Hơn 660 ngày tù oan của thiếu niên vì yêu bạn gái 13 tuổi

TTO - Đặng Thanh Tuấn được tòa tuyên không phạm tội và trả tự do sau 22 tháng tạm giam. Nhưng quãng thời gian thiếu niên tươi đẹp nhất của Tuấn đã phải trải qua bằng nhiều đêm không ngủ trong nhà tù.

Đặng Thanh Tuấn vui mừng sau khi được trả tự do

Gặp Đặng Thanh Tuấn tại nhà chỉ một ngày sau khi em được TAND tỉnh Tây Ninh tuyên không phạm tội, trả tự do sau gần 2 năm tạm giam về tội hiếp dâm trẻ em, gương mặt vui tươi của chàng thanh niên vừa bước qua tuổi 18 vẫn xen nỗi buồn.

Trằn trọc đêm đầu tự do sau hơn 660 ngày trong trại giam

Tiếp chúng tôi, Tuấn cười rụt rè, nhút nhát và nhỏ thó hơn so với tuổi 18 vừa bước qua. Tuấn vừa trải qua một đêm được ngủ tại chính ngôi nhà của mình sau khi được Tòa án trả tự do vào ngày hôm trước.

Mặc dù rất vui nhưng Tuấn cứ trằn trọc cả đêm không ngủ được. "Em không biết sao lại vậy nữa..." - Tuấn bần thần nói.

Kết thúc phiên xử vào trưa 8-9, sau lời tuyên án của chủ tọa, phòng xử như vỡ òa với tiếng reo mừng của nhiều người thân, hàng xóm của Tuấn đến dự khán. 

Tuấn mừng đến ngỡ ngàng trong vòng tay ôm xiết cùng tiếng khóc ngẹn ngào của mẹ. Nhiều người thân, hàng xóm cũng lao đến chúc mừng cho gia đình Tuấn, bởi họ thương "cái thằng nhỏ dễ thương, hiền queo mà...".

Kể từ khi bị khởi tố đến nay, Tuấn đã bị tạm giam gần 22 tháng (hơn 660 ngày). Gần 2 năm cho cuộc đời một con người không hẳn quá dài nhưng Tuấn bị bắt khi chỉ vừa 16 tuổi và đã em đã phải trải qua quãng thời gian quan trọng nhất trong việc hình thành nhân cách của một con người - ở trong trại giam!

Nhà nghèo, cha đi phụ hồ, mẹ làm thuê xí nghiệp, anh em của Tuấn cũng không được học hành đến nơi đến chốn. Anh Tuấn học hết lớp 9 thì nghỉ theo mẹ đi "mần xí nghiệp". Tuấn học chưa hết lớp 8 cũng nghỉ đi theo cha phụ hồ.

Hồi nào giờ Tuấn không biết đến ngày sinh nhật vì có được tổ chức hay chúc mừng bao giờ. Nhưng ngày sinh nhật tuổi 18 (Tuấn sinh tháng 5-1999) của Tuấn lại vô tình được nhắc nhớ bởi cán bộ điều tra trong trại giam mà Tuấn không nhớ là ai.

Đó là trong lúc làm thủ tục tố tụng, cán bộ điều tra đã để Tuấn tự ký giấy với giải thích là Tuấn đã là người thành niên và có thể tự mình kí nhận giấy tờ, văn bản tố tụng. 

"Ngày đó thấy buồn buồn sao đó..." - Tuấn lí nhí kể.

Tuấn nói ngày trở về với gia đình, khi hàng xóm xung quanh đến nhà thăm hỏi, chúc mừng mà Tuấn cũng chưa dám ngẩng lên nhìn ai hết. Tuấn giải thích thấy ngại ngùng vì "mới ra tù".

Buổi tối cha mẹ Tuấn mua vài món ngon thịt cá để chuẩn bị cho bữa cơm đoàn viên của gia đình. Cái giường cũng được mẹ Tuấn sửa soạn lại nệm, gối để Tuấn nằm cho êm, dễ ngủ. Vậy mà đêm cứ dài và trằn trọc. 

