Sở hữu trí tuệ: Kiến thức đầu tiên giúp doanh nghiệp Việt bước ra thế giới

Đại diện Văn phòng Sáng chế và Nhãn hiệu Hoa Kỳ - USPTO đã có buổi chia sẻ với các công ty khởi nghiệp và nhà sáng chế tại SIHUB về những loại hình sở hữu trí tuệ và tầm quan trọng của chúng trước khi bắt đầu mô hình kinh doanh.

• Hưởng ứng Ngày sở hữu trí tuệ, nhắm tới TPP
• Đào tạo nghiệp vụ sở hữu trí tuệ cho 1.000 người
• Hoạt động sở hữu trí tuệ: phát huy hiệu quả của tổ chức trung gian
• Sở hữu trí tuệ: lưới phòng vệ cho người khởi nghiệp
• Để sở hữu trí tuệ thực sự là động lực cho đổi mới sáng tạo

Cùng với sự phát triển của kinh tế, nhu cầu về sở hữu trí tuệ để bảo vệ các thành quả lao động sáng tạo ngày càng tăng cao. Số lượng sáng chế trung bình được cấp bằng bảo hộ hàng năm tại Hoa Kỳ lên tới hơn 500 ngàn – thuộc loại cao nhất thế giới, trong đó số lượng đơn quốc tế chiếm tỷ lệ rất lớn. Trong đó, Văn phòng Sáng chế và Nhãn hiệu Hoa Kỳ (USPTO) là cơ quan trực thuộc Bộ Thương mại Hoa Kỳ sẽ bằng sáng chế cho việc bảo hộ sáng chế và đăng ký nhãn hiệu. Cơ quan này phục vụ lợi ích của các nhà phát minh và doanh nghiệp liên quan đến các phát minh và sản phẩm của công ty, và các nhận dạng dịch vụ.

Đây cũng là đơn vị tư vấn và hỗ trợ Tổng thống Hoa Kỳ, Bộ trưởng Thương mại, các văn phòng và văn phòng của Bộ Thương mại và các cơ quan khác của chính phủ trong các vấn đề liên quan đến tất cả các khía cạnh trong nước và toàn cầu của sở hữu trí tuệ.

Bà Kitisri Sukhapinda, đại diện USPTO chia sẻ về luật sở hữu trí tuệ tại Hoa Kỳ cho các nhà sáng chế tại TP.HCM.

Chia sẻ với các nhà sáng chế, các công ty khởi nghiệp tại SIHUB, bà Kitisri Sukhapinda, đại diện USPTO cho biết hệ thống các lĩnh vực sở hữu trí tuệ tại Hoa Kỳ bao gồm:

• Bằng sáng chế

• Bảo vệ giống cây trồng

• Nhãn hiệu thương mại

• Tác quyền

• Bí mật thương mại

Trong hệ thống của Hoa Kỳ, bằng sáng chế được chia thành 3 loại khác nhau:

1. Bằng sáng chế hữu ích có thể được cấp cho bất cứ ai phát minh ra hoặc phát hiện ra bất kỳ quá trình, máy móc, sản phẩm hoặc thành phần vật chất mới nào hữu ích, hoặc bất kỳ cải tiến mới và hữu ích nào của nó.

2. Bằng sáng chế thiết kế có thể được cấp cho bất cứ ai phát minh ra một thiết kế mới, nguyên bản và trang trí cho một sản phẩm.

3. Các bằng sáng chế thực vật có thể được cấp cho bất cứ ai phát minh hoặc phát hiện ra và sinh sản bất hợp pháp bất kỳ giống cây khác biệt và mới.

Một sự khác biệt trong hệ thông sở hữu trí tuệ của Mỹ so với các nước khác là đạo luật riêng về bằng sáng chế cho cây trồng được hình thành từ những năm 1930. Hệ thống bằng sáng chế này cấp cho việc tạo ra, phát hiện, tái sản xuất các giống cây trồng vô tính mới. Tại các quốc gia Châu á, trong đó có Việt Nam thì bằng sáng chế hữu ích có thể được biết đến với những cái tên khác như bằng sáng chế mô hình hữu ích hoặc bằng sáng chế nhỏ.

