Ngăn chặn dịch tả heo châu Phi xâm nhập trang trại lớn

Toàn tỉnh hiện có 33 xã, phường thuộc 8 huyện, thành phố xảy ra dịch tả heo châu Phi (ASF) với gần 47 ngàn con heo bị tiêu hủy. Trong đó, các địa phương mới xuất hiện dịch là: Thống Nhất, Tân Phú, Xuân Lộc và TP. Biên Hòa.

Một hộ chăn nuôi ở xã Hưng Lộc (huyện Thống Nhất) phun thuốc sát trùng, tiêu độc chuồng trại để phòng dịch tả heo châu Phi

Nguy hiểm hơn là dịch ASF đã lây lan sang các trang trại chăn nuôi lớn với quy mô hàng chục ngàn con.

* Ổ dịch quy mô lớn

Với trên 16 ngàn con heo bị tiêu hủy vì dịch ASF, Vĩnh Cửu là địa phương đứng đầu của tỉnh bị thiệt hại. Tiếp đến là huyện Trảng Bom với gần 7,6 ngàn con bị tiêu hủy. Nguyên nhân có sự thiệt hại lớn này là do dịch ASF đã xâm nhập vào những trang trại lớn.

Cụ thể, ổ dịch ASF đã xuất hiện tại trang trại của Công ty chăn nuôi Phú Sơn (xã Bắc Sơn, huyện Trảng Bom) có tổng đàn gần 20 ngàn con. Đây là ổ dịch có quy mô lớn nhất nước tính tới thời điểm hiện nay. Do tổng đàn quá lớn nên ngay sau khi phát hiện dịch xảy ra, Chi cục Chăn nuôi - thú y tỉnh đã báo cáo Bộ Nông nghiệp - phát triển nông thôn để bàn phương án xử lý.

Sau khi phát hiện 150 con heo của Công ty chăn nuôi Phú Sơn dương tính với dịch ASF, lực lượng chức năng của tỉnh đã tiến hành tiêu hủy ngay toàn bộ 650 con heo gồm số heo bị bệnh và toàn bộ số heo cùng dãy chuồng với những con heo bệnh. Do trang trại của công ty này được nuôi ở các dãy chuồng riêng biệt, ngăn cách bằng những lối đi nên số heo khỏe mạnh được giữ lại để tiếp tục theo dõi.

Ông Trần Văn Quang, Chi cục trưởng Chi cục Chăn nuôi - thú y tỉnh cho biết: “Để bảo vệ số heo không bị bệnh tại các trang trại xuất hiện ổ dịch, chúng tôi tổ chức sát trùng, rải vôi hằng ngày; liên tục giám sát huyết thanh hoặc sẽ lấy mẫu huyết thanh xét nghiệm ngay khi phát hiện heo có biểu hiện bất thường. Cấm triệt để việc vận chuyển heo từ trang trại ra bên ngoài. Với việc phòng chống nghiêm ngặt này đã giúp bảo vệ số heo khỏe còn lại tại những ổ dịch lớn. Cụ thể như ổ dịch tại trại Hoa Phượng (xã Tân An, huyện Vĩnh Cửu) đã qua 2 tháng và hiện số heo còn lại vẫn an toàn”.

Tuy nhiên, ông Quang cũng cảnh báo: “Nguy cơ dịch ASF xâm nhập vào các trại chăn nuôi lớn còn rất cao vì việc chủ động phòng chống dịch của các chủ trại vẫn rất kém. Hiện toàn tỉnh có trên 1,7 ngàn trang trại lớn nhưng rất ít trang trại thực hiện tốt an toàn sinh học - biện pháp hữu hiệu nhất để chống lại dịch ASF hiện nay. Nếu để dịch lan rộng vào các trang trại lớn sẽ gây thiệt hại rất nặng nề”.

Chỉ ra sự bị động của các trang trại lớn cả trong công tác phòng và xử lý khi dịch xảy ra, Phó chủ tịch UBND tỉnh Võ Văn Chánh cảnh báo, dịch ASF đang lây lan và còn tiếp tục diễn biến rất phức tạp vì đang vào mùa mưa trong khi dịch lại lây lan nhanh qua nguồn nước. Điều đáng báo động là công tác phòng dịch của các trại chăn nuôi lớn cũng còn rất kém. Họ vẫn sử dụng nguồn thức ăn dư thừa; để cỏ mọc lan vào cả khu vực chuồng heo; chưa tuân thủ quy định tiêu hủy...

