Việc nuôi dạy con gắn liền với sự lớn lên từng ngày của mỗi đứa trẻ, đó là một hành trình dài nhưng cũng đầy thú vị.
Để đặt những viên gạch đầu tiên vững chắc trong chuyến hành trình đó, cha mẹ nên ưu tiên
dạy con những bài học sau, ngay từ khi con còn rất nhỏ.
Biết giữ vệ sinhRất nhiều nguyên tắc, kĩ năng về vệ sinh mà trẻ có thể học ngay từ khi còn nhỏ, đó là học cách phân biệt sạch – bẩn, học cách xử lý với các vết bẩn như thế nào. Bố mẹ nên rèn cho con thói quen rửa tay sau khi đi vệ sinh, trước và sau khi ăn, sau khi dùng tay che miệng lúc ho hoặc hắt xì, dạy cho bé cách rửa tay thế nào là đúng.
Dạy con rửa tay đúng cách từ nhỏ để con biết giữ gìn vệ sinh và sức khỏe. Trẻ nhỏ thường có thói quen đưa tay lên mặt, dụi mắt, cho vào mũi hay mút tay… đó là những thói quen không tốt dễ khiến trẻ bị lây nhiễm nhiều bệnh nguy hiểm như tiêu chảy, các bệnh về hô hấp… Vì thế, cần hạn chế tối đa việc trẻ đưa tay lên miệng bằng cách dặn dò trẻ và luôn giữ tay trẻ thật sạch sẽ. Đối với trẻ lớn hơn việc
giữ vệ sinh thể hiện ở sự ngăn nắp, gọn gàng trong sinh hoạt, điều tối thiểu trẻ cần được học là phải thu dọn những mớ bừa bộn do mình bày ra trước khi chuyển sang làm việc khác.
Biết đề nghị và biết từ chốiĐể dạy con được kĩ năng này, trước hết, bố mẹ cần học cách tôn trọng nhu cầu của con, ngay cả khi con còn rất nhỏ, khi trao cho con hoặc muốn làm điều gì đó với con, hãy luôn nhắc mình “thăm dò” cảm xúc, suy nghĩ, phản ứng của con bằng một câu hỏi “Con có muốn…. không?”. Tất nhiên, trong nhiều tình huống, bạn sẽ nhận được cái lắc đầu hay câu từ chối thẳng thừng của con, như vậy cũng tốt, vì bạn sẽ có cơ hội để giải thích và thuyết phục cho con biết vì sao bạn lại muốn như vậy. Điều này sẽ rất có ích trong việc khuyến khích trẻ nói ra những suy nghĩ, mong muốn của mình một cách chính xác và rành mạch với sự gợi ý và lắng nghe của cha mẹ.
Biết tự phục vụ bản thânNgay từ nhỏ, bạn nên trao cho con cơ hội để làm những việc nhỏ vì lợi ích của chính bản thân chúng, ví dụ tự đi lấy đồ chơi, tự chọn cuốn sách yêu thích, tự đi/tháo giày dép, tự mặc/cởi quần áo. Bằng cách khích lệ, cổ vũ và chỉ ra những cái lợi rõ ràng cho con, dần dần bạn sẽ giúp con hiểu được rằng, tự mình làm được việc gì đó là một điều cực kì thoải mái và dễ chịu, về lâu dài, việc này chính là cơ sở vững vàng giúp trẻ hình thành tính cách độc lập, sự tự tin và thái độ tích cực cũng như trách nhiệm đối với chính bản thân mình.
Biết tự gấp quần áo của mình là điều bố mẹ nên dạy con và khuyến khích con làm từ sớm. Ngoài ra, việc khuyến khích con thực hiện những công việc phù hợp với lứa tuổi ngay từ khi con còn nhỏ còn giúp trẻ phát triển toàn diện hơn sự khéo léo của tay, chân và các kĩ năng vận động thô. Đối với trẻ lớn, để con tự xử lý các vấn đề của mình cũng là một cách cha mẹ thể hiện sự tôn trọng đối với con và để con tự hào về điều đó.
Biết tự bảo vệ mìnhKhông bao giờ là quá sớm khi bạn dạy cho con những kĩ năng để tự bảo vệ mình vì môi trường xung quanh đầy rẫy những nguy cơ và bạn thì không thể ở bên con mãi. Những kĩ năng tự bảo vệ cơ bản xuất phát từ việc trẻ hiểu rõ về cơ thể mình và các kĩ năng xử lý tình huống khi trẻ bị tấn công hoặc gặp bất trắc.
Từ nhỏ, nên dạy con về những vùng đặc biệt trên cơ thể của bé và những “quy định” đối với nó như chỉ mẹ mới được con cho phép chạm vào “vùng quần chip” của con; dạy con về những phản ứng với người lạ, khi được người lạ cho đồ ăn hoặc rủ đi chơi; dạy con cách xử lý khi bị đi lạc,
dạy con học bơi, những quy tắc an toàn khi ở nhà một mình…