Pháp luật
Quận cấp sai vài chục mét đất, kiện 7 năm chưa xong
TTO - Một vụ án hành chính người dân khởi kiện UBND quận từ năm 2012. Cứ thụ lý - chuyển - trả - đình chỉ giữa TAND quận và TAND TP.HCM.
Đến cuối năm 2017, TAND quận 8 đưa vụ án ra xét xử thì bản án khác so với lúc tuyên án, viện dẫn điều luật hết hiệu lực. Người dân tiếp tục kháng cáo lên TAND TP.HCM. Sáu năm, một vụ kiện hành chính vẫn chưa có hồi kết.
Cấp giấy chứng nhận khi vụ án đang thụ lý
Theo đơn khởi kiện, năm 1986, bà Thạch Thị Giỏi thấy gia đình ông Đ.Đ.V. khó khăn nên cho phần đất diện tích 32m2 bên hông nhà bằng giấy tờ tặng cho viết tay để ông V. dựng nhà ở.
Không hiểu sao đến năm 2004, UBND quận 8 cấp giấy chứng nhận quyền sở hữu nhà ở và quyền sử dụng đất (giấy chứng nhận) cho vợ chồng ông V. với diện tích 72,8m2.
Trong khi diện tích thực tế hiện tại vợ chồng ông này đang sử dụng là lấn chiếm, không có ý kiến của gia đình bà Giỏi là 61,8m2.
Gia đình bà Giỏi nhiều lần khiếu nại lên UBND quận 8. Năm 2011, UBND quận 8 ra quyết định thu hồi và hủy bỏ giấy chứng nhận đã cấp cho vợ chồng ông V. với lý do việc cấp giấy chứng nhận chưa đúng trình tự, quy định pháp luật.
UBND quận 8 còn có văn bản gửi các cơ quan chức năng để ngăn chặn, không cho giao dịch đối với căn nhà của vợ chồng ông V..
Tuy nhiên, tháng 10-2012, UBND quận 8 lại ban hành quyết định xem xét cấp lại giấy chứng nhận cho vợ chồng ông V. vì giấy cũ cấp không đúng diện tích hiện trạng. Ngay lúc đó, bà Thạch Thị Say (con gái bà Giỏi) khởi kiện UBND quận 8 yêu cầu hủy quyết định này.
Khi vụ án đang được thụ lý thì ngày 26-6-2013, UBND quận 8 cấp giấy chứng nhận cho vợ chồng ông V. với diện tích là 61,6m2. Mãi đến năm 2016, bà Say mới biết và khởi kiện bổ sung, yêu cầu hủy giấy chứng nhận này.
Nhiều lần chuyển - trả hồ sơ
Tháng 6-2013, TAND quận 8 chuyển hồ sơ vụ án "khiếu kiện quyết định hành chính" đến TAND TP.HCM, do người có quyền và nghĩa vụ liên quan trong vụ án đang định cư ở nước ngoài.
Năm 2013, sau khi thụ lý, TAND TP.HCM căn cứ Luật tố tụng hành chính quy định về thẩm quyền của TAND cấp huyện để chuyển trả hồ sơ vụ án cho TAND quận 8.
Năm 2015, TAND quận 8 xét thấy "người khởi kiện lựa chọn giải quyết vụ việc theo thủ tục giải quyết khiếu nại" nên ra quyết định đình chỉ giải quyết vụ án.
Bà Say kháng cáo. Quyết định này cũng bị Viện KSND quận 8 kháng nghị. TAND TP.HCM chấp nhận kháng cáo, kháng nghị, tuyên hủy quyết định đình chỉ giải quyết vụ án của TAND quận 8, chuyển hồ sơ về TAND quận 8 xét xử lại theo thẩm quyền.
Năm 2016, TAND quận 8 tiếp tục tạm đình chỉ giải quyết vụ án với lý do chờ kết quả đo vẽ của Trung tâm đo đạc bản đồ Sở Tài nguyên - môi trường TP.HCM.
Quyết định này được TAND quận 8 thông báo bằng văn bản "quyết định tạm đình chỉ giải quyết vụ án dân sự", trong khi đây là vụ án khởi kiện hành chính.
