Chế độ ăn chỉ có... khỏe đẹp

PN - Nhằm giữ vóc dáng, chị em đã “tự chế” nhiều chế độ ăn. Theo ThS-BS Đào Thị Yến Phi, trường Đại học Y khoa Phạm Ngọc Thạch TP.HCM, mỗi chế độ có những ưu khuyết riêng;

PV: Để có thân hình thon gọn, nhiều cô gái chỉ ăn thịt và rau. Họ tiết chế gần như 100% các món có tinh bột. Điều này có đúng, thưa bác sĩ?

ThS-BS Đào Thị Yến Phi: Tinh bột bao gồm: mì, cơm, nui, bún… được cơ thể dùng để tạo năng lượng và đây là nguồn năng lượng sạch, các chất thải là CO2 và nước dễ dàng thải ra khỏi cơ thể. Chế độ ăn nhiều đạm có thể giảm cân do cơ thể sẽ lấy mỡ dự trữ để bù vào năng lượng thiếu hụt, nhưng chất thải của quá trình chuyển hóa mỡ và đạm thường là các chất độc hại như ceton, amoniac, ure, creatinin, làm cho gan, thận bắt buộc phải tăng hoạt động để thải độc, gây tổn thương tế bào do toan máu, loãng xương do thải canxi qua thận… Dù vậy, những tổn thương này thường không có triệu chứng rõ ràng, nhất là ở người thực hiện giảm cân còn trẻ tuổi. Một số người sớm phát hiện bệnh do bệnh diễn tiến nhanh.

Lượng đạm cần thiết trong một ngày được tính như sau: Đạm chiếm 12% năng lượng khẩu phần. Một người tầm vóc trung bình, lao động vừa phải, nhu cầu 2.000kcal/ngày sẽ cần 240kcal từ đạm. Cứ 1g đạm khi đốt cháy cho ra 4kcal, để có 240kcal cơ thể cần 60g đạm/ngày, trong số này có 30g đạm thực vật từ cơm và 30g từ thức ăn. 100g thực phẩm giàu đạm cung cấp khoảng 18g đạm, nghĩa là mỗi ngày cần ăn 150g các loại thịt, cá, tôm, cua, trứng, đậu...

* Khi vòng 1 thuộc diện “màn hình phẳng”, không ít chị lại cho rằng tinh bột sẽ tạo mỡ, giúp trở nên “trùng điệp đồi núi”. Do đó, họ ưu tiên các món xôi, bún, bánh đa…

- Vòng 1 to hay nhỏ thường do yếu tố di truyền. Do đó, khi ăn nhiều tinh bột hơn nhu cầu, cơ thể sẽ chuyển thành mỡ dự trữ. Song, “của để dành” này “cất” ở đâu là do cấu tạo cơ thể. Nếu người thuộc diện hình trái lê, mỡ ưu tiên chạy tới vùng hông đùi; nếu người thuộc diện hình trái táo, mỡ sẽ “bồi đắp” vùng bụng, eo… Hiếm khi mỡ chạy vào vòng 1 như kỳ vọng của các chị em.

* Theo nghiên cứu khoa học thì hệ thống collagen dưới da giúp da chắc khỏe sẽ mất dần sau tuổi 30. Hiện nay không ít chị em duy trì lượng collagen bằng cách dùng những thực phẩm có chứa collagen như: giò heo, chân gà, da heo, da bê… Ý kiến của bác sĩ về việc này?

- Collagen là chuỗi protein có trong da và nhiều cơ quan khác được tế bào tổng hợp. Do đó, muốn tăng cường collagen, cần ăn các loại thực phẩm có nhiều đạm như: thịt, cá, đỗ… và tăng cường vận động để cơ thể tăng các hormone. Còn các loại giò heo, chân gà… lượng collagen ít hơn lượng chất béo bão hòa, ăn vào chỉ làm kích thích gan tăng tổng hợp cholesterol nội sinh, dẫn đến tăng cholesterol máu gây bệnh tim mạch, đột quỵ…

* Có “trường phái” cho rằng chondroitin là nguyên liệu chính của sợi đàn hồi, giúp da căng mỏng, mịn màng và là thành phần quan trọng nhất của da. Do vậy, ăn nhiều thực phẩm giàu chondroitin như xúp gà, canh sườn heo, da gà... sẽ trì hoãn sự hình thành các nếp nhăn, giữ cho làn da đàn hồi và mịn màng.

- Chondroitin không khác gì collagen, tức là nó được cấu thành từ chuỗi protein (đạm) và được tổng hợp từ nguyên liệu tạo chất đạm. Các nguyên liệu này chính là các axít amin được lấy từ thịt, cá, sữa…

* Nhiều chị lại nghĩ rằng thịt làm cho mau già, có nhiều độc chất dễ gây ung thư, nên ưu tiên ăn các loại rau, trái cây để có nhiều chất xơ, sinh tố, khoáng chất chứa nhiều chất chống oxy hóa giúp trẻ lâu, điều này có đúng?

- Cơ thể con người đã tiến hóa hàng triệu năm và đã thích hợp với chế độ ăn tạp. Cơ thể người không thể tự tổng hợp cả 22 axít amin, trong khi đó các loại rau, củ chỉ cung cấp 16 axít amin không thiết yếu. Nếu ăn chay trường, cần bổ sung một ngày hai ly sữa mới đủ axít amin thiết yếu (cơ thể không tổng hợp được).

Về việc chỉ ăn toàn rau, củ, quả giúp trẻ lâu thì chưa có một nghiên cứu khoa học nào kết luận. Thực tế, những người ăn uống đa dạng nhưng cân đối, hợp lý, kèm theo luyện tập thì duy trì tốt độ trẻ trung. Chế độ ăn toàn rau củ có thể thiếu đạm thiết yếu, thiếu các chất béo thiết yếu và các loại khoáng chất như canxi, kẽm, sắt… Đã có nhiều trường hợp trẻ em dùng toàn thức ăn thực vật như nước cháo, cháo trắng, rau củ… mà không có thực phẩm động vật (sữa, thịt, cá…) và chất béo đã bị suy dinh dưỡng thể phù (Kwashiokor). Đây là thể suy dinh dưỡng nguy hiểm vì kèm theo suy gan, suy tim, và các di chứng này khó hồi phục.

* Các món chứa nhiều nội tiết tố nữ như: đậu nành, cá hồi, sữa chua, các loại hạt, khoai lang, bông cải… sẽ giúp giữ sắc đẹp?

- Khi xây một bức tường, cần dùng cùng lúc nhiều loại nguyên liệu: gạch, cát, xi măng… Cơ thể người cần sự có mặt của đủ bốn nhóm dưỡng chất: đạm (thịt, cá, sữa); tinh bột (cơm, bún…); trái cây, rau và chất béo. Các chuyên gia dinh dưỡng không bao giờ khuyên ăn món này tốt, món kia lợi mà chỉ khuyên ăn uống cân đối, hợp lý, tức là loại nào cũng dùng, và không ăn quá nhiều. Tỷ lệ khẩu phần cân đối cho một người trưởng thành bình thường như sau: 60% bột đường, 12% đạm, phần còn lại là chất béo.

 PHƯƠNG NAM (thực hiện)