Xã hội

Nhận bảo hiểm xã hội một lần: Cân nhắc kỹ kẻo bị thiệt

Theo Luật Bảo hiểm xã hội (BHXH) 2014, ngoài quy định về chế độ hưởng lương hưu, người lao động có thể được hưởng chế độ BHXH một lần. Tuy nhiên, nếu không cân nhắc kỹ trước khi quyết định nhận BHXH một lần hay hưởng lương hưu, người lao động rất sẽ bị thiệt thòi…

Theo Luật Bảo hiểm xã hội (BHXH) 2014, ngoài quy định về chế độ hưởng lương hưu, người lao động có thể được hưởng chế độ BHXH một lần. Tuy nhiên, nếu không cân nhắc kỹ trước khi quyết định nhận BHXH một lần hay hưởng lương hưu, người lao động rất sẽ bị thiệt thòi…

Người lao động làm thủ tục hưởng bảo hiểm xã hội một lần tại Bảo hiểm xã hội Biên Hòa. Ảnh: K.LIỄU
Người lao động làm thủ tục hưởng bảo hiểm xã hội một lần tại Bảo hiểm xã hội Biên Hòa. Ảnh: K.LIỄU

* Điều kiện được hưởng BHXH một lần

Việc thanh toán BHXH một lần không chỉ ảnh hưởng đến quyền lợi của người lao động khi về già mà ngay thời điểm thanh toán họ cũng phải chịu nhiều thiệt thòi. Theo quy định của pháp luật, tổng mức đóng bảo hiểm hưu trí là 22% mức tiền lương tháng, trong đó người lao động đóng 8% và người sử dụng lao động đóng 14%, có nghĩa là tổng mức đóng vào quỹ BHXH hằng năm bằng 2,64 tháng lương. Nhưng nếu hưởng một lần thì chỉ được thanh toán bằng 2 tháng lương làm căn cứ đóng BHXH cho 1 năm tham gia BHXH.

Luật BHXH 2014 quy định người lao động đủ tuổi hưởng lương hưu theo quy định mà chưa đủ 20 năm đóng BHXH hoặc theo quy định tại Khoản 3 Điều 54 của luật này mà chưa đủ 15 năm đóng BHXH và không tiếp tục tham gia BHXH tự nguyện; ra nước ngoài để định cư; người đang bị mắc một trong những bệnh nguy hiểm đến tính mạng, như: ung thư, bại liệt, xơ gan cổ chướng, phong, lao nặng, nhiễm HIV đã chuyển sang giai đoạn AIDS và những bệnh khác theo quy định của Bộ Y tế; trường hợp người lao động  quy định tại điểm đ và điểm e Khoản 1 Điều 2 của luật này khi phục viên, xuất ngũ, thôi việc mà không đủ điều kiện để hưởng lương hưu sẽ được thanh toán BHXH một lần.

Theo hướng dẫn của cơ quan BHXH, các trường hợp đủ tuổi (nam 60 tuổi, nữ 55 tuổi) hưởng lương hưu, đủ 20 năm đóng BHXH dĩ nhiên hưởng chế độ lương hưu, không được hưởng BHXH một lần. Trường hợp chưa đủ tuổi nghỉ hưu mà đủ năm đóng BHXH thì tiếp tục làm việc đến khi đủ tuổi nghỉ hưu. Trường hợp người lao động muốn về hưu sớm thì có thể giám định sức khỏe bị suy giảm khả năng lao động 61% trở lên thì vẫn được hưởng lương hưu, tuy nhiên nghỉ hưu sớm mỗi năm sẽ bị trừ 2% lương. Như vậy, người lao động nghỉ hưu sớm năm tuổi thì tỷ lệ lương hưu tương ứng với số năm đóng BHXH sẽ bị trừ tiếp 10%.

Kể từ ngày 1-1-2016, nam đủ 51 tuổi, nữ đủ 46 tuổi và bị suy giảm khả năng lao động từ 61% trở lên thì đủ điều kiện hưởng lương hưu khi suy giảm khả năng lao động. Sau đó mỗi năm tăng thêm 1 tuổi cho đến năm 2020 trở đi, nam đủ 55 tuổi và nữ đủ 50 tuổi thì mới đủ điều kiện hưởng lương hưu khi suy giảm khả năng lao động từ 61% trở lên.

Ngược lại, người lao động đã đủ tuổi hưu nhưng thời gian đóng chưa đủ 15 năm thì có thể (nếu có nguyện vọng) tiếp tục tham gia BHXH tự nguyện đến khi đủ thời gian tham gia BHXH hoặc hưởng chế độ BHXH một lần.

* Cân nhắc kỹ trước khi quyết định

Thực tế có nhiều người lao động muốn hưởng BHXH một lần thay vì chờ được hưởng lương hưu theo chế độ.

Phân tích về vấn đề này trên các phương tiện truyền thông gần đây, ông Bùi Sỹ Lợi, Phó chủ nhiệm Ủy ban các vấn đề xã hội của Quốc hội, cho rằng người lao động cần cân nhắc kỹ trước khi quyết định lãnh BHXH một lần để tránh thiệt thòi. Ông Lợi phân tích, BHXH thực chất là bảo hiểm hưu trí, bảo hiểm cuộc sống cho người lao động.

Ngoài ra, khi người lao động về hưu, được cấp thẻ BHYT, không may ốm đau được thanh toán và có trường hợp khi đi khám chữa bệnh đã được quỹ thanh toán số tiền hàng tỷ đồng. Khi qua đời, người lo mai táng còn được hưởng trợ cấp mai táng bằng 10 tháng lương cơ sở tại thời điểm người lao động chết, thân nhân còn được hưởng trợ cấp tuất một lần tối thiểu bằng 3 tháng lương hưu hiện hưởng; trường hợp có thân nhân đủ điều kiện hưởng trợ cấp tuất hàng tháng thì tối đa được 4 định suất, trong đó con nhỏ được hưởng cho đến khi trưởng thành, cha mẹ già hưởng cho đến khi qua đời.

Từ những quy định về đóng - hưởng BHXH như hiện nay, một người lao động tham gia BHXH trong 25 năm sẽ đóng khoảng 5-6 năm tiền lương, nếu tính cả lãi suất và trượt giá cũng chỉ đủ để chi trả lương hưu từ 8-10 năm. Như vậy, với tuổi thọ của người tham gia BHXH sau độ tuổi 55 đối với nữ và 60 tuổi đối với nam hiện nay là khoảng 20 năm thì rõ ràng quyền lợi mà người lao động đang được hưởng là rất lớn.

Gia An (tổng hợp)

Đồng Nai

      © 2021 FAP
        2,830,194       32