Văn hóa

Đấu giá kiệt tác hòa bình của Hoàng Tích Chù

Tại phiên đấu giá Hội họa Việt Nam thế kỷ XX & đương đại của nhà Lý Thị (Lythi Auction), một kiệt tác hòa bình của danh họa Hoàng Tích Chù xuất hiện. Phiên đấu sẽ diễn ra lúc 14 giờ ngày 27-5 tại Hôtel des Arts Saigon (76-78 Nguyễn Thị Minh Khai, TP.Hồ Chí Minh) với 18 lô (lot) tác phẩm.

Tác phẩm Bản giao hưởng trắng (sơn dầu trên toan, 85 cm x 72 cm, 1975) của Hoàng Tích Chù.

Nếu phiên đấu giá Vị nghệ thuật lần thứ I của Lythi Auction diễn ra hồi tháng 12-2016 tại TP.Hồ Chí Minh đã mở rộng phạm vi ra các tác giả bên ngoài Việt Nam, thì ở lần thứ II này Lythi Auction lại chủ đích chọn lọc những tác phẩm nội địa, đa dạng về phong cách nghệ thuật. Đây là những tên tuổi hoặc đã thành huyền thoại của nền nghệ thuật hiện đại Việt Nam, hoặc đang thời danh, hoặc còn là nhân tố bí ẩn, cần khám phá.

Mỗi phiên đấu luôn có một vài tiêu điểm. Đáng chú ý bậc nhất của phiên này là tác phẩm Bản giao hưởng trắng của danh họa Hoàng Tích Chù (1912-2003). Ông tốt nghiệp Trường cao đẳng mỹ thuật Đông Dương khóa 11 (1936-1941), sau đó trở thành hội viên Hội Mỹ thuật Việt Nam từ năm 1957, ngay khi Hội mới thành lập. Ông giữ nhiều chức vụ trọng yếu tại Trường cao đẳng mỹ thuật Việt Nam (1955-1969), tại Viện Mỹ nghệ Hà Nội, tại Hội Mỹ thuật Việt Nam… Về huân, huy chương và các giải thưởng, Hoàng Tích Chù gần như nhận tất cả các danh hiệu quan trọng nhất mà một họa sĩ tại Việt Nam có thể nhận được. Tên ông được đặt cho một con đường tại TP.Bắc Ninh, quê nhà của ông.

Tại sao Bản giao hưởng trắng lại đặc biệt? Ngoài một họa pháp quyến rũ, giàu yếu tố nhân cảm, đầy năng lượng tích cực, tác phẩm đã được vẽ ngay sau khi Việt Nam kết thúc chiến tranh (tháng 4-1975). Có thể nói, tác phẩm là một chiêm nghiệm riêng của họa sĩ về chiến tranh, về giá trị của hòa bình, về gắn kết vùng miền qua hình ảnh tình chị em, như song sinh. Đặc biệt hơn nữa, ngay thời khắc đang hừng hực khí thế chiến thắng ấy, ông đã tự tách mình ra khỏi cái nhìn quen thuộc của thời cuộc để tạo nên bản giao hưởng hòa bình, với một ẩn dụ sâu kín. Nhân vật trong tranh, dù được phân thân làm đôi, vẫn được cho là lấy từ một hình mẫu: người vợ của Hoàng Tích Chù, một tiểu thư xinh đẹp ở phố Hàng Bạc (Hà Nội).

Phiên đấu này còn chào đón những tiếp nối thế hệ nghệ thuật và nhịp cầu cha con rất thú vị. Đầu tiên đó là danh họa Tô Ngọc Vân (1906-1954) và họa sĩ Tô Ngọc Thành (sinh năm 1940). Tô Ngọc Vân đã quá gần gũi với mọi người, ông có tên trong bộ tứ đầu tiên của nền mỹ thuật hiện đại Việt Nam: “Trí Lân Vân Cẩn”. Tô Ngọc Thành là người con duy nhất của Tô Ngọc Vân nối nghiệp cha, và luôn ghi nhớ lời cha dặn: “Sáng tác là lẽ sống, ngày nào không vẽ là ngày ấy bỏ nghề, là họa sĩ mà không vẽ thì chắc chắn là họa sĩ giấy”.

Tình cha con thứ 2 là danh họa Hoàng Lập Ngôn (1910-2006) và họa sĩ Hoàng Hồng Cẩm (1959-2011). Hoàng Lập Ngôn là sinh viên khóa 9 của Trường cao đẳng mỹ thuật Đông Dương, ông có sức làm việc bền bỉ, liên tục, kỹ lưỡng. Theo thi sĩ Hoàng Cầm: “Tuy anh vẽ không nhiều, nhưng chỉ cần mấy chục bức tranh chân dung, một số văn nghệ sĩ của anh cũng tạm đủ góp một phần không nhỏ vào tài sản của Hội Mỹ thuật Việt Nam, và dĩ nhiên, của cả dân tộc Việt Nam”.

Hoàng Hồng Cẩm thì gần như ngược lại cha mình, tuổi đời ngắn, ngao du cũng ít hơn, thậm chí không có ý định thành họa sĩ nhưng lại rất thích vẽ, vẽ rất nhiều. Vẽ trong sáng, vẽ tự do, vẽ như trẻ thơ…, để rồi thành một nét riêng, lạ. Hoàng Hồng Cẩm cũng thích vẽ chân dung như cha mình, đặc biệt chân dung tự họa. Ông cũng luôn nhớ lời cha dặn: “Khi vẽ xong một bức chân dung, hãy hỏi cảm nhận của phụ nữ và trẻ em là chính xác nhất”.

Ngoài ra, phiên đấu còn giới thiệu tác phẩm của các danh họa Nguyễn Gia Trí, Lưu Công Nhân, Văn Đen, Bùi Quang Ngọc, Đỗ Xuân Doãn, Hồ Hữu Thủ, Dương Sen, Mai Long, Chóe, Lê Quảng Hà, Lê Kinh Tài, Đoàn Hồng.

Hiền Hòa

Đồng Nai

Tin khác