Gọi nhau là “chó”, loại hài kịch gì đang diễn ra thế này?!

Chưa bao giờ các chương trình truyền hình về hài kịch lại bùng nổ và chiếm sóng trên màn ảnh nhỏ như hiện nay. Nếu như trước đây, các chương trình truyền hình hài kịch chỉ gói gọn phát sóng vào các tối Thứ Bảy, Chủ Nhật thì bây giờ, khắp các ngày trong tuần, cứ bật TV lên vào giờ vàng, y như rằng khán giả sẽ thấy ngay Trấn Thành, Việt Hương, Trường Giang, Thu Trang… đang diễn 1 tiểu phẩm gì đó.

Quá nhiều hài kịch! Quá nhiều đất để các nghệ sĩ hài tung hứng! Điều này, vô hình chung tạo thành con dao hai lưỡi. Một là khán giả nhận được cái lợi vì chương trình truyền hình đa dạng, được thỏa thích lựa chọn tất cả các chương trình. Nếu lỡ thần tượng 1 trong số các nghệ sĩ nói trên thì khán giả cũng chả mất 1 đồng để ra rạp xem hài như nhiều năm về trước. Điều này cũng góp phần thúc đẩy các hoạt động nghệ thuật phát triển nhiều hơn. Khi nghệ sĩ có sân chơi để thể hiện, họ sẽ sáng tạo thêm nhiều cái mới, làm phong phú thêm đời sống văn hóa tinh thần. Nghệ sĩ vui, khán giả vui, tất cả mọi người đều vui!

Mặt tích cực không ai có thể phủ nhận, nhưng nói đến tiêu cực thì e rằng cũng còn hàng tá điều gây tranh cãi. Khác với phim ảnh hay âm nhạc, hài kịch được ưa chuộng nhiều bởi có tính thực tế cao. Nhiều tiểu phẩm sau khi nghệ sĩ diễn xong, khán giả xem rồi vẫn tấm tắc khen vì thấy được bản thân mình trong đó. Hài kịch là chiếc gương soi của cuộc sống đời thường, ai hờn ghen, giả dối, ai lọc lừa cũng được đẩy vào thành tình huống gây cười. Và có lẽ, chính vì quá gần với cuộc sống nên mới có những biến thể chua chát khiến khán giả màn ảnh nhỏ xem xong chỉ biết lắc đầu chào thua.

Ở tập 4 của chương trình truyền hình hài thực tế Bí mật đêm chủ nhật, các nghệ sĩ hồn nhiên gọi nhau là chó. Trong thử thách mang tên "Đạo cụ đặc biệt – Chuyện tình dưới gốc dừa", Vân Sơn tự biến mình thành chó và để cho Quang Minh – Hồng Đào dắt đi dạo quanh sân khấu. Hay như tình huống "Hai trong một – Tình huống khẩn cấp" có sự tham gia diễn xuất của Ốc Thanh Vân, bà mẹ 3 con vô tư "giãy nãy" vòng một trước mặt Quang Minh. Và nam nghệ sĩ này cũng không ngại ngần đáp lại bằng câu thoại chói tai: "Bỗng dưng thèm bưởi quá". 

Trong tập thứ 3 của chính chương trình này, khách mời Long Nhật liên tục có những cử chỉ suồng sã với Trấn Thành. Ở thử thách "Đứng nằm ngồi”, Long Nhật được phân vào vai người vợ bị đau đẻ của Trấn Thành, Thanh Duy là bác sĩ nhưng sợ máu. Nam MC thốt lên: "Bác sĩ có nải chuối không, em lấy cho con vợ em nó ăn". Rồi đến thử thách "Đôi tay kỳ diệu – Đêm tân hôn", Hồng Đào một lần nữa khiến khán giả phát ngượng vì những câu thoại như: "Anh không sướng thì em rờ anh cho anh sướng nha", "Em chờ lâu lắm rồi, con người em nó hừng hực lửa lên đó anh".

