Mẹ & bé
Bác sĩ giải đáp thắc mắc của mẹ khi con bị tiêu chảy do vi-rút Rota
Trong bài viết dưới đây Thạc sỹ, bác sĩ Đinh Thạc bệnh viện Nhi Đồng 1, TPHCM sẽ chia sẻ những kiến thức về căn bệnh này để phụ huynh hiểu rõ hơn khi chăm sóc trẻ và có biện pháp phòng ngừa hiệu quả.
Thưa bác sĩ, tôi đang có con nhỏ 2 tháng tuổi. Tôi nghe nhiều về sự nguy hiểm của Rota vi-rút đối với trẻ nhỏ, nhưng không biết rõ nó đáng ngại như thế nào xin BS giải thích? (Chị Minh Hương-Q.3-TP.HCM).
Rota vi-rút là tác nhân chủ yếu gây ra tiêu chảy nặng ở trẻ nhỏ. Theo tổ chức y tế Thế Giới (WHO) mỗi năm trên thế giới có hơn 114 triệu trẻ em bị nhiễm Rota vi-rút và hơn 453.000 trẻ em tử vong vì loại vi-rút này.1 Điều đặc biệt nguy hiểm là loại siêu vi-rút này rất khó tiêu diệt lại lây lan nhanh chóng. Rota vi-rút có thể sống 4 giờ trên bàn tay, hoặc vài ngày đến vài tuần trên bề mặt các vật dụng sinh hoạt. Rota vi-rút gần như không thể bị tiêu diệt bởi các biện pháp vệ sinh thông thường như xà phòng mà chỉ bị tiệt trừ bởi các dung dịch diệt khuẩn có chứa cồn.2
Khi bị tiêu chảy do Rota vi-rút trẻ có thể bị mất nước, nếu không được bù nước kịp thời thì có thể tử vong nhanh chóng. Khi bị nhiễm bệnh, lớp lông mao ruột non của trẻ bị tổn thương nên ảnh hưởng đến sự hấp thụ thức ăn của trẻ, khiến trẻ có nguy cơ bị suy dinh dưỡng.
Thưa bác sĩ khi bé bị nhiễm Rota vi-rút, cha mẹ cần chú ý những triệu chứng gì? (anh Đình Lương-Châu Thành-Long An).
Khi bị nhiễm Rota vi-rút, đầu tiên trẻ sẽ bị sốt, buồn nôn và ói mửa dữ dội. Sau 24 đến 48 giờ sau khi sốt và nôn trẻ sẽ xuất hiện triệu chứng tiêu chảy Trẻ tiêu chảy phân lỏng, toàn nước, không có máu. Trẻ bị tiêu chảy và nôn ói rất nhiều lần, có thể lên đến hơn 20 lần/ngày. 3 Thông thường tiêu chảy sẽ kéo dài từ 5 đến 8 ngày. Một số trường hợp trẻ có thể tiêu chảy kéo dài đến 2 tuần. 4
Khi trẻ bị tiêu chảy do Rota vi-rút, cần có những chế độ điều trị, chăm sóc như thế nào? Tôi có cần kiêng gì khi con bị tiêu chảy hay không? (Chị Thu Hương- Biên Hòa - Đồng Nai).
Khi trẻ bị tiêu chảy, cần chú ý bù nước cho trẻ ngay để tránh xảy ra điều nguy hiểm nhất là mất nước. Trẻ đang bú mẹ thì cho trẻ bú nhiều hơn. Vẫn cho trẻ ăn các loại thức ăn dễ tiêu, đầy đủ dinh dưỡng. Nhiều phụ huynh nghĩ con bị tiêu chảy thì kiêng khem ăn uống đủ thứ. Điều này là sai lầm, trẻ cần được ăn đủ chất để mau lành bệnh và không bị suy dinh dưỡng. Không được tự ý cho con uống thuốc cầm tiêu chảy, chống nôn vì có thể khiến trẻ bị nặng hơn. Thuốc sẽ được bác sĩ cân nhắc dùng khi thực sự cần thiết.
Cha mẹ cần chú ý tới đường thở, hô hấp của trẻ. Khi trẻ có biểu hiện thở khó, rối loạn mạch thì cần khẩn trương đưa trẻ nhập viện. Nếu trẻ bị mất nước nặng thì sẽ được các bác sĩ bù nước bằng truyền tĩnh mạch.
Con tôi bú mẹ hoàn toàn thì đã có kháng thể bảo vệ, tôi cũng duy trì vệ sinh môi trường sống của bé rất kĩ. Như vậy đã có thể phòng ngừa tiêu chảy do Rota vi-rút cho con hay không? (Chị Nguyễn Thị Hà- Q. Ba Đình- Hà Nội).
Trước hết các bậc phụ huynh cần hiểu đúng về loại vi-rút này. Tôi biết nhiều người có quan niệm sai lầm, ví dụ như con mình sạch sẽ lo gì bị têu chảy, hoặc đang bú mẹ thì trẻ hoàn toàn được bảo vệ trước mọi loại vi-rút. Tất cả những quan niệm sai lầm này đôi khi khiến trẻ bị nhiễm bệnh và gặp nguy hiểm. Vệ sinh sạch sẽ không hoàn toàn phòng được bệnh này. Uống vắc –xin phòng ngừa là một biện pháp hữu hiệu nhất hiện nay để giúp bé được bảo vệ trước loại siêu vi-rút này.
Lịch uống vắc-xin Rota vi-rút này cụ thể như thế nào? Con tôi hiện nay đã 2 tháng tuổi liệu có uống được vắc-xin Rota vi-rút và muốn uống thì liên hệ ở đâu? (chị Nguyễn Hoàng Oanh-Q.9-TP.HCM).
Trẻ có thể bắt đầu uống ngừa vắc-xin Rota vi-rút ngay từ 6 tuần tuổi, và hoàn tất phác đồ càng sớm càng tốt trước 6 tháng tuổi để có đầy đủ miễn dịch đối diện với giai đoạn nguy cơ cao nhiễm Rota vi-rút từ 6 tháng đến 2 tuổi. Phụ huynh cần lưu ý đến lịch uống và liều uống đầy đủ cho con để bảo vệ bé được tốt nhất. Con chị 2 tháng tuổi là thời gian thích hợp để uống vắc-xin Rota vi-rút.
Vắc-xin ngừa Rota vi-rút hiện đã có trong chương trình chủng ngừa dịch vụ tại các bệnh viện Sản-Nhi, Trung tâm y tế dự phòng trên cả nước. Chị có thể liên hệ tại các cơ sở này để cho bé uống vắc-xin phòng ngừa.
Tài liệu tham khảo
1. Glass RI, et al. Rotavirus vaccine: current prospects and future challenges. The Lancet. 2006; 368:323-32
2. WHO 2013,88,49-64
3. Lancet Infect Dis 2004; 4: 91-99
4. Pan American Journal of Public Health. 2000, 8(5): 305-31
Tài liệu giáo dục này được phối hợp thực hiện bởi Hội Y Học Dự Phòng Việt Nam và VPĐD GlaxoSmithKline Pte. Ltd tại TPHCM