BS Phương Huệ: Men tiêu hóa và men vi sinh, dùng thế nào cho đúng?

ThS. Bs Lê Thị Phương Huệ (Bệnh viện Thanh Nhàn) sẽ  giúp các mẹ hiểu thêm về vấn đề này.

- Men vi sinh là các chế phẩm chứa các vi sinh vật có ích, khi uống vào nhằm cải thiện sự cân bằng của hệ vi khuẩn ruột và có lợi ích cho sức khỏe người dùng. Trong ruột già của một người khỏe mạnh có những loại vi khuẩn thường trú ở đây, ngoài vi khuẩn gây bệnh còn có vi khuẩn có ích. Các vi khuẩn có ích giúp tiêu hóa tốt thức ăn, tạo hệ sinh thái cân bằng trong đường ruột và bảo vệ ruột già. Việc bổ sung các men vi sinh nhằm nâng cao sức đề kháng cho đường ruột là cần thiết, đặc biệt sau một đợt trẻ bị rối loạn tiêu hóa.

Men tiêu hóa ở đây hoàn toàn khác với men vi sinh, vì chúng không phải là các vi khuẩn sinh học đông khô mà là các hợp chất hóa học thực thụ. 

Men tiêu hóa là men hay còn gọi là enzym do chính các tuyến trong cơ thể tiết ra để tiêu hóa và hấp thu thức ăn. Thường thì các enzym của dạ dày, nước bọt và của tụy được bào chế để bổ sung hỗ trợ tiêu hóa. Dù với loại nào thì chúng đều có chung một đặc tính là: trợ giúp cơ thể phân cắt những tảng thực phẩm lớn thành những mảnh thực phẩm nhỏ và dần dần thành những phân tử dinh dưỡng như đường đơn, axit amin, axit béo để cơ thể hấp thu. Vì lẽ đó, men tiêu hóa là một công cụ giúp cơ thể lấy lại sức trong những giai đoạn còn yếu ớt và chưa đủ sức tự mình tiêu hóa thức ăn.

- Men vi sinh được chỉ định dùng sau khi sự cân bằng trong hệ tạp khuẩn ruột bị đảo lộn dẫn đến rối loạn tạp khuẩn (thường gặp ở người bệnh vừa điều trị kháng sinh) với biểu hiện: đi ngoài phân sống, tiêu chảy, khó tiêu, trướng bụng, rối loạn tiêu hóa...  Lúc này trẻ cần được bổ sung men vi sinh nhằm hạn chế nhiễm trùng hệ tiêu hóa, khắc phục tình trạng loạn khuẩn ruột, từ đó giúp đường ruột khỏe mạnh. Men vi sinh có thể dùng dài ngày nhưng cũng phải theo chỉ định của bác sĩ.

- Khi trẻ thiếu men tiêu hóa hoặc muốn tăng cường thêm khả năng tiêu hóa thức ăn ở trẻ kém hấp thu, biếng ăn thì ta có thể dùng men tiêu hóa. Hoặc những trẻ mới ốm dậy, thể lực yếu, hệ tiêu hóa chưa tiết men đầy đủ cũng là đối tượng nên dùng để giúp cơ thể hồi phục nhanh. Men tiêu hóa chỉ được dùng trong một khoảng thời gian nhất định. Không nên sử dụng men tiêu hóa lâu ngày vì có thể làm giảm sự bài tiết enzym tự nhiên của cơ thể khiến cơ thể phụ thuộc vào nguồn enzym cung cấp từ ngoài vào. Không tự ý cho trẻ dùng men tiêu hóa khi chưa có chỉ định của thầy thuốc. Vì thế chỉ dùng khi thực sự cần thiết phải có chỉ định của bác sĩ.

- Đó là các trường hợp bệnh nhân bị phân sống hoặc bị tiêu chảy có đau bụng kèm theo, các trường hợp đại tiện phân có máu hoặc nôn ra máu…

- Trong thực tế, men vi sinh và men tiêu hóa có sự hỗ trợ trong điều trị tiêu hóa. Cũng có trường hợp bác sĩ dùng cả hai thứ men này một lúc nếu thấy người bệnh thiếu cả hai.

- Việc làm này không đúng khoa học bởi nhiệt độ cao sẽ làm giảm hoạt lực của men vi sinh. Vì vậy, để đảm bảo chất lượng của vi khuẩn có ích, bố mẹ và người chăm sóc trẻ cần chú ý đọc kỹ hướng dẫn sử dụng trước khi dùng trong quá trình pha chế, cần pha men vi sinh trong nước nguội để đảm bảo vi sinh vật sống được đưa tới đường ruột và thực hiện sứ mệnh hỗ trợ của mình. 

Với men tiêu hóa cũng thế, phải theo chỉ định của bác sĩ và các hướng dẫn sử dụng của thuốc.

- Trước khi sử dụng hai loại men này, các bà mẹ cần tham khảo ý kiến của bác sĩ về loại men tiêu hóa và men vi sinh về liều lượng, cách dùng và theo dõi sau khi dùng. Mẹ tuyệt đối không tự tiện mua về cho trẻ uống. Cha mẹ cũng không nên cho trẻ dưới 6 tháng tuổi uống men tiêu hóa vì ở độ tuổi này hệ tiêu hóa của trẻ chưa ổn định dễ dẫn đến tiêu chảy nếu dùng không đúng cách, gây ảnh hưởng đến đường tiêu hóa của trẻ về sau.