Hành trình đăng ký bằng sáng chế

Bà Kitisri chia sẻ, những nhà sáng chế hay công ty khởi nghiệp cần suy nghĩ về vấn đề sở hữu trí tuệ ngay từ đầu khi hình thanh mô hình kinh. Những ý tưởng sáng tạo của mình có thể đăng ký bản quyền hay không rồi, có phù hợp với mô hình kinh doanh hay không mới nên mới bắt đầu kinh doanh. Một sản phẩm để có đủ điều kiện đăng ký bản quyền đăng ký bằng sáng chế hay không bởi chi phí đăng ký bằng sáng chế rất tốn kém
Làm thế nào để biết bằng sáng chế của mình là mới?

Muốn đăng ký bảo hộ sáng chế tại Mỹ thì trước tiên sáng chế đó cần được xem xét có thỏa mãn đủ các điều kiện để được bảo hộ theo pháp luật về sở hữu trí tuệ của Mỹ hay không. Luật sở hữu trí tuệ của Mỹ quy định 3 điều kiện để một sáng chế được bảo hộ, đó là:

- Tính mới

- Tính sáng tạo

- Tính hữu ích

Thẩm định viên của USPTO sẽ tiến hành thẩm định và quyết định xem sáng chế đăng ký có thỏa mãn các điều kiện trên không. Chủ sở hữu sáng chế có thể nhờ các đại diện sở hữu trí tuệ để giúp mình trong việc chuẩn bị hồ sơ đăng ký và theo đuổi đơn tại USPTO. Nói chung, thời hạn của một bằng sáng chế mới là 20 năm kể từ ngày nộp đơn cho thể loại bằng độc quyền sáng chế tại Hoa Kỳ hoặc, trong những trường hợp đặc biệt, từ ngày nộp đơn liên quan trước đó, phải trả phí bảo trì . Khoản hỗ trợ bằng sáng chế của Hoa Kỳ chỉ có hiệu lực trong phạm vi Hoa Kỳ, lãnh thổ Hoa Kỳ và tài sản của Hoa Kỳ. Trong một số trường hợp, việc gia hạn hoặc điều chỉnh thời hạn bằng sáng chế có thể có sẵn.

Nhãn hiệu hàng hóa là gì?

Nhãn hiệu hàng hóa bao gồm từ ngữ, tên, biểu tượng, hình ảnh hoặc sự kết hợp của các yếu tố đó được sử dụng hoặc sẽ được sử dụng để phân biệt hàng hóa hoặc dịch vụ của nhà sản xuất này với hàng hóa, dịch vụ của nhà sản xuất khác.

Nhãn hiệu là từ, tên, biểu tượng hoặc thiết bị được sử dụng trong thương mại với hàng hoá để chỉ ra nguồn hàng và phân biệt chúng với hàng hoá của người khác. Một servicemark giống như một nhãn hiệu trừ khi nó xác định và phân biệt nguồn gốc của một dịch vụ chứ không phải là một sản phẩm.

Quyền thương hiệu có thể được sử dụng để ngăn chặn người khác sử dụng một nhãn hiệu tương tự gây nhầm lẫn, nhưng không ngăn cản người khác tạo ra cùng một mặt hàng hoặc bán cùng một loại hàng hoá hoặc dịch vụ với một nhãn hiệu rõ ràng khác nhau. Thương hiệu được sử dụng trong thương mại liên tiểu bang hoặc ngoại thương có thể được đăng ký với USPTO.

Cũng tại buổi chia sẻ, bà Kitisri cũng mang đến các thông tin hữu ích khác về tác quyền - phương thức bảo vệ cho tác giả của "tác phẩm gốc " bao gồm các tác phẩm văn học, kịch, âm nhạc, nghệ thuật và một số tác phẩm trí tuệ khác, được xuất bản và chưa được xuất bản. Cùng với đó là đạo luật riêng về bằng sáng chế cho cây trồng được hình thành từ những năm 1930 hay việc bảo vệ bí mật thương mại trong kinh doanh.