Bà Say lại kháng cáo. Hội đồng phiên họp phúc thẩm TAND TP.HCM giữ nguyên quyết định tạm đình chỉ này, chuyển hồ sơ về TAND quận 8 tiếp tục giải quyết.
Tháng 12-2017, TAND quận 8 đưa ra xét xử vụ án "khiếu kiện quyết định hành chính nhà nước trong quản lý đất đai về thu hồi, hủy bỏ giấy chứng nhận quyền sở hữu nhà ở và quyền sử dụng đất ở".
Nội dung bản án khác với lúc tuyên
Khi ban hành bản án, TAND quận 8 lại bỏ bớt, thêm vào một số nội dung không có trong phần tuyên án được đọc công khai.
Chẳng hạn, lúc tuyên án có đoạn: "Tuy nhiên, khi làm các bản vẽ để xin cấp giấy chứng nhận, ông V., bà D. (vợ) đã hướng dẫn đo vẽ không đúng hiện trạng. Công ty Khoa học địa chất khoáng sản lập bản vẽ ngày 30-6-2003 không đối chiếu với hồ sơ trên cùng thửa đất nên dẫn đến việc thể hiện diện tích thửa đất không chính xác, chênh lệch 11m2.
Qua xem xét, ngày 31-3-2004, UBND cấp giấy chứng nhận cho ông V., bà D. diện tích 72,78m2. Về phía UBND thấy việc cấp giấy chứng nhận quyền sở hữu nhà đất cho ông V., bà D. không đúng diện tích. Ngày 7-5-2013, Văn phòng đăng ký quyền sử dụng đất lập bản vẽ với diện tích 61,6m2 và cấp lại giấy chứng nhận cho ông V., bà D.".
Đoạn này trong bản án bà Say nhận được thì không có.
Án văn cũng cắt bỏ phần nội dung liên quan đến việc ông V. có kê khai nhà đất chừng 50m2 năm 1999.
Đến năm 2003, vợ chồng ông V. lại làm thủ tục xin cấp giấy chứng nhận kèm theo giấy đăng ký nhà đất năm 1999, bản vẽ hiện trạng do Viện Khoa học công nghệ địa chất thực hiện với diện tích 72,78m2.
Sau khi nhận bản án, bà Say kháng cáo toàn bộ bản án sơ thẩm. Trong đơn kháng cáo, bà Say cho rằng tòa sơ thẩm xác định không đúng nội dung yêu cầu khởi kiện.
Vì bà khởi kiện yêu cầu hủy quyết định của chủ tịch UBND quận 8 và hủy giấy chứng nhận mà UBND quận 8 đã cấp, không khởi kiện thu hồi giấy chứng nhận.
Theo bà Say, vấn đề trong vụ án này phải là "khiếu kiện quyết định hành chính về quản lý đất đai và hủy giấy chứng nhận quyền sử dụng đất và quyền sở hữu nhà ở". Do xác định sai nên tòa có phán quyết không đúng quy định pháp luật.
Ngoài ra, tòa sơ thẩm còn viện dẫn các điều luật của Luật tố tụng hành chính 2010 hết hiệu lực để ra phán quyết. Trong khi đó, đáng lý ra phải áp dụng Luật tố tụng hành chính 2015, có hiệu lực từ ngày 1-7-2016.
Tố cáo "tuyên án một đường, ra bản án một nẻo"
Cùng với đơn kháng cáo, đại diện hợp pháp của bà Say cũng gửi đơn tố cáo về việc "tuyên án một đường, ra bản án một nẻo".
Tuy nhiên, TAND quận 8 vừa có thông báo cho biết không có cơ sở kết luận hành vi của thẩm phán có dấu hiệu vi phạm pháp luật hình sự. Toàn bộ hồ sơ vụ án được chuyển cho TAND TP.HCM xem xét giải quyết theo trình tự phúc thẩm.
Đại diện hợp pháp của bà Say không thỏa mãn với thông báo này, tiếp tục gửi đơn khiếu nại khẩn cấp tới các cơ quan chức năng.
