Cần cái nhìn khác về thuốc giảm đau gốc Opioid

TTO - Theo Ủy ban đánh giá toàn cầu về điều trị giảm đau và thuốc giảm đau của Tạp chí Y học hàng đầu Lancet: 90% thuốc giảm đau dạng morphine trên toàn thế giới được tiêu thụ bởi 10% người giàu nhất thế giới.

Cần cái nhìn khác về thuốc giảm đau gốc opioid - Ảnh: Science Photo Library

Mỹ có số thuốc giảm đau gốc opioid được kê đơn nhiều gấp 30 lần nhu cầu.

Trong khi đó, thuốc này vẫn rất khan hiếm ở nhiều nước trên thế giới, như:

• Mexico chỉ đủ cho 36% nhu cầu.
• Trung Quốc chỉ đủ cho 16% nhu cầu
  
• Ấn Độ chỉ đủ cho 4% nhu cầu
  
• Nigeria chỉ đủ cho 0.2% nhu cầu
  

Lạm dụng thuốc giảm đau có nguồn gốc thuốc phiện là một vấn nạn ở Mỹ, theo BBC, thuốc giảm đau gốc opioid được kê đơn là nguyên nhân gây ra cái chết của 42 người Mỹ mỗi ngày.

Trong khi Mỹ phải chống lại sự lạm dụng thuốc giảm đau nhóm Opioid, hàng triệu người trên thế giới đang khổ sở vì đau đớn do không được tiếp cận thuốc giảm đau. Một số bệnh nhân ung thư cho biết, cơn đau quá khủng khiếp đến mức họ không thở được và họ còn sợ cơn đau hơn cả chính căn bệnh của mình, BBC tường thuật.

Morphine là một loại trong số nhiều loại thuốc giảm đau nhóm opioid. Nguồn gốc của nó là từ cây thuốc phiện. Trong khi heroin là chất gây nghiện bị cấm, ngành y tế rất cần các loại thuốc giảm đau mạnh như morphine.  

Diederik Lohman, của tổ chức Human Rights Watch nói không bán/cấp thuốc thuốc giảm đau cho những người cần đến chúng cũng giống như hành hạ họ.  Rất nhiều bệnh nhân, quá khổ sở vì các cơn đau đã chọn giải pháp tự tử hoặc van nài bác sĩ hãy làm gì đó để chấm dứt nỗi thống khổ của họ, BBC tường thuật.

Vấn đề của sự thiếu hụt thuốc giảm đau một phần xuất phát từ cái nhìn định kiến đánh đồng thuốc giảm đau như các loại chất gây nghiện bị cấm như heroin. Ông Lohman nói: Thuốc giảm đau gốc opioid bị kéo vào cuộc tranh luận "chống thuốc phiện" trên bàn nghị sự quốc tế xoay quanh những loại thuốc phạm pháp thay vì được nhìn nhận vai trò của nó dưới lăng kính y học.

Ở tầm quốc gia, một thách thức nữa để đưa thuốc giảm đau gốc opioid đến bệnh nhân là vận động nhân viên y tế tất hiểu rằng các loại thuốc giảm đau như morphine vẫn cần thiết và cán bộ y tế phải có thái độ đúng đắn và tự tin khi kê đơn thuốc này cho người bệnh.

Vấn đề là ngay trong trường Y, sinh viên thường xuyên được cảnh báo về nguy cơ bệnh nhân nghiện thuốc giảm đau gốc opioid nhưng không được hướng dẫn một cách đầy đủ về bản chất vấn đề rằng đây là một loại thuốc cần thiết để khống chế và quản lý cơn đau, theo BBC.

Những khó khăn hiện hữu đã dẫn đến nỗi sợ - kể cả trong giới chuyên môn về việc sử dụng các loại thuốc này. Kết quả là nhiều người lẽ ra cần dùng thuốc lại cho có ác cảm với thuốc và thậm chí không thể có thuốc.

Theo Lohman cho rằng: nên có sự cân bằng trong cách tiếp cận thuốc giảm đau nhóm opioid: "Đảm bảo người cần có thuốc nhưng không thể bán rộng rãi để người ta có thể lạm dụng thuốc".

Đồng quan điểm này, cựu bác sĩ phẫu thuật Vivek Murthy người Mỹ nói: "Chúng ta không thể đẩy vấn đề từ cực này sang cực kia. Trong cả hai trường hợp, kê đơn quá liều hoặc quá ít thuốc giảm đau đều không tốt".