Wi-Fi Mesh: Mạng công nghệ không dây 'hot' nhất hiện nay

• Linksys Velop: Xóa tan 'điểm mù' mạng Wi-Fi với công nghệ Mesh Wi-Fi
• Linksys ra mắt hệ thống mạng Mesh Wi-Fi Velop tại Việt Nam

Vậy Wi-Fi Mesh là gì? Công nghệ mới này có ưu, nhược điểm như thế nào? Chúng ta có nên nâng cấp lên mạng Mesh hay không?,... là những câu hỏi đang được giới yêu thích công nghệ đặt ra. Và để giải đáp những câu hỏi này, trang DongKnows.com vừa đưa ra những đáp án rất đáng để ta xem xét.

Trước hết là đáp án trả lời cho câu hỏi: "Mạng Mesh là gì?". Theo trang DongKnows.com, mạng Mesh về cơ bản là một hệ thống mạng WiFi, nên người ta còn gọi nó là hệ thống Wi-Fi Mesh. Khi bạn sở hữu một hệ thống Wireless Mesh Network (WMN), hoặc một mesh, tức là bạn đang có một loạt các thiết bị phát sóng WiFi (có thể là bộ định tuyến router hoặc bộ phát sóng access point) hoạt động chung với nhau để tạo thành một mạng WiFi.

Mạng Mesh thường được sử dụng để mở rộng vùng phủ sóng cho các tòa nhà có diện tích rộng.

Mạng Mesh đã có từ rất lâu, nhưng tới năm 2016 những hệ thống hướng tới người dùng phổ thông mới nở rộ từ sau khi Eero ra mắt hệ tiêu chuẩn Eero Wi-Fi System. Hiện tại hầu như các hãng thiết bị mạng đều đã giới thiệu hệ thống WiFi Mesh của mình.

Tuy nhiên, mỗi nhà sản xuất sẽ gọi thiết bị phát sóng của họ với tên khác nhau, như base station, access point, hub, node, router chính và vệ tinh, v.v. Thế nên để đơn giản, trong bài viết này, chúng ta sẽ gọi mỗi thiết bị trong bài đều là hub, bởi về cơ bản chúng đều có chức năng như nhau.

Xét về phần cứng thì việc sử dụng một thiết bị mở rộng (extender hoặc repeater) nói chung cũng giống với một hệ thống Mesh vậy. Đó là chúng ta đều cần nhiều thiết bị kết nối liên hoàn với nhau, tuy nhiên, trong thực tế thì cách hoạt động của chúng lại rất khác biệt.

Một mạng Mesh phổ biến thường có từ 2 hoặc 3 hub. Một trong số các hub – thường là hub nào cũng được (vì các hub đều giống nhau) – sẽ được thiết lập làm hub chính, kết nối với nguồn Internet, như modem quang hoặc router, thông qua cổng WAN. Hơn nữa, nhiều nhà sản xuất (thiết bị mạng Mesh) bán các gói rất linh hoạt, để bạn có thể thêm hoặc bớt số hub cần dùng tùy theo nhu cầu thực tế.

Với mạng Wi-Fi thông thường, nếu bạn dùng thiết bị mở rộng để tăng cường/mở rộng vùng phủ sóng, thiết bị đó sẽ hoạt động như một thiết bị độc lập chứ không phải một phần của hệ thống. 

Cụ thể, bạn cần thiết lập cho thiết bị đó kết nối với router đã có sẵn, sau đó tạo một tên mạng riêng (SSID) cho thiết bị. Và kể cả khi bạn đặt SSID và mật khẩu của thiết bị mới trùng với mạng từ router thì bạn vẫn đang có hai mạng WiFi phát độc lập ở cùng một địa điểm. Điều đó có thể gây ra can nhiễu, khiến cho cường độ sóng giảm đi. Bên cạnh đó, nếu bạn có thay đổi thiết lập gì trên router, bạn cũng sẽ phải chỉnh sửa lại trên thiết bị mở rộng lần nữa.

