PNO - Trước khi đến Hội An, tôi đã nghe nhiều đến món cao lầu trứ danh phố Hội, món ăn mà người ta nói rằng sợi mì được làm
Vậy nên, trong chuyến du lịch Đà Nẵng, tôi đã dừng lại ở một quán nhỏ ven sông Thu Bồn, gọi cao lầu, cá cu nướng - để thưởng thức tinh hoa ẩm thực phố cổ. Đó là lần đầu tiên tôi biết đến cao lầu, món ăn đơn giản chỉ là những cọng mì trộn với ít thịt xíu, nước xíu, giá, rau nhưng ngon tuyệt.
Những người Hội An nói trước đây sợi mì tạo nên danh tiếng cho món cao lầu được làm rất công phu. Đó là gạo thơm ngâm nước tro lấy từ củi ở Cù Lao Chàm, rồi lọc kỹ, xay thành bột. Nước xay gạo phải là nước ở giếng Bá Lễ có từ ngàn năm, nước ngọt tự nhiên và không bị nhiễm phèn. Xay gạo xong rồi phải bồng gạo nhiều lần cho bột dẻo, khô, sau đó cắt miếng, xắt sợi, đem hấp, phơi khô mới ra sợi mì.
Tôi không nghĩ món cao lầu mình ăn ở cái quán nhỏ ven sông Thu Bồn có thể được xử lý tinh tế như thế, nhưng quả thật nó rất ngon. Nhìn những sợi mì nuột nà xếp gọn ghẽ trong tô, thực khách có thể thấy ngay được sự kỹ lưỡng của người chế biến. Đó là loại mì được làm thủ công, không chất bảo quản, có màu ngà của gạo lức chứ không phải màu nhuộm hóa chất, khi cắn vào có thể cảm nhận được vị hơi giòn, dẻo, thơm. Ăn chung với mì là da heo chiên giòn và thịt xíu, ngon nhất là loại thịt heo cỏ, vừa săn chắc, vừa mỏng da nhiều nạc. Thịt được ướp với ngũ vị hương và gia vị, để thấm rồi cho vào chảo dầu chiên vàng, đổ nước ướp vào rim lửa nhỏ cho nước cạn, sau đó thêm nước lèo (nấu từ xương) vào rim tiếp đến khi thịt thật thấm, lấy ra xắt mỏng. Phần nước để lại, dùng trộn chung với mì khi ăn.
Làm nên nét tinh tế cho hương vị cao lầu còn phải kể đến rau ăn kèm. Đó là những cọng giá, húng, quế, ớt xanh... nhỏ xíu, thơm ngát, được lấy từ làng rau Trà Quế nổi tiếng miền Trung. Trà Quế chỉ cách Hội An khoảng 3km, được bao bọc bởi hai nhánh sông Đế Võng và Đầm Rong nên rau vùng này lúc nào cũng xanh tốt, ngon và sạch. Không chỉ riêng cao lầu, rất nhiều món ngon của Hội An làm say lòng du khách cũng từ những cọng rau be bé xinh xinh này, như cá cu hấp, cơm gà... Một ít rau để trong tô cao lầu và thêm một dĩa rau bên ngoài, chỉ nhìn dĩa rau xanh mướt đã thấy bao tử “dậy sóng”.
Cao lầu chỉ đơn giản vậy, nhưng thưởng thức món ăn này ở những nơi khác, tôi vẫn không thấy ngon bằng cao lầu ở cái quán bên sông Thu Bồn mà tôi từng ăn vào một chiều mưa, giữa khung cảnh rất yên bình. Dường như khi rời khỏi phố Hội, không còn hương Trà Quế rất gần, không còn nước giếng Bá lễ tinh khiết, món ăn đã ít nhiều phai nhạt. May mà Hội An vẫn là xứ du lịch, nên những khi đến phố cổ, tôi vẫn dành thời gian ghé quán, gọi một phần cao lầu và cá cu nướng, ăn kèm với rau Trà Quế. Món ngon vùng miền là vậy, bạn phải đến tận nơi, thưởng thức đúng hương vị, mới cảm nhận được hết sự tinh túy của món ăn.
Mỹ Thuật
Cao lầu, món ngon phố cổ Hội An, nước giếng Bá Lễ, Cù Lao Chàm