Phân loại chất thải rắn bằng smartphone

Nhật Bản được đánh giá là nước thực hiện thành công chương trình phân loại rác tại nguồn, đồng thời cũng là nơi có chất lượng và công nghệ tái chế rác thải thuộc hàng hiện đại nhất thế giới. Chính phủ Nhật Bản phải mất 10 - 20 năm để người dân nhận thức và hợp tác về tách nguồn rác thải. Thời gian đầu thực hiện gặp không ít khó khăn. Chính quyền địa phương phải thường xuyên bám sát địa bàn trong thời gian dài để hướng dẫn người dân phân tách rác thải trong gia đình. Ngoài ra, tại hệ thống trường học, hầu hết học sinh đều được tuyên truyền và nhận thức rõ vấn đề nghiêm trọng do ô nhiễm môi trường. Từ đó, các em sẽ có ý thức tham gia vào những hoạt động bảo vệ môi trường, trong đó có phân loại rác tại nguồn.

Việc thực hiện phân loại chất thải rắn tại Việt Nam nói chung và TP.HCM nói riêng còn nhiều bất cập. Trong đó, phần lớn nguyên nhân là do hạ tầng thu gom, xử lý chưa đồng bộ. Kinh nghiệm tại Nhật Bản cho thấy, việc thu gom và xử lý chất thải phải được xã hội hóa cho các công ty tư nhân và các đơn vị này phải tuân thủ theo chính sách của thành phố. Tại Việt Nam, để khắc phục được thực trạng trên, nhất thiết phải hợp nhất lực lượng thu gom rác dân lập dưới hình thức những công ty tư nhân, tổ chức xã hội. Có như thế mới tạo cơ sở để quản lý và buộc họ tuân thủ chính sách quản lý của nhà nước.

Phân loại chất thải rắn tại nguồn sẽ làm tăng chi phí thu gom nhưng về lâu dài chi phí này sẽ giảm đi nhờ tiết giảm khâu xử lý và tăng nguồn thu từ việc tái chế. Lợi ích thu được là rất lớn. Thực tế cho thấy, phân loại tại nguồn giúp tránh chôn lấp trực tiếp chất thải không ổn định như chất thải thực phẩm và bảo đảm chất lượng chất thải tốt hơn cho tái chế. Tại bãi chôn lấp, chất thải thực phẩm có thể bị phân hủy nhanh chóng, sinh ra lượng lớn khí methane vốn là một loại khí gây tác hại nghiêm trọng đến môi trường. Ngoài ra, việc chôn lấp chất thải thực phẩm còn tạo ra lượng lớn nước rỉ rác chứa nồng độ chất BOD cao.

Phân loại chất thải rắn tại nguồn là chương trình trọng điểm được TP.HCM rất quan tâm. Chất thải cũng được xem là nguồn tài nguyên quý giá nếu được phân loại và xử lý hợp lý. Về lợi ích môi trường, việc phân loại chất thải rắn tại nguồn giúp giảm được khối lượng chất thải rắn sinh hoạt phải chôn lấp, giảm khối lượng nước rỉ rác cần xử lý.

Từ đó, giảm rủi ro về ô nhiễm nguồn nước ngầm, nước mặt trên địa bàn thành phố. Quan trọng hơn, việc triển khai phân loại chất thải rắn tại nguồn góp phần nâng cao nhận thức của cộng đồng trong việc bảo vệ môi trường.

Tuy nhiên, để có thể thực hiện thành công dự án phân loại chất thải rắn tại nguồn không chỉ phụ thuộc lực lượng thu gom mà còn phụ thuộc rất lớn vào ý thức và hành động của người dân. Do vậy, cơ quan chức năng cần lắng nghe quan điểm của người dân một cách cẩn thận và cải thiện hệ thống xử lý chất thải dựa trên việc trao đổi với mọi người.