Mùa hè là mùa cao điểm của các lớp học năng khiếu, ngoại khóa... Đặc biệt, nhiều mẹ có xu hướng cho con tham gia các lớp học nghệ thuật biểu diễn bằng một ngoại ngữ nhằm phát triển các kĩ năng xã hội, tự tin hơn và sáng tạo hơn.
Mùa hè tới, rất nhiều mẹ Tây và cả mẹ Việt đang có xu hướng cho con tham gia các lớp học nghệ thuật biểu diễn, bằng cả bản ngữ và ngoại ngữ, với mục tiêu phát triển các kĩ năng xã hội cho con mình, khiến trẻ sẽ trở nên tự tin hơn, sáng tạo hơn… Chị nghĩ sao về xu hướng này?
Bất kỳ một hoạt động nào trong dịp hè lôi cuốn được trẻ đã là một "phương án nghỉ hè" tốt, miễn sao trẻ thấy hào hứng khi tham gia chứ không phải do bố mẹ ép buộc. Tôi nghĩ, các lớp học nghệ thuật biểu diễn cũng là một hướng thú vị, có thể giúp trẻ khám phá thêm những khả năng còn tiềm ẩn của mình. Ngoài ra, việc có một nhóm riêng cùng sinh hoạt nằm bên ngoài nhà trường cũng khiến trẻ thoát khỏi mọi áp lực học đường, cảm thấy thoải mái làm quen với bạn mới, môi trường mới, tự tin hơn trong các mối quan hệ xã hội. Riêng với các môn nghệ thuật biểu diễn, trẻ còn học cách vượt qua nỗi nghi ngại mơ hồ mà thể hiện mình trước đám đông, khẳng định giá trị bản thân, tin vào chính kiến cá nhân hay cách làm mà mình đã chọn. Điều này đặc biệt cần thiết cho các kỹ năng học tập trong trường học của các con.
Chị có thể phân tích rõ hơn về tầm quan trọng của việc cho con tham gia các hoạt động nghệ thuật?
Giáo dục mỹ học là một trong các khía cạnh quan trọng trong việc nuôi dạy một đứa trẻ. Các hoạt động nghệ thuật ở lứa tuổi tiền tiểu học và đầu tiểu học cho các bé trải nghiệm cần thiết và quan trọng: trải nghiệm cảm xúc có được khi tiếp cận với các tác phẩm nghệ thuật, những khám phá mới, cảm giác thú vị khi chính mình có thể tham gia sáng tạo nghệ thuật. Niềm vui khi thưởng thức một tác phẩm, niềm vui khi làm ra một tác phẩm chính là niềm vui sáng tạo - và cũng chính là niềm vui sống. Nó giúp trẻ giảm stress và bình ổn hơn về tâm lý. Nhiều đứa trẻ trong độ tuổi khủng hoảng có thể điều chỉnh cảm xúc, kiểm soát hành vi nhờ nhận được niềm vui trong các hoạt động nghệ thuật, dù là nghiệp dư. Quá trình học, tìm hiểu và thực hành một loại hình nghệ thuật nào đó cũng ảnh hưởng sâu sắc tới quá trình hình thành nhân cách của trẻ, làm phong phú thế giới quan, khiến trẻ điều chỉnh hành vi trên cơ sở các quy luật mỹ học.
Nhiều trẻ có năng khiếu nghệ thuật, nhưng lại khá nhút nhát khiến phụ huynh khá bối rối. Theo chị, cha mẹ nên làm gì để giúp con phát lộ năng khiếu, đồng thời nâng cao sự tự tin của con?
Sự tự tin của trẻ có được phụ thuộc vào nhiều yếu tố. Có những đứa trẻ bị mất tự tin do từng bị cô giáo hoặc bố mẹ chê bai, tỏ ra không tin tưởng. Có đứa trẻ nhút nhát là do bản tính. Nhưng về cơ bản, các bạn sẽ dần vượt qua nếu chúng ta khuyến khích nhẹ nhàng mà không quá vồ vập, và đặc biệt là rất kiên nhẫn. Đề nghị bạn "thử" một môn nghệ thuật nào đó, bố mẹ có thể phải mất công hơn một chút: đưa bạn đi nghe hòa nhạc, xem triển lãm tranh, gặp gỡ một nghệ sĩ... xây dựng một khái niệm và nhen nhóm trong đứa trẻ một cảm xúc về loại hình nghệ thuật ấy. Việc gặp gỡ nhân vật, đến các nơi khiến trẻ có thể thử nghiệm một cách... an toàn, nghĩa là thử sức một chút, nghịch một chút mà không ai đánh giá - là bước quan trọng để trẻ quyết định. Bố mẹ chỉ quan sát chứ không dồn ép. Sau đó là nhẹ nhàng đề nghị "thử học" nếu quan sát thấy có dấu hiệu trẻ tỏ ra quan tâm, theo dõi chăm chú, âm thầm làm theo... Khi trẻ đã đồng ý "thử" thì người có chuyên môn giỏi (các thầy cô) sẽ có cách khiến trẻ tìm thấy cách thể hiện tốt nhất cho mình. Lời khen từ những người có chuyên môn sẽ có sức nặng với trẻ, khiến trẻ tự tin hơn. Với những bạn thế này, bố mẹ hãy tìm đến các chuyên gia giỏi và các nhóm học không quá đông học sinh. Chính quá trình tham gia, từng ngày vượt lên một bài học rồi level mới sẽ giúp trẻ thay đổi sự tự đánh giá về bản thân mình.
