18 năm sau cơn ác mộng bão Linda ở miền Tây

Xã Khánh Hội, huyện U Minh, tỉnh Cà Mau là nơi chịu thiệt hại nặng nhất khi bão Linda quét qua miền Tây tháng 11/1997. Tại cửa biển này có trên 500 người tử nạn, nhiều nhất là khu vực kinh Xáng Mới với khoảng 140 gia đình có phụ nữ mất chồng, mất cha và trở thành làng góa phụ.

Ông Nguyễn Văn Đẹt cho biết, sống nửa đời người ở cửa biển Khánh Hội nhưng chưa lần nào vị trưởng ấp này gặp cơn bão kinh hoàng và kỳ lạ như Linda. Vài giờ trước khi bão áp sát đất liền, trời khá quang mây. Tuy nhiên, với sức gió lên đến 100 km/h và liên tục chuyển hướng, Linda đã lấy đi cuộc sống của hàng nghìn người. 

Anh Trần Văn Cò thắp hương cho 3 anh, em ruột mất tích 18 năm trước.

“Khi đó, ít ai tin rằng vùng biển bao đời lặng sóng này lại có thể xảy ra bão lớn. Vì vậy, ý thức phòng tránh thiên tai của ngư dân rất thấp. Đây là một trong những nguyên nhân dẫn tới hậu quả tang thương khi bão ập đến cách nay 18 năm", trưởng ấp 4, xã Khánh Hội nói.

Theo ông Đẹt, một trong những hộ "liều" nhất là gia đình ông Phan Văn Phát. Biết tin bão nhưng ngư dân này đã cho tàu ra khơi vì nghe đồng nghiệp nói rằng họ đang trúng mực ngoài biển. Ra khơi được một lúc, tàu của ông Phát bị bão đánh chìm. Ông này sức khỏe yếu nhất nên không chịu được lạnh khi ngâm mình nhiều giờ dưới nước, buông tay và dặn dò cố gắng cứu cậu con trai út. 

Hiện nay, anh Trần Văn Cò, năm nay đã 45 tuổi, cũng có 6 người thân không trở về. Trong căn nhà cấp bốn gần cửa biển, 3 di ảnh trên bàn thờ là Trần Văn Việt, Trần Minh Trí và Trần Chí Tâm là anh em ruột của anh Cò: "Bão Linda còn làm hai người anh rể của tôi mất tích là Lâm Văn Thơ, Trần Văn Danh. Cháu Trần Văn Thức - con anh Danh cũng đi mãi không về. Nếu tính luôn bà con xa, dòng họ nhà tôi có trên 20 người thiệt mạng vì cơn bão", anh Cò chia sẻ.

Bia tưởng niệm đồng bào bị nạn trong bão Linda ở cửa biển Khánh Hội, huyện U Minh.

Theo ngư dân này, năm ấy anh Cò là thuyền trưởng của ghe cào. Sau khi đưa anh Việt ra một tàu khác ở ngoài khơi và đón em trai út Trần Văn Hùng vào đất liền, anh Cò gặp bão khi về gần đến Khánh Hội. "Nhờ tăng tốc chạy về nhà kịp nên tôi với Hùng thoát nạn. Lúc đó, chúng tôi hay tin ghe của anh Trí bị chìm rồi mất liên lạc. 5 người gặp nạn chỉ cứu sống một, vớt xác được một, ba người còn lại mất tích đến nay. Sáng hôm sau tôi chạy ghe đi cứu người, thấy mặt biển như bãi chiến trường với nhiều xác tàu bị bão đánh tan tành, gỗ trôi lềnh bềnh. Gần nhà tôi có 3 ghe cào chở theo 18 ngư dân nhưng mất tích đến 16 người", anh Cò nhớ lại.

Thoát nạn từ tâm bão, ông Nguyễn Chí Dũng (55 tuổi) ở chợ Khánh Hội vẫn còn nhớ như in cảnh tàu do mình làm thuyền trưởng bị lật úp 18 năm trước. Lúc đó, ông Dũng từ Hòn Khoai chạy về Hòn Chuối ở Cà Mau để tránh bão khi nghe thông báo từ nhà chức trách.

"Neo ghe hai ngày, một đêm vẫn thấy trời trong, biển lặng. Đến 20h ngày 2/11/1997, mưa lắc rắc rồi gió mạnh lên và xoáy nhiều chiều. Lúc đó, xung quanh khu vực tôi neo đậu cũng có 6 phương tiện đánh bắt và tất cả đều bị lộc xoáy làm tàu dựng đứng rồi lật úp. Hàng chục người lần lượt bị hất xuống biển", ông Dũng kể.

Ông Dũng kể lại 11 giờ lênh đênh trên biển cách nay 18 năm.

Nhóm bạn tàu của ông Dũng khi đó bám được vào bè kết bằng 20 can nhựa với một nắp hầm bằng gỗ. Các ngư dân nhiều lần bị lốc xoáy nhấn sâu xuống đại dương rồi trồi lên mặt nước nên các can nhựa lần lượt bị đứt dây kết dính vào nhau. "Từ 20 can chỉ còn 3 can và nắp hầm. 11 người chúng tôi cố bám níu, thả trôi 11 giờ trên biển mới có tàu cứu hộ tìm thấy", ngư dân thoát chết nói.

Bão đi qua, ông Dũng tiếp tục đóng tàu ra khơi. 5 năm trước, vì sức khỏe nên ông nghỉ đi khai thác thủy sản và giao tàu lại cho con, cháu để họ tiếp tục bám biển mưu sinh.

Bà Trần Thị Lánh, Chủ tịch Hội Cựu thanh niên xung phong xã Khánh Hội cho biết, năm xảy ra bão Linda bà có 3 con rể đi biển. Trong đó, anh Trần Văn Út mất tích, bỏ lại người vợ đang mang thai là chị Nguyễn Kiều Phương. Hay tin chồng gặp nạn, thiếu phụ đã sinh ngay trong đêm mưa gió và chị Phương đặt tên con là Nguyễn Bão Biển. Giờ đã 18 tuổi, nhưng Bão Biển nghỉ học sớm và ham chơi nên vô công rỗi nghề, cũng không theo nghề của bố. 

Cùng lúc đó, ở Khánh Hội cũng có thiếu phụ 21 tuổi sinh con trai. Khi hay tin chồng mất tích khi đi theo ghe cào ở thị trấn U Minh, người vợ khóc suốt đêm bão Linda và chị đã đặt tên con là Trần Hận Biển. Vài năm sau, Hận Biển và mẹ được người họ hàng của cha đón về Kiên Giang sinh sống và tiếp tục bám biển mưu sinh. 

Hàm Yên