Cái chết được báo trước của thủ lĩnh số hai IS

Là một phát ngôn viên IS với giọng điệu khoa trương và bất cần nhưng mùa hè vừa qua, Abu Muhammad al-Adnani lại "im hơi lặng tiếng" một cách đầy khác thường.

Abu Muhammad al-Adnani, phát ngôn viên IS hay còn được mệnh danh là thủ lĩnh số hai của tổ chức cực đoan này. Ảnh: AP

Theo các quan chức Mỹ, al-Adnani, kẻ đã phát đi tiếng nói dẫn dụ hàng nghìn thanh niên gia nhập phiến quân Nhà nước Hồi giáo (IS), dường như bị nỗi lo sợ về sự an toàn của bản thân ám ảnh. Y từ chối sử dụng điện thoại di động, không tới tham dự các cuộc họp và tránh ló mặt ra đường vào ban ngày. Al-Adnani bắt đầu ngủ qua đêm tại các khu chung cư đông đúc giữa thị trấn mang tên al-Bab, phía bắc Syria, nhằm lợi dụng những đứa trẻ ở đây làm lá chắn trước các cuộc không kích.

Nhưng vào cuối tháng 8, chuỗi thất bại liên tiếp mà IS phải hứng chịu buộc al-Adnani phải rời nơi trú ẩn. Người Mỹ chỉ chờ có vậy. Một chiến dịch giám sát chung do Cơ quan Tình báo Mỹ (CIA) phối hợp với Lầu Năm Góc thực hiện đã phát hiện ra y. Al-Adnani và đồng bọn đang vội vã lái xe trên một con đường cao tốc cách thị trấn al-Bab không xa thì trúng tên lửa. Cả hai cùng bỏ mạng, theo Washington Post.

Cái chết của al-Adnani, một trong những thủ lĩnh cấp cao nguy hiểm nhất IS, là thành quả có được nhờ một chiến dịch kéo dài nhiều tháng ròng rã.

Ít nhất 6 thủ lĩnh cấp cao IS đã bị tiêu diệt dưới đòn không kích trong vòng 4 tháng qua, song giới chuyên gia nhận định al-Adnani là cái tên đáng giá hơn cả. Y không những đảm nhận vai trò phát ngôn viên mà còn giữ trọng trách như một chiến lược gia đặc biệt quan trọng của IS, giúp lên kế hoạch hàng loạt cuộc tấn công, bao gồm cả các vụ khủng bố tại Paris và Brussels hồi năm ngoái.

Các quan chức tình báo, an ninh Mỹ am hiểu vấn đề miêu tả al-Adnani không khác gì thủ lĩnh số hai IS, với quyền lực chỉ thua kém thủ lĩnh tối cao Abu Bakr al-Baghdadi. Việc lần theo dấu vết của y là một nhiệm vụ vô cùng khó khăn.

Al-Adnani "được bảo vệ rất tốt", một quan chức chống khủng bố Mỹ tham gia vào các hoạt động quân sự ở Trung Đông, cho hay. "Hơn thế, càng ngày nó lại càng được cải thiện".

Nhưng chất lượng thông tin tình báo mà Mỹ thu thập tại khu vực cũng gia tăng đáng kể theo thời gian. Đây là tiền đề giúp các lực lượng Mỹ có thể tìm ra tung tích những đầu lĩnh cốt cán trong bộ máy IS.

"Năm đầu tiên, các cuộc không kích chủ yếu chỉ nhắm vào những công trình kiến trúc", một quan chức Mỹ am hiểu các chiến dịch không quân cho hay. "Năm ngoái, họ đã mở rộng phạm vi mục tiêu tấn công và dẫn tới nhiều thành công hơn".

Quan sát và chờ đợi

Sau khi chính quyền Obama treo thưởng 5 triệu USD cho cái đầu của al-Adnani, y tỏ ra cảnh giác hơn bao giờ hết. Al-Adnani tránh dùng điện thoại di động hay đến gần những tòa nhà có lắp đặt chảo vệ tinh. Y sử dụng một đội ngũ đưa tin để truyền đi các thông điệp, đồng thời hạn chế tối đa tham gia những cuộc họp lớn.

Nhiệm vụ của al-Adnani được chuyển thành điều phối, chỉ đạo việc phòng thủ tại các thị trấn và ngôi làng gần biên giới Thổ Nhĩ Kỳ mà IS nắm quyền kiểm soát. Một trong số đó là Manbij, điểm dừng chân của những chiến binh IS đến và đi khỏi Thổ Nhĩ Kỳ. Một địa điểm khác là Dabiq, thị trấn nằm cách chảo lửa Aleppo khoảng 40 km về phía đông bắc.

Al-Adnani chọn đặt trụ sở tại thị trấn al-Bab, cách Aleppo gần 50 km. Y trà trộn giữa dân thường Syria, tổ chức các cuộc họp ngay tại tòa chung cư đông đúc mà y thường lui tới để ngủ qua đêm. Theo thông lệ, al-Adnani vẫn dùng những người đưa tin để truyền thông điệp, cho đến một ngày, y gần như không thể làm điều này được nữa.

Ngày 12/8, quân nổi dậy Syria do Mỹ hậu thuẫn chiếm đóng thành phố Manbij, mở đầu cho chuỗi thất bại nặng nề của IS dọc khu vực biên giới Thổ Nhĩ Kỳ. Hàng nghìn binh sĩ chuẩn bị dồn dập tấn công thị trấn biên giới Jarabulus và Dabiq, chỉ cách căn cứ al-Adnani trú ẩn khoảng 32 km.

Trong bối cảnh nhiều tuyến đường bị các lực lượng thù địch chặn đứng, việc liên lạc với những tay súng IS nơi tiền tuyến trở nên khó khăn đối với al-Adnani. Y buộc phải mạo hiểm rời khỏi nơi trú ẩn để tới tham gia các cuộc họp.

Ngày 30/8, khi Adnani quyết định liều mình bước ra ánh sáng, các đặc nhiệm Mỹ đã không bỏ lỡ cơ hội để tiêu diệt y sau hàng tháng "ẩn mình chờ đợi".

Theo thông tin trích xuất từ hệ thống theo dõi hàng không, cùng ngày, một phi cơ nhỏ đã lượn lờ khá nhiều vòng trên một con đường ở phía tây bắc al-Bab. Chiếc máy bay không phát đi bất kỳ cuộc gọi nào - dấu hiệu cho thấy nó nhiều khả năng là phi cơ quân sự đang thực hiện một nhiệm vụ bí mật nào đó. Máy bay có nhiều đặc điểm giống với những chiếc phi cơ trang bị hệ thống giám sát độ cao trung bình cải tiến (EMARSS) của Lầu Năm Góc, dùng để theo dõi mục tiêu trên mặt đất.

Nơi phi cơ xuất hiện cũng chính là con đường mà chiếc xe chở al-Adnani bị trúng tên lửa Hellfire.

IS ngay trong ngày loan báo al-Adnani thiệt mạng nhưng các quan chức ở Washington phải mất hai tuần để xác minh thi thể được lôi ra từ đống đổ nát đúng là của al-Adnani.

Cuối cùng, ngày 12/9, Lầu Năm Góc ra thông báo khẳng định "một cuộc không kích chính xác" nhắm mục tiêu vào al-Adnani đã xóa sổ "trưởng ban tuyên truyền, chiêu mộ kiêm kiến trúc sư trưởng lên kế hoạch cho các hoạt động khủng bố ở nước ngoài" của IS.

Vũ Hoàng