Thu hút nhân lực công nghệ là thách thức lớn với nhiều quốc gia Châu Á - Thái Bình Dương

Dù đang sở hữu lượng dân số đông đảo trong độ tuổi lao động, trong tương lai gần, việc tìm kiếm và thu hút nguồn nhân lực với kỹ năng cần thiết cho môi trường doanh nghiệp đổi mới sẽ là thách thức lớn với nhiều quốc gia Châu Á - Thái Bình Dương.

Châu Á - Thái Bình Dương sẽ sớm thiếu nhiều nhân lực trong ngành công nghệ.

Đó chính là chìa khóa giúp châu Á vươn tới những khát vọng tăng trưởng vượt bậc, trong bối cảnh hàng loạt ứng viên có chuyên môn về công nghệ đang được săn đón trên toàn thế giới, đặc biệt là ở khu vực Châu Á - Thái Bình Dương, "vườn ươm" của cải cách sáng tạo và khởi nghiệp, với nhiều quốc gia tiên phong như Singapore và Hồng Kông, cũng như các thị trường tiềm năng mới nổi bám sát ngay sau như Việt Nam và Indonesia. Khảo sát Harvey Nash/KPMG CIO năm 2016 cho thấy thực trạng thiếu hụt kỹ năng về công nghệ thông tin trầm trọng khu vực châu Á - Thái Bình Dương, với tỷ lệ 7/10 nhà lãnh đạo trong lĩnh vực này đều cho rằng đó chính là nhân tố cản trở doanh nghiệp hoàn thành mục tiêu đề ra. Một cuộc khảo sát tương tự cho thấy phân tích dữ liệu là kỹ năng cần có nhất ở khu vực Châu Á - Thái Bình Dương, với lượt bầu chọn từ 44% người tham gia - cao hơn 5% so với mức trung bình toàn cầu.

Theo ông Francois Lancon, Phó Chủ tịch Cấp cao, Oracle Châu Á - Thái Bình Dương, khoảng 88% nhà tuyển dụng Châu Á - Thái Bình Dương đã nhận thấy tình trạng thiếu hụt kỹ năng làm việc trong bối cảnh hiện nay, với 86% quan ngại về lượng ứng viên đạt tiêu chuẩn khan hiếm trong ngành công nghệ. Nhiều doanh nghiệp trong khu vực cũng đang chật vật trong việc tìm kiếm nhân lực đủ khả năng về kỹ thuật số, công nghệ tài chính (fintech) và an ninh mạng (cybersecurity) – những lĩnh vực thiết yếu, đảm bảo sự tồn tại của doanh nghiệp trong hiện tại cũng như tương lai.
Do đó, việc thu hẹp khoảng cách về mặt kỹ năng tại Châu Á - Thái Bình Dương giờ đây là tối quan trọng đối với tương lai nền kinh tế khu vực. Từ bán lẻ, sản xuất cho đến tài chính và nhiều ngành khác, mọi doanh nghiệp ngày nay đều được xây dựng dựa trên nền tảng công nghệ phát triển với tốc độ chóng mặt. Các doanh nghiệp sẽ không thể ‘sống sót’ và phát triển nếu thiếu hụt nguồn nhân lực phù hợp, bao gồm: các lập trình viên và kỹ sư - những người có khả năng chuyển hóa hàng loạt trải nghiệm kỹ thuật số vượt bậc thành phần mềm linh hoạt và giàu tính tương tác; đội ngũ phát triển với khả năng khai thác và thử nghiệm tức thì những ý tưởng mới; cũng như những chuyên gia học máy (machine learning) thành thạo phương thức cấu trúc hóa dữ liệu để kiến tạo những giải pháp đột phá.

Cũng theo ông Lancon, doanh nghiệp chính là nhân tố giữ vai trò chủ chốt trong việc thu hẹp khoảng cách về mặt kỹ năng đang ngày càng lớn tại Châu Á - Thái Bình Dương. Ngoài việc đào tạo nhân lực, khu vực kinh tế tư nhân nên tập trung đẩy mạnh hợp tác dưới nhiều hình thức mới với các tổ chức chính phủ và nhiều trường đại học, nhằm cân đối nhu cầu thiết yếu trong tương lai gần của doanh nghiệp với những kiến thức sinh viên đang được giảng dạy hiện nay. Đây là một viễn cảnh đôi bên cùng có lợi: sinh viên được học những kỹ năng thực tiễn, trong khi các doanh nghiệp có thể cải thiện nguồn nhân lực chất lượng cao của mình.

