Số phận pháp lý của ông Hàn Đức Long

Luật sư Phạm Thanh Bình cho rằng vụ án chưa tìm được thủ phạm nên tiếp tục được điều tra, VKSND tỉnh Bắc Giang cần ra tiếp "quyết định minh oan" với người 4 lần mang án tử hình Hàn Đức Long.

Ngày 20/12, ông Hàn Đức Long, người 4 lần bị tuyên án tử hình, được rời trại giam về nhà khi VKSND tỉnh Bắc Giang ban hành 3 văn bản, gồm: quyết định đình chỉ vụ án hình sự về tội hiếp dâm, trả tự do cho bị can Hàn Đức Long; quyết định hủy bỏ biện pháp tạm giam và quyết định đình chỉ vụ án với bị can về tội giết người, hiếp dâm, hiếp dâm trẻ em. Các quyền và lợi ích hợp pháp của ông Long được phục hồi theo quy định của pháp luật.

Theo luật sư Phạm Thanh Bình (Hà Nội), điểm đặc biệt của vụ án Hàn Đức Long là chưa tìm được thủ phạm, khác với hai vụ án oan của ông Nguyễn Thanh Chấn (Bắc Giang) hay ông Huỳnh Văn Nén (Bình Thuận). Vì vậy, VKSND tỉnh Bắc Giang cần ra tiếp "quyết định minh oan" với người đàn ông đã bị bắt giam suốt 11 năm với 4 lần bị tuyên án tử hình này.

Luật sư Bình cho rằng ông Long được trả tự do, nhưng vụ án giết người, hiếp dâm trẻ em vẫn sẽ tiếp tục điều tra cho đến khi nào bắt được thủ phạm. Hiện, nếu tổ chức xin lỗi và bồi thường oan sai thì trách nhiệm sẽ thuộc về Cơ quan cảnh sát điều tra Công an tỉnh Bắc Giang. Bởi trong kết luận ra tháng 4 khi điều tra lại vụ án theo yêu cầu của Hội đồng thẩm phán TAND Tối cao, cơ quan này vẫn xác định có căn cứ để xử lý hình sự ông Long theo các cáo buộc trước đây.

Ở góc nhìn khác, luật sư Vũ Tiến Vinh cho rằng việc điều tra với ông Long đã kết thúc. Căn cứ điều 32 Luật trách nhiệm bồi thường của nhà nước, tòa phúc thẩm TAND Tối cao (nay là tòa cấp cao) là cơ quan bồi thường oan sai cho ông Long. Bởi đây là cơ quan xét xử cuối cùng tuyên bị cáo phạm tội.

Theo quy định, cơ quan gây oan sai phải tổ chức xin lỗi công khai và thương lượng với người bị thiệt hại về việc giải quyết bồi thường. Nếu không thành, người bị thiệt hại có quyền khởi kiện dân sự. Thiệt hại đòi bồi thường bao gồm: thiệt hại về sức khỏe, tổn thất tinh thần, thiệt hại về tài sản, về thu nhập bị mất, tiền thăm nuôi, kêu oan, chi phí đi lại…

Hành trình lao lý của ông Hàn Đức Long.

​Luật Ngô Ngọc Trai, người tiếp nhận bào chữa cho ông Long từ giai đoạn xét xử sơ thẩm lần hai, đánh giá: "Việc đình chỉ vụ án và trả tự do với ông Hàn Đức Long khi chưa tìm được hung thủ thực sự là cuộc cách mạng đột phá với nền tư pháp Việt Nam. Bởi nếu không có đủ căn cứ kết tội thì đương nhiên phải tuyên người đó vô tội".

Theo luật sư, trước mắt gia đình ông Long mong muốn buổi xin  lỗi công khai để việc minh oan cho ông Long sớm được tổ chức. “Tôi hy vọng buổi xin lỗi sẽ không theo kiểu người ta đi tù oan 11 năm thì việc tổ chức chỉ diễn ra trong 11 phút", luật sư nói. 

Luật sư và gia đình ông Long sẽ dựa trên những vụ bồi thường đã và đang áp dụng với ông Nguyễn Thanh Chấn (Bắc Giang), ông Huỳnh Văn Nén (Bình Thuận) để làm căn cứ đưa ra số tiền yêu cầu. "Ông Chấn bị kết án tù chung thân đã khổ, ông Long bị án tử hình còn khổ hơn", luật sư nói.

Bảo Hà