Rất nhiều mẹ Việt hiện nay cũng đang cập nhật xu hướng cho con đi học nghệ thuật như học hát, học kịch… nhưng không chỉ học bằng bản ngữ, mà còn học bằng ngoại ngữ, như tiếng Anh chẳng hạn. Điều này có lợi cho trẻ như thế nào, thưa chị?
Theo tôi, đó là một phương pháp học ngoại ngữ rất tốt. Học qua các bối cảnh khác nhau, các hoạt động nghệ thuật - đó là cách học tương tác hiệu quả, lại ... một công đôi ba việc. Các loại hình nghệ thuật biểu diễn làm giảm áp lực học, giúp trẻ tiếp nhận từ vựng, thuộc cấu trúc ngữ pháp, rèn luyện kỹ năng nghe, nói, đọc, viết một cách tự nhiên, tạo động lực học và niềm thích thú. Ngoài ra, trẻ còn có cơ hội tiếp cận một nền văn hóa khác. Các bài học về đất nước học và về các nền văn hóa khác sẽ làm nên một phông văn hóa và kiến thức nền cho một con người vững vàng bước vào cuộc đời.
Vậy chị có thể tư vấn cho các phụ huynh việc lựa chọn một mô hình lớp học nghệ thuật trong hè, đặc biệt là lớp học nghệ thuật bằng ngoại ngữ, cụ thể là tiếng Anh?
Mỗi người bố, người mẹ đều hiểu con mình nhất nên chỉ có bố và mẹ mới biết được lớp học nào, môn nghệ thuật nào phù hợp với con mình. Có nghĩa là, hãy quan sát bạn nhỏ kỹ lưỡng để đoán được bạn có thể theo được môn nghệ thuật nào. Với các môn dạy bằng tiếng Anh, hãy đến tận nơi xin tư vấn, lựa chọn những thầy cô yêu trẻ, có phương pháp truyền đạt tương tác tốt, có nghề.
Tham gia 1 hoạt động nghệ thuật tại một trung tâm/lớp học rất tốt, nhưng cũng cần có thời gian trẻ luyện tập thêm ở nhà để củng cố. Vậy theo chị, cha mẹ có thể giúp con rèn luyện thêm các môn nghệ thuật tại nhà như thế nào?
Các bố mẹ nên liên lạc chặt chẽ với thầy cô để động viên con kịp thời, để biết con cần luyện ở nhà những gì để nhắc nhở vui vẻ, để trở thành khán giả trung thành của con ở nhà. Bố mẹ và con cần thống nhất thời gian biểu hàng ngày, xác định giờ nào làm việc gì để có một khung giờ nhất định và không quá dài để trẻ có thể thực hiện lâu dài. Sau 3 tháng lại củng cố thời gian biểu, có phần thưởng nhỏ phản hồi tích cực cho những "thành tích" vượt lên chính mình của con. Nếu bố mẹ cũng am hiểu loại hình nghệ thuật đó thì quá tốt, tuy nhiên, đừng... tỏ ra quá "soi" hoặc quá kỳ vọng vào đứa trẻ, vô tình gây sức ép không đáng có. Đôi khi hãy tổ chức một buổi biểu diễn gia đình để tất cả mọi người trong gia đình nhỏ, gia đình lớn có thể tham gia làm khán giả thưởng thức buổi “biểu diễn” của con. Việc đó cũng kích thích mong muốn thể hiện mình của trẻ, lại trong một không gian quen thuộc, dễ gây cảm hứng. Sau mỗi buổi biểu diễn tại gia như thế đừng quên một bữa liên hoan nho nhỏ như cùng nhau đi ăn KFC hay pizza, bố mẹ nhé!