Đáng chú ý, một doanh nghiệp công nghệ hoàn toàn có thể hỗ trợ các sinh viên theo đuổi ngành CNTT bằng cách xây dựng những chương trình khuyến học, nhằm nâng cao chất lượng giáo dục khoa học máy tính. Các công ty thuộc khu vực tư nhân đang ở vị thế rất đặc biệt, vừa có thể hỗ trợ sinh viên trong quá trình theo học lập trình máy tính, lại vừa có thể cung cấp nhiều cơ hội nghề nghiệp phù hợp cho tương lai. Sinh viên chắc hẳn sẽ hứng thú hơn trong việc học hỏi những kỹ năng thiết yếu của lập trình và thiết kế cơ sở dữ liệu, khi họ biết những kiến thức đó giúp mang lại những lợi thế cạnh tranh độc nhất cho bản thân trên thị trường việc làm đông đúc.

Một ví dụ là Học viện Oracle và Bộ Giáo dục Sri Lanka mới đây đã kí hợp đồng để đưa các chương trình giáo dục của Oracle vào 200 học viện toàn quốc, hỗ trợ hơn 10.000 sinh viên đang theo đuổi ngành Công nghệ thông tin. Ở Indonesia, Học viện Oracle đang hợp tác với Ban Giám đốc Chương trình Giáo dục Kỹ thuật và Dạy nghề để trang bị kiến thức và kỹ năng chất lượng cao về công nghệ điện toán cho 3.000 giáo viên, từ đó nhân rộng ra hơn 900 trường dạy nghề cấp 2.

Sinh viên cũng cần được trau dồi các kỹ năng phụ trợ nếu muốn trở thành những nhà lãnh đạo công nghệ hàng đầu.

Khi doanh nghiệp, chính phủ và ngành giáo dục hợp tác, họ sẽ tự đưa mình vào vai trò chủ chốt trong việc truyền cảm hứng cho sinh viên theo đuổi ngành công nghệ, cũng như chủ động đào tạo những kỹ năng phù hợp cho lực lượng lao động tương lai. Những nỗ lực khai thác nhiều phương thức hợp tác sáng tạo nhằm đáp ứng nhu cầu ngày càng tăng về học máy, trí tuệ nhân tạo... chắc chắn sẽ củng cố nguồn nhân lực dày dặn kỹ năng, từ đó thúc đẩy nền kinh tế tương lai.

Bên cạnh những kỹ năng thuần về công nghệ, sinh viên cũng cần được trau dồi các kỹ năng phụ trợ nếu muốn trở thành những nhà lãnh đạo công nghệ hàng đầu trong tương lai. Bởi xét tới cùng, những doanh nghiệp kỹ thuật số thành công nhất không chỉ đòi hỏi đội ngũ thông thạo về công nghệ đơn thuần - mà họ cần phải nhanh nhẹn, nhạy bén, thấu hiểu khách hàng, và thành thạo vận dụng các dữ liệu chuyên sâu vào quá trình đưa ra những quyết định chiến lược cho doanh nghiệp. Do đó, các doanh nghiệp cũng nên đầu tư thêm vào các chương trình đào tạo thế hệ nhân tài kế tiếp về phương thức phát triển kế hoạch kinh doanh và thiết kế trải nghiệm người dùng, từ đó khuyến khích sinh viên giữ thái độ cầu thị khi làm việc, và thường xuyên đặt câu hỏi “Vậy công nghệ có thể giúp gì để giúp cuộc sống của khách hàng dễ dàng hơn?” trong mọi tình huống.

Bản chất phát triển chóng mặt của công nghệ khiến công cuộc khơi gợi đam mê phát triển kỹ năng số cho học sinh, sinh viên trở nên cấp thiết hơn bao giờ hết. Trí tuệ nhân tạo và các công nghệ mới nổi khác xoay quanh học máy, công nghệ sổ cái phân phối (distributed ledger), thực tế ảo, v.v… đã từng bước chuyển hóa phong cách sống và làm việc của toàn nhân loại. Do đó, khu vực kinh tế tư nhân phải liên tục cải tiến nhiều kế hoạch, chương trình giảng dạy và hội thảo mới lạ, nhằm thu hút đa dạng sinh viên trên toàn cầu, đồng thời trang bị cho họ những kiến thức và kỹ năng thực hành chuyên sâu.