Chưa dừng lại ở sân khấu, các nghệ sĩ còn tranh thủ đưa hài đến những chiếc ghế nóng. Ở chương trình Song đấu, Trấn Thành vô tư ví von đàn chị Việt Hương giống chó. Nhìn vào con chó của một nghệ sĩ xiếc, Trấn Thành phán ngay rằng: "Nó đẹp mà nó giỏi nữa, cột tóc y như quân sư Việt Hương, đen đen, quăn quăn, cột y chang như hai chị em à". Trấn Thành có thể cho rằng đấy chỉ là lời nói thoáng qua, Việt Hương có thể không giận vì quan hệ thân thiết với Trấn Thành nhưng hàng triệu khán giả truyền hình nghe được câu này thì không nghĩ vậy. Đã xuất hiện trên sóng truyền hình quốc gia, người nghệ sĩ cần tỉnh táo và thận trọng, không thể vịn vào cái cớ "tôi đang diễn hài, tôi đang mang đến niềm vui cho mọi người" mà làm những điều phản cảm.

Khoảng cách giữa chân thực và dung tục trong hài kịch rất gần nhau. Đừng so sánh hài kịch trên truyền hình với những bộ phim chiếu rạp có yếu tố hài. Với phim chiếu rạp, khán giả bỏ tiền ra mua vé xem, và khi làm điều này, khán giả ý thức được tiền mình bỏ ra có thể mua được những giá trị tinh thần gì. Riêng hài kịch trên truyền hình, đối tượng khán giả đa dạng hơn, không chỉ người trên tuổi vị thành viên mà cả trẻ em, người già đều theo dõi. 

Gọi nhau là chó trên truyền hình chưa bao giờ là điều bình thường! Nếu một ngày nọ, đứa trẻ xem truyền hình có cảnh Trấn Thành gọi Việt Hương là chó, hay cảnh Hồng Đào – Vân Sơn vô tư sờ soạng nhau rồi thể hiện ngoài đời thực với bạn bè, người làm cha mẹ có thể vô tư xem như không có gì? 

Chương trình truyền hình chỉ là để mang đến niềm vui, nghệ sĩ được tạo cơ hội thể hiện phải tự có trách nhiệm với công việc của mình. Đừng lấy cái cớ những lời thoại, tình huống đưa lên truyền hình gần gũi với khán giả mới tạo được niềm vui, hài không có nghĩa là dung tục. Nếu muốn dùng dung tục để câu khách thì e rằng đấy là một quyết định sai lầm. 

Khi người nghệ sĩ tự làm bản thân thấp bé đi thì khó có thể yêu cầu khán giả không quay lưng. Và một điều bất thường có thể xảy ra nữa là vào lúc những nghệ sĩ nổi tiếng nhất thời điểm hiện tại đua nhau thể hiện cái tôi bằng kiểu hài "sát sao thực tế" này thì lứa nghệ sĩ đàn em sẽ biết vịn vào đâu? Khi hài tục tĩu tiếp tục phủ sóng dày đặc trên truyền hình, liệu rằng sẽ lại xuất hiện thêm những tình huống Trấn Thành thứ hai gọi Việt Hương thứ hai là chó?

Dưới sự bùng nổ của thông tin đại chúng như hiện tại, các nhà sản xuất cũng cần cân nhắc kỹ càng trước khi sản xuất các chương trình truyền hình mang yếu tố hài kịch. Để đi được trên con đường dài, cần có sự đồng tình và ủng hộ của khán giả. Nhưng nếu cứ chăm chăm làm ra những sản phẩm "rẻ tiền", tục tĩu thì ngày khán giả quay lưng cũng sẽ tiến đến rất gần.

Có nhiều cách để tạo nên một chương trình hay, việc lựa chọn đi con đường ngắn hay dài còn tùy thuộc vào nhà sản xuất và chính những nghệ sĩ có lương tâm, đạo đức với nghề! Trấn Thành, Việt Hương, Vân Sơn, Hồng Đào, Ốc Thanh Vân, Long Nhật và rất nhiều nghệ sĩ khác chắc có lẽ cũng nên xem lại cách thể hiện của mình. Đừng vì dăm ba phút ngẫu hứng trên sân khấu mà làm mất đi hình ảnh tốt đẹp đã xây dựng trong quãng thời gian dài trước đó.