Sống khỏe
Truyện ngắn: Cây cam
TTO - Xóm trọ có một cây cam đã lâu năm, cao chừng 6m, tán rộng, nhiều cành và năm nào quả cũng sai trĩu trịt. Cây cam trồng ở khoảng sân trước cửa phòng Hào, nhưng nó thuộc đất nhà chủ.
Minh họa: Kim Duẩn
Vì theo hợp đồng thuê nhà, Hào chỉ được tự do sử dụng diện tích trong phòng trọ và 2m2 hành lang đi lại chung, còn sân trước vườn sau không được động chạm vào khi chưa xin phép.
Nhưng cây cam lại không phải do nhà chủ trồng, mà của Xiu trồng. Xiu cũng là người thuê trọ, được nhà chủ tin tưởng giao cho quản lý toàn bộ xóm trọ gồm hai mươi phòng với mấy chục con người từ già lẫn trẻ.
Tiểu sử của cây cam hơi lằng nhằng, Hào thường phải giải thích mỗi khi có khách đến chơi vào mùa quả chín. Ngại nhất là khi khách dẫn theo con nhỏ, mắt trẻ thơ hau háu nhìn cây cam chín đỏ. Mà Hào thì... chỉ có suất sáng ra quét vỏ cam và nghe chửi đổng mỗi khi cây cam thiếu đi vài quả. Cứ như thể nó mọc trước cửa phòng Hào thì chỉ có Hào lấy chứ ai.
Có tiếng nhưng không có miếng, nghĩ mà ức. Rõ là người ngay mà nhiều khi nghe chửi mãi cũng thành ra bẽ mặt. Hào cáu nên đứa nào léng phéng lại gần cây cam chôm chỉa là bị quát liền.
Hào thành người trồng cam bất đắc dĩ, thiên hạ không ăn được thì cứ chửi đổng. Nhiều lúc ức chế, Hào chỉ muốn cầm con dao chặt pheng một cái cho xong chuyện, đỡ nhức đầu.
Nhưng dại gì mà động vào nhà Xiu. Dân ghi số đề ở cái đất này vốn chẳng phải vừa. Tuy cũng đi thuê trọ nhưng Xiu là dân bản địa, quen toàn người máu mặt. Dân tỉnh lẻ như Hào nín nhịn cho yên.
Xóm trọ được xây trên đất không có sổ đỏ. Được cái đây là đất mặt đường nên cũng có giá. Bằng cách nào đó, Xiu đã khéo léo môi giới và làm giá giúp chủ nhà bán đi từng phòng trọ một. Giá mỗi lúc một tăng, mà người xem cứ kéo đến ùn ùn dù giấy tờ mua bán không có gì ngoài tờ giấy viết tay.
Trong vòng hai tháng, mười chín căn phòng đã được bán. Nhà chủ chỉ để lại duy nhất phòng Hào đang thuê, phần cho đứa con trai đi xuất khẩu lao động sắp về. Xiu cũng mua lại một phòng, sửa sang lại thành căn nhà cấp bốn nhỏ xinh, ngay sát phòng Hào.
Khoảng sân trước xóm trọ được cắt bán, nhà nào cũng xây tường rào và mở cổng đi riêng. Chỉ chừa lại phòng Hào và cây cam đang mùa chín đỏ. Số phận cây cam sẽ ra sao khi Xiu không còn quyền quản lý? Khi cây cam đã nằm gọn lỏn trong phần đất trước cửa nhà Hào, xung quanh mọi nhà đều kín cổng cao tường? Xiu cười tỉnh bơ bảo:
- Cây của ai trồng thì người ấy được quyền hái quả.
- Vậy chị sang đánh cây cam về nhà chị mà trồng. Để ở bên này đâu ai trông được?
- Nhà chị chật không có chỗ trồng. Cây cam trồng trên đất nhà chủ, em cũng có mất mát gì đâu.
Vợ Hào bảo: "Thôi mặc kệ. Ở đây nốt vài tháng rồi đằng nào cũng chuyển đi. Cãi nhau làm gì cho mệt".
Ừ thì nhịn, nhưng cây cam cứ va vào mắt Hào vướng víu. Con gái Hào có lần vì quá thích những quả cam chín đỏ buông trĩu trịt trước cửa nhà mình nên đã thò tay hái. Xiu buông lời mỉa mai bóng gió, khiến Hào điên tiết lôi con ra đánh cho hả giận. Vợ Hào về đến nhà, thấy vết hằn trên cơ thể con bèn lời qua tiếng lại ầm ĩ khắp cả khu.
Vì quả cam mà bố đánh con, chồng đánh vợ. Thiên hạ bảo: "Chặt quách nó đi mà làm củi". Xiu đứng chống hông vênh váo: "Bà thách đứa nào dám chặt".
Hào không chặt mà âm thầm nguyền rủa, ngấm ngầm ủ mưu giết chết một cái cây. Tối hôm đó, Hào nằm vắt tay lên trán nghĩ xem nên giội nhiều nước sôi hay nhiều phân tổng hợp thì cây cam sẽ chết.
Nghĩ là bắt tay vào làm ngay, khỏi phải đắn đo nhiều. Hào đun ngay một nồi nước to, định bụng mang ra tưới. Nhưng người qua lại nhiều quá, đám trẻ con chơi đá cầu ngoài lề đường mãi chẳng chịu về. Lúc điện đường tắt, nhà nào về nhà ấy thì nồi nước nguội ngắt, Hào cũng díp mắt lại, chẳng còn sức đi đun lại nước.
Hào mua phân tổng hợp để ở góc nhà, còn chưa kịp làm gì thì vợ lại mang ra tưới mấy luống rau trồng nhờ sau nhà. Hay là dùng nước muối? Hay là... Hào định bụng sẽ vào Google tìm thử xem cách nào đơn giản nhất mà hiệu quả lại cao.
Nhưng Hào không cần làm gì thì một buổi sáng thức dậy đã thấy cây cam đổ gục. Những quả cam cuối cùng rụng xuống lấm lem đất cát. Mụ Xiu đi vòng quanh cây cam lẩm bẩm chửi vài câu gì đó. Hàng xóm xúm xít xem, người kêu tiếc, người thì bảo: "Từ giờ đỡ đau đầu nhức óc".
Hào bận nghĩ xem vì sao cây cam chết? Liệu đêm qua mình có mê ngủ mà làm gì nó hay không? Ai đó dòm tận gốc cây cam, tặc lưỡi bảo: "Sâu ăn ruỗng thế này không chết mới lạ".
Hào ra nhìn, thấy đúng là thân cây đã ruỗng, bị gãy gục sau một thời gian gắng gượng chống đỡ sức nặng của cành nhánh và cả những trái cam chín mọng. Hào thở phào, cái chết của cây cam không phải do mình.
Nhưng nhiều ngày sau, mỗi lần nhìn vào khoảng đất trống trước nhà, Hào không sao xua đuổi được ý nghĩ dằn vặt. Cây cam đã đổ gục vì không thể chịu được những ánh nhìn hằn học của mình?