* Tổng lực ứng phó

Đến nay, huyện Nhơn Trạch đã công bố hết dịch ASF. Nhưng tốc độ lây lan dịch ASF trên địa bàn tỉnh vẫn quá nhanh dù Đồng Nai đã thực hiện đồng bộ rất nhiều giải pháp phòng chống.

Phó chủ tịch UBND huyện Vĩnh Cửu Nguyễn Quang Phương nhận xét, hiện chỉ tính riêng kinh phí hỗ trợ của huyện cho người chăn nuôi đã lên đến 9,2 tỷ đồng. Nguyên nhân lây lan chủ yếu là các trang trại sử dụng nguồn thức ăn thừa cho cá ăn. Trại heo lạnh quy mô lớn tại địa phương bị lây dịch là do lây từ nguồn nước ao cá gần ngay trại nuôi heo. Ngoài ra, có tình trạng vận chuyển heo, thịt heo chết, mỡ động vật từ nơi khác về. Cụ thể, gần đây cơ quan chức năng đã bắt được 3 trường hợp vận chuyển mỡ, nội tạng động vật, heo chết. Đây cũng là nguyên nhân khiến dịch lây lan.

“Khó khăn là những trường hợp vi phạm trên địa phương chỉ mới xử lý hành chính vì họ thường vận chuyển với quy mô nhỏ. Tôi kiến nghị các huyện có dịch phải thực hiện tốt việc ngăn chặn việc vận chuyển, giết mổ heo bệnh” - ông Phương nói.

Chỉ ra sự nguy hại khác trong công tác phòng, chống dịch, bà Lương Thị Lan, Phó chủ tịch UBND huyện Trảng Bom dẫn chứng: “Có trường hợp xảy ra dịch, chủ trại nuôi đem heo chết rải ra khắp các ô chuồng không bị dịch để cả đàn được hỗ trợ. Có trường hợp họ không chăm sóc heo nữa mà cứ để cho heo chết dần khiến công tác xử lý gặp rất nhiều khó khăn”. Ngoài ra, tại các trang trại chăn nuôi thường có rất nhiều chuột, trại có ổ dịch bị tiêu hủy hết kho cám thì những con chuột này tỏa đi các trang trại khác tìm thức ăn cũng là nguyên nhân chính khiến dịch lây lan.

Với tinh thần huy động tổng nguồn lực để xử lý nghiêm, triệt để những vi phạm trong công tác phòng, chống dịch ASF, Phó chủ tịch UBND tỉnh Võ Văn Chánh nêu rõ, các địa phương phải đôn đốc, tuyên truyền để người chăn nuôi thực hiện ngay việc dọn vệ sinh, sát trùng tiêu độc chuồng trại, khu vực xung quanh, đường đi; ngăn chặn, cách ly mọi nguồn lây lan từ chuột, ruồi và các vật nuôi khác; tăng cường xử lý, diệt virus dịch tồn tại trong nước; các trại lớn phải chủ động xây dựng phương án cách ly heo bệnh để tránh lây lan ra cả đàn heo. Trên cạn, cần tăng cường các trạm kiểm soát và công tác kiểm soát lưu động việc vận chuyển, tiêu thụ heo; mỗi ấp, xã đều tổ chức 1 tổ phản ứng nhanh trong công tác dập dịch, tiêu hủy heo.

“Các trang trại, hộ nuôi xảy ra dịch do sử dụng nguồn thức ăn dư thừa; không thực hiện nghiêm công tác phòng dịch; không tuân thủ quy định tiêu hủy, cách ly heo bệnh hoặc phòng dịch theo kiểu đối phó, gây lây lan dịch sẽ không được nhận hỗ trợ. Lực lượng công an cũng phải tích cực vào cuộc, đưa ra xử lý hình sự những vi phạm lớn trong vận chuyển, tiêu thụ heo bệnh” - Phó chủ tịch UBND tỉnh Võ Văn Chánh nhấn mạnh.

Bình Nguyên