Nhưng nếu dùng hệ thống Mesh bạn sẽ có những ưu điểm hơn hẳn bởi một hệ thống Mesh thường đi kèm với khả năng thiết lập dễ dàng, dễ dùng hơn nhiều so với việc sử dụng thiết bị mở rộng kia. Hầu như bạn chỉ cần thiết lập hub chính, sau đó việc kết nối các hub còn lại (các hub nhánh) rất đơn giản, không cần phải chỉnh và cài đặt cho từng hub nhánh nữa.

Cùng với đó, hệ thống Mesh còn có ưu điểm về kết nối, chuyển tiếp dễ dàng giữa các thiết bị trong cùng một mạng Mesh. Các hub của mạng Mesh được thiết kế để hoạt động như một mạng WiFi thống nhất, và việc chuyển tiếp khi di chuyển từ vùng phủ sóng của thiết bị này sang thiết bị khác (hand-off) rất nhanh. Như vậy nếu bạn có di chuyển trong khắp vùng phủ sóng thì kết nối cũng gần như không bị mất, giống như thể bạn chỉ kết nối vào đúng một thiết bị vậy. 

Ngoài ra, việc thiết lập đơn giản cũng giúp cho người dùng tự mở rộng mạng của mình bằng cách thêm một node khi cần, trong khi nếu sử dụng bộ mở rộng (với WiFi thường) thì sẽ phải thiết lập lại từ đầu.

Cũng cần phải lưu ý là, để có quá trình chuyển tiếp không gián đoạn, tất cả các thiết bị (bao gồm cả hub và thiết bị của người dùng) đều phải được hỗ trợ chuẩn IEEE 802.11r hoặc 802.11k. Nhưng điều này không đáng lo, bởi hầu hết các thiết bị hub/router mới ra mắt trong vòng 5 năm qua đều hỗ trợ các chuẩn này. Nếu không chắc chắn, bạn có thể tìm kiếm thông số kỹ thuật chipset Wi-Fi của thiết bị trên Google để an tâm hơn. 

Tính năng hand-off không phải chỉ có trên mạng Mesh, mà một số thiết bị mở rộng như Netgear Nighthawk cũng hỗ trợ.

Một lưu ý khác là tính năng chuyển tiếp không gián đoạn không phải chỉ xuất hiện trên mạng Mesh. Một số bộ mở rộng mới ra mắt trong thời gian gần đây như Netgear Nighthawk Mesh Extenders cũng đã hỗ trợ tính năng này, nên gần như nó đã biến một mạng WiFi thông thường thành mạng Mesh.

Tuy nhiên với các thiết bị như trên, bạn vẫn sẽ phải cài đặt lại tên và mật khẩu WiFi trên thiết bị mở rộng mỗi khi bạn thay đổi trên router chính. Nhưng với một mạng Mesh đạt chuẩn thì bước này hoàn toàn không cần thiết.

Cuối cùng là mạng Mesh có đảm bảo cường độ sóng và tốc độ mạng luôn như nhau ở mọi điểm hay không? Về việc này, nhiều người vẫn lầm tưởng rằng mạng Mesh có thể mở rộng vùng phủ sóng và do vậy tốc độ kết nối Internet cũng sẽ như nhau ở mọi điểm. Nhưng khi bạn kết nối các thiết bị WiFi với nhau, dù là mạng Mesh hay thiết bị mở rộng, bạn vẫn sẽ gặp trường hợp tín hiệu bị suy giảm.

Tóm lại, nếu bạn có trang bị một hệ thống Wi-Fi Mesh thì mục đích chính là có kết nối mạng không dây tốt nhất trong ngôi nhà hoặc văn phòng của mình ở mọi ngóc ngách. Nếu đã có router và không muốn thay đổi, bạn nên tìm một hệ thống mesh hỗ trợ chạy trong chế độ phát sóng (access point mode, hoặc một số hãng gọi là bridge mode). Lúc này, hệ thống sẽ chỉ đóng vai trò mở rộng vùng phát sóng chứ không định tuyến.