Hỏi cảm xúc, Tuấn nói "mừng vui lắm...". Hỏi vậy sao không ngủ được, Tuấn nói: "chắc quen ở trong nhà giam, ít ngủ lắm...".

Hỏi dự định sẽ làm gì sau khi được tự do, trước khi chia tay, Tuấn cho hay sẽ đi học nghề để lo lắng cho cha mẹ và sống thật tốt.

Tuấn vui mừng bên cha mẹ khi vừa hoàn tất thủ tục ra khỏi trại giam ngày 8-9

Tuổi thành niên trong nhà giam

Ở cái tuổi 16, "ăn chưa no, lo chưa tới", Tuấn có biết đâu hai đứa thích nhau lại là phạm tội. Vì có tình yêu sớm, làm "chuyện người lớn" sớm với cô bé tên T. mà Tuấn bị cơ quan công an bắt giữ.

Đó là một buổi chiều tháng 11-2015. Tuấn đi phụ hồ với cha thì nhận được điện thoại của "người yêu" là bé T. hẹn gặp. Đến nơi thì Tuấn bị công an mời làm việc. 

Công an nói mẹ của T. thưa Tuấn quan hệ với T. Công an hỏi có quan hệ với T. không, Tuấn thiệt thà xác nhận rồi bị bắt luôn ngay sau đó.

Nỗi sợ đỉnh điểm đến với Tuấn khi lần đầu tiên được tống đạt cáo trạng trong nhà giam. Tuấn được cán bộ công an giải thích là Tuấn bị Viện kiểm sát truy tố tội hiếp dâm trẻ em, khung hình phạt từ 12 năm đến tử hình.

May mắn đến với Tuấn khi Tuấn được gặp người luật sư mà cơ quan tố tụng chỉ định bảo vệ cho bị can chưa thành niên theo luật định. Người luật sư đã đeo đuổi, quyết liệt bảo vệ Tuấn khi phát hiện nhiều sai sót trong tố tụng mà cơ quan điều tra đã bỏ qua.

Theo luật sư Nguyễn Hữu Lộc, khi nghiên cứu hồ sơ, luật sư nhận thấy nhiều bất thường là khai sinh của người bị hại - bé T. (rất quan trọng trong xác định tuổi của T.) lại được làm trễ hạn và có đến 2 giấy khai sinh. Ngoài ra, hồ sơ không có chứng cứ khác rõ ràng về ngày sinh của T. 

Bên cạnh đó, lời khai của mẹ và ông ngoại của bé T. cũng như những nhân chứng khác có nhiều mâu thuẫn, không có cơ sở xác định ngày sinh của T. 

Từ mấu chốt đó, luật sư yêu cầu cơ quan điều tra phải trưng cầu giám định. Bởi lẽ việc Tuấn có tội hay không sẽ phụ thuộc vào độ tuổi của bị hại.

Việc kiên trì của luật sư và gia đình đã có kết quả khi Tòa cấp cao tại TP.HCM đã hủy án sơ thẩm của TAND tỉnh Tây Ninh (tuyên phạt Tuấn 8 năm tù về tội hiếp dâm trẻ em) và yêu cầu giám định lại tuổi của bị hại.

Luật sư Lộc và gia đình Tuấn đã rất hy vọng khi kết quả giám định cho thấy thời điểm mà bé T, và Tuấn có quan hệ tình dục với nhau thì bị hại có độ tuổi từ 12 năm 10 tháng đến 13 năm 4 tháng. 

Từ kết quả đó, Tòa án Tây Ninh xử sơ thẩm lại, đã lấy kết quả suy đoán theo hướng có lợi cho bị cáo (xác định bị hại đã hơn 13 tuổi) và tuyên Tuấn không phạm tội.

Luật sư Lộc chia sẻ về điều đáng tiếc nhất trong vụ án này là việc cơ quan tố tụng đã không đồng ý cho Tuấn được tại ngoại trong quá trình điều tra.

"Tuấn là người chưa thành niên, lai lịch, có nhân thân tốt thì không cần thiết phải tạm giam. Vì gia cảnh nghèo khó, thiếu hiểu biết pháp luật nên Tuấn mới có gây ra chuyện với T." - luật sư Lộc nói.