Hành trình làm nên giọt nước mắm Phú Quốc thơm ngon

Để có được những giọt nước mắm thơm ngon, trước tiên cần chọn nguồn cá cơm chất lượng. Theo các ngư dân, mùa đánh bắt cá cơm sôi động nhất là từ tháng 7 đến tháng 12, đây cũng là lúc cá đạt chất lượng cao nhất trong năm.

Cá cơm sau khi kéo lên thuyền sẽ lọc rửa bằng nước biển và chượp muối ngay để giữ độ tươi. Tỷ lệ đạt chuẩn 3 cá, một muối giúp nước mắm Phú Quốc không quá mặn gắt, có vị hài hòa, đằm thắm. Sau đó, cá đưa về những nhà thùng trên khắp đảo ngọc để chuẩn bị cho hành trình tiếp theo.

Tại đây, chượp (cá đã muối) cho vào những thùng gỗ lớn, có thể chứa đến 15 tấn cá cơm. Những thùng gỗ khổng lồ cao đến 2,2m, được coi là "bảo vật" của những nghệ nhân làm mắm xứ đảo và lưu truyền từ đời này sang đời khác.

Những chiếc thùng gỗ này đòi hỏi chế tác công phu. Thợ thùng phải dụng công hàng tháng trời, tính toán từng ly để các thanh gỗ ghép khít vào nhau, tránh rò rỉ. Gỗ làm thùng chọn từ những loại gỗ đặc trưng của Phú Quốc để có độ bền cao, thời gian sử dụng lên đến hàng trăm năm. Một nghệ nhân làm nước mắm lâu năm cho hay, thùng gỗ chính là yếu tố quan trọng mang đến hương vị và màu sắc đặc trưng của nước mắm Phú Quốc.

Bên cạnh thùng gỗ, quy trình ủ chượp bằng cách gài nén yếm khí, giữ yên cho quá trình lên men tự nhiên chượp cá suốt thời gian dài, có khi lên đến gần một năm ròng cũng là một trong những điều tiên quyết để nước mắm thành phẩm đạt được màu cánh gián sóng sánh và mùi thơm đặc trưng.

Vẻ đẹp mộc mạc mà vững chãi của dãy thùng gỗ khổng lồ bên trong nhà thùng nước mắm Nam Ngư, một trong những nhà thùng lớn nhất nhì Phú Quốc. Nhà thùng này có gần 150 thùng gỗ ủ chượp nước mắm.