.

Cuốn cho hết mí lá thừa, ràng ngay chính giữa hai vòng lạt, xoắn lại cho chặt tay rồi xếp mối lạt về phía trái. Gấp kín một đầu và dựng đứng bánh lên, vỗ nhẹ tay cho nếp xuống đều.

Gấp kín đầu còn lại, ràng hai vòng lạt dọc theo chiều dài thân bánh, xoắn chặt tay cho thật chắc, giữ kín hai đầu bánh rồi ràng thêm một lần nữa thành hình chữ thập. Sau đó ràng quanh thân bánh một lượt nữa cho chắc tay.

Cho vào nồi một lớp lá chuối rẻo vụn, ép xuống thành lớp ít nhất 10cm, sắp bánh nằm ngang, dùng một tấm gỗ hoặc vĩ tre đè lên để bánh không nổi lên khi châm nước vào.

Đổ nước vào với mực nước cao hơn mặt bánh ít nhất 20cm, nấu liên tục khoảng 12 - 14 tiếng. Trong quá trình nấu nếu nước cạn thì châm thêm.

Chuẩn bị thau nước lạnh, vớt bánh ra, thả vào thau nước, để nguội, rửa bánh cho sạch nước nhớt đen, thay nhiều lần nước rửa cho đến khi nước trong. Treo bánh ở chỗ thoáng gió cho mau ráo.

Lưu ý: Bánh gói chắc và kín để nước không thấm vào bánh khi nấu.

Bánh chưng gấc

Nguyên liệu

Gạo nếp: 2kg

Gấc tươi: một trái khoảng 1-2kg

Đậu xanh: 500g

Thịt ba chỉ: 600g

Lá dong, lạt buộc bánh

Gia vị: hạt tiêu, hành khô, muối, đường, bột nêm, rượu trắng.

Cách làm

Gạo nếp: vo sạch rồi để ráo nước.

Gấc: lấy cơm gấc ướp cùng với một ít đường và rượu trắng rồi giằm cho nát. Sau đó, trộn gạo nếp cùng với gấc, bóp đều cho đến khi hạt gạo có màu gấc trở nên bóng, đỏ cam.

Đậu xanh ngâm nước cho nở, sau đó để ráo nước, trộn đều với một ít muối rồi hấp chín. Khi đậu xanh chín, đặt chảo lên bếp, cho một ít dầu ăn và đổ đậu xanh vào, xào sơ qua với chút bột nêm, đường.

Thịt ba chỉ rửa sạch, cắt thành miếng dài không quá dày. Sau đó, ướp thịt với hành băm nhuyễn, hạt tiêu, đường, muối trong một giờ để thịt ngấm đều gia vị. Lá dong rửa sạch để ráo nước.

Gói bánh: Xếp dây lạt xuống mâm tròn tạo hình chữ thập rồi đặt lá dong phía trên (mặt trong lá ở ngoài). Sau đó, đặt hai lá to nằm chồng 1/2 theo chiều dài lá lên nhau, rồi đặt hai lá kích cỡ nhỉnh hơn cũng theo kiểu đặt như hai lá to lượt đầu lên trên và vuông góc với lớp lá phía dưới.

Đổ một chén gạo nếp vào tâm của lá dong dàn đều ra theo hình vuông, tiếp đó cho một nắm đậu xanh rải đều vào giữa phần gạo nếp đến gần hết bìa gạo, rồi cho hai miếng thịt lên cùng.

Lấy tiếp một nắm đậu xanh nữa rải đều phủ lên trên thịt và một chén gạo nếp phủ đều lên trên. Xong xuôi, gấp đồng thời hai lá dong lớp trên vào tạo theo hình khối vuông. Tương tự gấp đồng thời hai lá dong lớp dưới vào cũng theo hình vuông như lớp trên. Cuối cùng, dùng lạt buộc lại tạo thành hình chữ thập.

Dùng lá thừa xếp xuống đáy nồi để tránh sức nóng làm bánh bị bể, sau đó xếp bánh lên luộc trong 10-12 tiếng là chín. Trong quá trình luộc nếu cạn nước thì phải thêm ngay tránh để bánh bị cháy.

Khi bánh chín, vớt rửa sạch nhớt trên mặt bánh. Xếp bánh lên bàn, dùng tấm ván đặt lên trên, dùng một số vật nặng đè lên tấm ván để bánh ráo nước.

Lưu ý: Đặt nơi khô ráo, thoáng mát để bảo quản.

Xôi ngũ sắc

Nguyên liệu

Lá cẩm đỏ và tím: mỗi loại 200g

Lá nếp: 500g

Lá dứa: 200g. Nghệ.

Nếp: 2,5kg chia cho năm màu.

Sữa đặc, đường.

Cách làm

Lá cẩm đỏ và tím rửa sạch, cắt khúc, cho vào 2 lít nước, nấu sôi 10 phút cho ra màu, lọc bã lấy nước để nguội. Lá nếp rửa sạch với 2 lít nước xay thật kỹ, lọc qua rây bỏ bã lấy nước.

Lá dứa rửa sạch, vò nát bằng tay, rồi đem luộc với 2 lít nước. Nghệ rửa sạch, cắt miếng rồi đem giã nhỏ, hòa với nước rồi lọc qua rây lấy nước nghệ.

Nếp vo sạch, một phần 1/2kg, bỏ vào năm thau. Ngâm nếp với từng màu, mỗi thau một màu. Ngâm từ tám tiếng cho nếp mềm và màu ngấm đều thì màu xôi nhìn mới đẹp. Sau đó, chắt nước, để ráo rồi trộn mỗi thau hai muỗng cà phê sữa đặc và một muỗng cà phê đường, dằn một ít muối.

Chuẩn bị nồi hấp, đổ 1/2 nước lã vào nồi, cho nếp vào đồ thành xôi. Cứ đồ lần lượt từng loại xôi như thế cho đến hết. Sau đó đổ ra mâm đánh tơi lên cho nhanh nguội.

Lưu ý: Có thể ăn kèm với ruốc hoặc muối vừng rất ngon.

NGUYỄN VIỆT THƯ